Seçim Sonrası Türkiye’nin Ortadoğu Gündemi
A+
A-
Prof. Dr. Burhanettin DURAN & SETA Genel Koordinatörü
Ortadoğu’nun gündemi yine çok yoğun. Önceki gün ABD, BM Güvenlik Konseyi’nde Filistin’in tam üyeliğini veto eden tek ülke oldu. İsrail, İran’ın İsfahan’daki nükleer tesislerini vurabileceğini gösteren bir hava aracı saldırısı düzenledi. Tıpkı İran’ın kontrollü ve haber verilmiş 13 Nisan saldırısı gibi bu saldırı da hasar vermedi. ABD ve AB ülkeleri İran’a yeni yaptırımlar getirirken BM Genel Sekreteri Guterres, İran ve İsrail’i uyararak, Ortadoğu’nun felaketin eşiğinde olduğunu söyledi ve “kanlı misilleme döngüsüne son verilmesini” istedi. Washington’ın İran ile gerilimi düşürmesi karşılığında İsrail’in Refah’a kara harekâtına yeşil ışık yaktığı iddiası medyaya yansıdı. Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman bin Casim El Sani, ülkesinin İsrail ve Hamas arasındaki arabuluculuk rolünü istismar edildiği gerekçesiyle yeniden değerlendireceğini açıkladığı günlerde Dışişleri Bakanı Fidan da Doha’da Hamas lideri Haniye ile görüştü. Görüşme sonrası Fidan, “1967 sınırlarına uygun bir iki devletli çözüm sonrasında” Hamas’ın “askeri kanadını lağvedeceğini” açıkladı. Partisinin grup toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Hamas’ı Kuvayı Milliye’ye benzetmesi dikkat çekerken bugün Haniye, Erdoğan ile görüşmek için İstanbul’da. Mısır Dışişleri Bakanı Şükri’nin ülkemize ziyareti de hafta sonu hem yüksek düzeyli stratejik işbirliği konseyi toplantısının hazırlıklarının hem de Gazze’de “kalıcı bir ateşkesin” müzakeresinin ana gündem maddesi olduğunu gösteriyor. Yine pazartesi günü Erdoğan, Türkiye-Irak arasında derinleşen çok yönlü işbirliği için Bağdat’a gidecek.
Sadece bazılarını sıraladığım bu gelişmeler Ortadoğu’nun hem gerilimleri düşürme hem de yeni işbirlikleri oluşturma anlamında hareketliliğinin devam edeceğini gösteriyor. İran ve İsrail arasındaki misilleme döngüsü yavaşlama emareleri verirken İsrail-Filistin çatışmasının yeniden öne çıkması bekleniyor. Soğuk savaşın bittiği ve dünyanın liberal düzene kavuştuğu söylenen 1990’lı yıllarda bile savaş, terör ve işgallerin eksik olmadığı Ortadoğu’nun günümüz kaotik dünyasında istikrar, güvenlik ve barışa ulaşması zor. Geçtiğimiz onlu yıllarda ekonomik büyümesiyle bilinen Asya, şimdilerde büyümenin düşüşü, ticaretteki kriz, Çin’in Güney Asya politikası, Tayvan krizi ve ABD’nin Çin karşıtı koalisyonları genişletmesi konuları etrafında konuşuluyor. Bu olumsuz gidişatın gelecekte yeni çatışmaları üretmesinden çekiniliyor. Aynı şekilde Rusya’nın Avrupalı siyasetçilerinin zihninde “tehdit olarak” yerleşmesi başta Balkanlar olmak üzere yeni gerilimlere hazırlıklı olmayı gerektiriyor. Elbette uluslararası sistemdeki kaotik çok kutupluluk dünyanın birçok bölgesinde yeni risk, belirsizlik ve çatışma üretirken Ortadoğu’daki normalleşme trendi de İsrail-Filistin ve İsrail-İran çatışmalarına dönüştü. Kızıldeniz’deki istikrarsızlık devam ediyor. Bu çatışmaların “kalıcı hale gelmesi” ve “yenilerini tetiklemesi” bölge ülkelerinin korkulu rüyası durumunda.
***
İşte böylesi bir ortamda Cumhurbaşkanı Erdoğan, bölgemizin önemli konularını ele alan yeni bir aktivizm içerisinde. İsrail ve Hamas arasında kalıcı ateşkes sağlanması, iki devletli çözüm gündeminin korunması, İran-İsrail gerginliğinin yumuşatılması, Irak’ta PKK’ya operasyon, Mısır ile Gazze’den Libya’ya kadar birçok konuda stratejik işbirliğine gidiş, Körfez ülkelerinin güvenliğinin pekiştirilmesi, Somali ile güvenlik işbirliğinin diğer bazı Afrika ülkeleri ile de yapılması ve Kızıldeniz’de istikrarın sağlanması gibi konular Türk diplomasisinin ilgi alanında olacak. Elbette bu aktivizm Türk-Amerikan ilişkileri, AB ve Yunanistan bağlamında da yeni müzakerelerle sürecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 9 Mayıs’taki Washington ziyaretinin hem ikili ilişkiler hem de bölge siyaseti açısından belirleyici olması beklenir. Erdoğan-Obama ve Erdoğan-Trump görüşmeleri sonrası ilişkilerin seyrindeki değişim bir örnek olarak hatırlanabilir. F-16 satışı ve İsveç’in üyeliğine onay ile başlayan olumlu atmosferin yeni işbirliği konularını da beraberinde getirmesi için her iki taraf çaba sarf ediyor. Kaotik çok kutuplu dünyada yükselen güçlerden birisi olan Türkiye ile çalışmanın önemi büyük güçlerin giderek daha çok fark edecekleri bir konu olacak.
ETİKETLER: Dış Politika, Dışişleri Bakanı, Güvenlik, Hakan Fidan, Türk Dış Politikası, Türkiye Dış Politikası, Türkiye'nin Irak Politikası, Türkiye'nin Ortadoğu Politikası, Yorum
Yorumlar
Benzer Konular
Cumhuriyetle yaşıt Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu’nun 1965’ten itibaren öldüğü 2003 yılına kadar başkanlığını yapmış olan çevreci, tarihçi avukat Çelik Gülersoy, “Plastik dünyanın yok olmadan önceki son felaketi” demişti. Onun ölümünden sonra geçen 21 yılda bu felaket her geçen gün yükselişte.Yaşadığımız doğal çevre bugün birçok koldan kirletiliyor. Evsel, kimyasal, endüstriyel katı, sıvı...
11 Ekim 2024
7 Ekim günü başlayan ve halen devam eden saldırıları ile İsrail, Gazze’de ve diğer Filistin topraklarında insanlık tarihinde eşine az rastlanır bir insani kıyımı gerçekleştirmeye devam ediyor. Bu kıyımı, en yakın tarihli örneklerinden birisi olan Bosna Hersek’teki kıyımlardan da farklı olarak bütün görsel kanıtları ile tüm dünya kamuoyunun gözleri önünde...
22 Eylül 2024
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi güya bağımsız olduğunu iddia ediyor ama yönetim, mali bütçe, ekonomi, finans, ticaret, gümrük, dolaylı ve dolaysız vergiler, insan hakları ile ilgili kuralları belirleyen Avrupa Birliği. Egemenim dese de, 20 sene önce egemenliğini kendi elleri ile yalvar yakar ve de Yunanistan’ın AB’nin 3. genişleme uygulamasında veto şantajı...
15 Eylül 2024
Rauf Denktaş, sadece bir eylem adamı, bir kahraman değil, aynı zamanda bir düşünce adamıydı, bir bilgeydi. Birikimli, donanımlı bir devlet adamıydı. 13 Ocak 2017; büyük lider, cesur Türk milliyetçisi, Kıbrıs Türkünün efsane ismi Rauf Denktaş’ın vefatının 13. yıldönümü. Rauf Denktaş; bir davaya inanmışlığın ve adanmışlığın ve o uğurda bir ömür...
13 Ocak 2024
Fransız Senatosu, Macron yönetiminin Güney Kafkasya politikası ve Azerbaycan karşıtı tutumuyla uyumlu hareket ediyor. Fransa’nın yeniden etkili bir aktör haline gelmek için Azerbaycan üzerinde daha fazla baskı oluşturmayı amaçladığı söylenebilir. 15 Kasım’da Fransa Senatosu, eylül ayındaki çatışmalar nedeniyle Azerbaycan’ı kınayan, Azerbaycan askerlerinin sözde işgal ettiği Ermenistan topraklarından ve Laçın koridorundan...
2 Aralık 2022
Erdoğan, Batı’ya çağrısını bu ayın sonundaki AB liderler zirvesi öncesine denk getirdi. AB, Suriye iç savaşının sorunlarından (göç ve terör sorunları) kaçamadığı halde kaçak oynayanların liste başında. Prof. Dr. Burhanettin DURAN Suriye’de on yıldır devam eden iç savaş insanlığın iflasının sembolü. Yüz binlerce Suriyelinin hayatını kaybettiği, yaklaşık 7 milyonunun da ülke dışına...
18 Mart 2021
Muhalefetin vaat ettiği muğlak ‘iyileştirilmiş ve güçlendirilmiş parlamenter sistem’ ülkemizin bin bir emekle kurtulduğu vesayet odaklarını geri getirme riski taşıyor. Prof. Dr. Burhanettin DURAN & SETA Genel Koordinatörü 2023 seçimlerine nasıl bir ortamda gidileceği siyasetin dilinde. Siyasi hayatında birçok badireyi güçlenerek aşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin yükselişini durdurmak için seçimler...
14 Ekim 2021
22 Haziran 2023 itibariyle ölümünün üzerinden yedi yıl geçen Yaşar Nuri Öztürk, en iyi Müslüman olarak kendilerini gören bazı kimseler tarafından hâlâ her fırsatta ağır hücum ve hakaretlere muhatap kılınıyor. Kimileri, merhumu kâfirlikle suçlamakta, cehenneme göndermekte yarış ediyorlar. Oysa gerçek şu ki, Yaşar Nuri, İslam’ın inanılması gereken bütün kutsallarına çok...
5 Ekim 2023