TBMM Başkanı Şentop, Engelsiz Yaşam Fuarı ve Farkındalık Zirvesi’nde konuştu…

Kimseyi ötekileştirmeden, dışlamadan, dışarıda bırakmadan, her bir ferde devletin hizmetlerinin ulaştırıldığını dile getiren Şentop, “Geçtiğimiz 20 yılda ülkemize, her alanda olduğu gibi engellilerimizin sorunlarının çözümü konusunda da adeta çağ atlattık. Engelli kardeşlerimize yönelik çarpık önyargıları kırmakla kalmadık, aynı zamanda onları hayatın içine katacak adımları da attık. Köklü ‘kerim devlet’ geleneğimizi, günümüzün sosyal devlet anlayışıyla harmanlayarak bu alanda yeni ve özgün bir paradigma ortaya koyduk. Devletimizin şefkat şemsiyesini genişletirken yardım, lütuf veya ihsan yerine hak temelli bir anlayışla hareket ettik.” diye konuştu.

Bunun için önce engellilerle ilgili güçlü bir hukuki altyapı oluşturduklarını aktaran Şentop, ülkenin ilk Engelliler Kanunu’nu 2005’te çıkardıklarını hatırlattı.

Birleşmiş Milletler’in, Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşmesinin de 2009’da kabul edildiğini, Anayasa değişikliğiyle engellilere yapılacak pozitif ayrımcılığı en üst düzeyde güçlü hukuk metniyle garanti altına aldıklarını ifade eden Şentop, bunun yanında mevzuatı özürlü, sakat, çürük gibi incitici ifadelerden tamamen arındırdıklarını söyledi.

Eğitim, rehabilitasyon, istihdam, sosyal yardım, evde bakım, girişimcilik, sportif ve kültürel faaliyetler, sağlık ve erişilebilirlik gibi geniş bir yelpazede pek çok düzenlemeyi hayata geçirdiklerini anlatan Şentop, tüm bu çabalar sayesinde, ülkedeki kamuya ait bakım ve rehabilitasyon merkezlerinin sayısını 21’den 104’e yükselttiklerini, kamu-özel toplam 403 bakım merkezinde, şu an 33 bin kişiye yatılı bakım hizmeti sunulduğunu ifade etti.

Şentop, 2007’de başlayan evde bakım yardımı kapsamında 562 bin 365 vatandaşa aylık ödeme yapıldığını belirterek “Ailesinin yanında bakımı mümkün olmayan engelliler için hayata geçirilen 149 umutevinde, 654 kardeşimiz hizmet almaya devam etmektedir. Her ilde en az bir merkez olacak şekilde, Türkiye genelinde 130 Engelsiz Gündüz Yaşam Merkezimiz çalışmalarına devam ediyor.” diye konuştu.

Dünyada bir ilke imza atarak, 2012’de engellilerin istihdamı için ayrı ve merkezi bir sınav uygulamasına geçildiğini dile getiren Şentop, böylece kamuda çalışan engelli sayısının 12 kattan fazla artarak 66 bine yükseldiğini kaydetti.

Özel sektörde engelli istihdamını teşvik amacıyla yükümlü olmadığı halde veya kota fazlası engelli çalıştıran işverenler için sigorta priminin destek miktarını yüzde 50’den yüzde 100’e çıkarıldığını hatırlatan Şentop, resmi ve özel eğitim kurumlarına devam eden engelli öğrencileri, okullarına ücretsiz taşıma imkanı sunulduğunu anlattı.

Türkiye’nin, yapılan tüm bu yatırımlar ve hukuki düzenlemeler neticesinde, sosyal politikalar alanında dünyada örnek gösterilen bir konuma ulaştığını ifade eden Şentop, bunların yeterli olmadığını, kendilerini ve politikalarını sürekli geliştirdiklerini söyledi.

TBMM Başkanı Şentop, otizmli çocuklar konusunun Türkiye’de ve dünyada öne çıktığını belirterek şöyle konuştu:

“Otizm Eylem Planı’mızda, otizmle ilgili farkındalık oluşması, kurumsal ve akademik altyapının tesisi noktasında önemli kararlar alınmıştı. Bu doğrultuda otizmli kişiler için 6 ilimizde ihtisaslaşmış Gündüz Yaşam Merkezleri açıldı. Ancak özellikle son dönemde bu konuda yeni ihtiyaçların ortaya çıktığı da görülmektedir. Önceki tecrübelerimizin ve ailelerimizden gelen talepler ışığında, otizm meselesinde yeni adımlar da atılacaktır. Daha etkili hizmet üretebilecek, toplumsal kabulü ve bilinci artıracak İkinci Otizm Eylem Planı, nisan ayında hayata geçirilecek.”

Artan saldırılar ve tehditler karşısında, toplumun kilit taşı olan aile müessesini korumaya da büyük önem verdiklerini vurgulayan Şentop, sözlerine şöyle devam etti:

“Avrupa’da birçok ülkede bu konuda önemli tartışmalar sürdürülüyor ve önemli adımlar atılıyor. Türkiye’nin bu konuda da öncülük yapması gerekir. Bu amaçla hazırlıkları tamamlanan Anayasa değişikliği teklifi, mecliste grubu bulunan tüm siyasi partilere görüşüldü. Bütçe takviminin bitmesinin ardından teklifin meclis gündemine geleceğine inanıyorum. Aile kurumunun güçlendirilmesi yanında inanç özgürlüğü bağlamında, hak ve özgürlükleri de genişleten, teminat altına alan bu teklifin, güçlü bir mutabakatla benimseneceğine inanıyorum.”

Şentop, son 20 yıllık dönemde devletin hizmet çıtasının sürekli yukarılara taşındığını, politikaların sürekli geliştirilmesi suretiyle Türkiye’nin bugünlere getirildiğini dile getirerek şunları kaydetti:

“Şimdi de Cumhuriyetin yeni yüzyılına istikamet çizmenin mücadelesi veriliyor, milletimizin ve dünyanın huzuruna Türkiye Yüzyılı vizyonuyla çıkıyoruz. Geçen sene Cumhurbaşkanımız tarafından kamuoyuyla paylaşılan 2030 Engelsiz Vizyon Belgesi’nin çerçevesi bu anlayışla belirlenmişti. Vizyon Belgesi’nin 2023-2025 yılları arasındaki uygulama aracı olan Ulusal Eylem Planı’nın hazırlıkları da Cumhurbaşkanımızın başkanlığında hassasiyetle yürütüldü.

Engelli Hakları Ulusal Eylem Planı, istihdamdan erişilebilirliğe, eğitimden sağlığa, siyasi hayata katılımdan hakların korunmasına kadar geniş bir alanı kapsamaktadır. Bu plan, güçlü koordinasyon, çok taraflı iş birliği ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla hazırlanan 31 hedefe yönelik, 107 eylem alanı ve 275 faaliyeti içeriyor. Ulusal Eylem Planı, kamu kurum ve kuruluşlarının politika, program ve hizmetlerine ilişkin tüm süreçlerde, engellilik konusunu hak temelli bir yaklaşımla ele almalarını sağlayacak şekilde hazırlanmıştır.”

Şentop, engelli fertlerin durumlarının çeşitliliğine ve düzeyine bağlı olarak farklılaşan ihtiyaçları için gerekli tedbirleri ve düzenlemeleri öngören çift yönlü yaklaşımla hareket edildiğini belirtti.

Etkili koordinasyon ve çok taraflı iş birliğiyle engelli bireylerin katılımı gözetilerek bu plandaki tüm faaliyetlerin uygulanacağından kimsenin şüphesinin olmaması gerektiğini vurgulayan Şentop, Engelli Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulu’nun, yeni yönetim sisteminin ruhuna uygun şekilde daha da güçlendirildiğini anlattı.

Şentop, kurulun, bakanlık koordinasyonunda faaliyetlerin gerçekleştirilmesi, izlenmesi ve raporlanmasından sorumlu olacağını aktardı.