Haber-Analiz: Maymun Çiçeği Virüsü ve Olası Psikolojik Etkiler: Yeni Pandemi Kapıda mı?
Dünya Sağlık Örgütü, Afrika’yı etkisi altına alan maymun çiçeği virüsü salgını nedeniyle “küresel acil durum” ilan ederken, kasım ayında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde virüsün cinsel yolla bulaştığını doğrulamış ve bu durumun hastalığın kontrol altına alınmasını zorlaştırabileceği uyarısında bulunmuştu.
Ayşe Gül Dumankaya, TÜRKSAM Analist
Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Araştırmalar Merkezi’nden Ayşe Gül 
Dumankaya, kaleme aldığı “Maymun Çiçeği Virüsü ve Olası Psikolojik Etkiler: Yeni Pandemi Kapıda mı?” başlıklı Haber-Analizi’nde gündem konusu olan ‘Maymun Çiçeği Virüsü’ne değindi.
“Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2024 yılı Ağustos ayında Afrika’daki maymun çiçeği (Monkeypox / Mpox) salgını nedeniyle “küresel acil durum” ilan etti. Bu karar, virüsün uluslararası sağlık sistemi üzerindeki tehdidinin ciddiyetini ortaya koyarak, küresel sağlık müdahalelerinin koordinasyonunu sağlamak için kritik bir adım olarak değerlendiriliyor. Bu tür bir acil durum ilanı, halk arasında kaygı ve belirsizlik duygularını artırabilir, sağlık sisteminin bu tehdide nasıl yanıt vereceğine dair endişeleri tetikleyebilir. Ayrıca, medya tarafından sürekli gündeme getirilmesi, halk sağlığı krizine yönelik stres ve kaygı seviyelerini artırabilir.
Mpox hastalığı, maymun çiçeği virüsünden kaynaklanmaktadır. Maymun çiçeği virüsü, çiçek hastalığıyla aynı grupta yer almakta ancak onun kadar tehlikeli değildir. Başlangıçta sadece hayvanlardan insanlara bulaşabilen virüs, artık insandan insana da geçiş gösterebilmektedir ve şu anda iki farklı türü bulunmaktadır: “Clade 1,” Orta Afrika’da endemik olan bir tür, ve “Clade 1b,” mevcut salgında görülen daha şiddetli bir türdür. Mpox, enfekte kişilerle yakın temas yoluyla insandan insana geçmektedir. Cinsel ilişki, cilt teması ve enfekte kişinin yakınında konuşma veya nefes alma gibi durumlar virüsün bulaşmasına neden olabilir. Ayrıca, virüs açık yaralar, solunum yolu veya gözler, burun ve ağız gibi mukozal yüzeyler aracılığıyla da yayılabilmektedir. Africa CDC, 2024 yılının başından Temmuz ayının sonuna kadar 14.500’den fazla mpox enfeksiyonu ve 450’den fazla mpox ölümünün gerçekleştiğini duyurmuştur. Batı Afrika’da görülen “Clade II” adlı daha hafif mpox türü, 2022 yılında küresel bir salgına neden olmuştur. Virüs, normalde görüldüğü bölgelerin dışında, Avrupa ve Asya gibi yeni bölgelere de yayılmış ve Türkiye’nin de aralarında bulunduğu yaklaşık 100 ülkeye ulaşmıştır. Bu dönemde, salgının kontrol altına alınabilmesi için savunmasız grupların aşılanması önemli bir rol oynamıştır.
Kasım ayında yapılan açıklamada, maymun çiçeği virüsünün cinsel yolla bulaştığı belirtilmişti. Bu bilgi, virüsün yayılma yollarını ve kontrol stratejilerini etkileyebilir; cinsel yolla bulaşmanın ortaya çıkması, hastalığın yayılma hızını artırabilir ve risk grubundaki bireyler arasında daha fazla önlem alınmasını gerektirebilir. Toplumda cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkında var olan önyargılar ve yanlış anlamalar, bu bilginin sosyal algıyı etkileyebileceğini ve damgalama riskini artırabilir. Bireyler arasında mahremiyet kaygıları ve toplumsal baskılar artabilir.
Bir pandeminin yeniden ortaya çıkışı, toplumsal ve bireysel düzeyde önemli psikolojik etkiler yaratabilir. İnsanlar, geçmişte yaşadıkları pandemik deneyimlerin ardından tekrar bir sağlık kriziyle karşılaşmanın getirdiği belirsizlik ve korku ile başa çıkmakta zorluk çekebilirler. Bu durum, toplumda genel bir kaygı hali yaratır, bireylerin günlük yaşamlarını ve ruhsal iyilik halleri üzerinde olumsuz etkiler yaratır. Hastalığın yayılma ihtimalinin yüksek olması, bireylerde sürekli bir tehdit algısı oluşturabilir.
COVID-19 pandemisi sırasında benzer psikolojik etkiler yaşanmıştır. Pandeminin başlangıç aşamasında belirsizlik, sosyal izolasyon ve sağlık endişeleri, toplumda geniş çaplı bir kaygı ve stres dalgasına yol açmıştır. İnsanlar, sağlık sisteminin üzerindeki baskı, ekonomik zorluklar ve sosyal etkileşimlerin sınırlanması gibi faktörler nedeniyle ruhsal olarak zorlanmışlardır.
Maymun çiçeği virüsünün yaratabileceği psikolojik etkiler, COVID-19 pandemisinde gözlemlenenlerle paralellik gösterebilir. Her iki sağlık krizi de toplumsal psikolojiyi derinden etkileyebilir ve travmatik deneyimlerin yeniden yaşanmasına neden olabilir. Bu durum, toplumsal düzeyde mental sağlık desteklerinin güçlendirilmesi, ruhsal iyilik halinin korunması ve doğru bilgi akışının sağlanması açısından kritik öneme sahiptir.”
***
Yazar hakkında
Ayşe Gül Dumankaya
Yorumlar
Benzer Konular
Türk siyasal sistemini kökten eleştirecek bir ilke tartışması başlatması Millet İttifakı’nın milliyetçi seçmenini rahatsız eder. Prof. Dr. Burhanettin DURAN & SETA Genel Koordinatörü Gün geçmiyor ki Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı ile ilgili spekülasyon ve açıklama gündeme düşmesin. Sadece dün (13 Eylül 2021) İP Genel Başkanı Akşener, ittifakta “en küçük bir sorun”...
Biden yönetimi şu günlerde İran’ı İsrail’e yapacağı saldırıyı sınırlı tutmaya ikna etmeye çalışıyor ancak bugüne kadar Netanyahu hükümetine verdiği sınırsız desteğin oynadığı teşvik edici rolünü unutmak mümkün değil. Biden yönetimi Hamas’ın 7 Ekim saldırısı sonrasında İsrail’in yanında olduğunu her fırsatta ifade etmekle kalmayıp başka ülkelere silah satışına uyguladığı insan hakları...
Terörist örgüt, önceki yıllarda benzer talimatları basın organlarında seslendirmiş olmasına rağmen halâ devletlerin ve uluslararası medya organlarının tepkisiyle karşılaşmamıştır. Murat ASLAN & SETA Araştırmacı Terörizmi konuşan entelektüel zihinler söz veya yazılarına genellikle terörizmin ‘tanımsız’ olmasına vurgu yaparak başlar. Esasen sorgulanması gereken husus terörizmin tanımının yapılmasına ne düzeyde ihtiyaç duyulduğudur. Hedef...
* Milliyetçi Siyonizm; kimseyi anlamak ve kimseyle uzlaşmak gibi bir dert taşımıyor, doğruluğundan zerre şüphe duymuyor ve düşman gördüğüne her kötülüğü yapma hakkını kendinde buluyor. * İşte dünya tam üç aydır, bu milliyetçi Siyonizm’in ne kadar büyük bir felakete yol açtığını tecrübe ediyor. TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News...
İran İslam Cumhuriyeti ve Suudi Arabistan Krallığı, yedi senelik bir aradan sonra diplomatik ilişkilerini restore etme kararı aldılar. Mustafa CANER, SETA Araştırmacı Çin’in başkenti Pekin’de 6-10 Mart tarihlerinde gerçekleşen müzakerelerde alınan alınan kararlar gereği, iki ülke büyükelçilikleri iki ay içerisinde yeniden faaliyete geçecek. Ayrıca iki ülke, İran’ın reformist Cumhurbaşkanı Muhammed...
Fırsat buldukça söylemeye çalışırım. Irkçılık bir Batı icadıdır. Batı’nın içinde de ırkçılık seviyelerine göre bir sıralama yapmak mümkün. Batı başkentlerine yapacağınız birkaç günlük geziler esnasında bile eğer gözünüzü şatafattan alıp doğru yerlere bakmayı becerebilirseniz her şeyi çok net görürsünüz. Mesela Paris’te ağzı açık ayran budalası gibi gezerseniz sarayların ihtişamı karşısında nefesiniz kesilebilir. Sırf bu hal nedeniyle Batı kutsallaştırması yapanlara...
İsrail-Filistin çatışması, 20. yüzyılın başlarından bu yana süregelen, köklü bir sorun olarak dünya gündemindeki yerini korumaktadır. 1948 yılında İsrail’in kurulmasıyla Filistinlilerin topraklarından sürülmesi, bölgede kalıcı bir çatışma ortamı yaratmıştı. Özellikle 1967’deki Altı Gün Savaşı sonrasında İsrail’in Batı Şeria, Gazze ve Doğu Kudüs’ü işgal etmesi, Filistinlilerin bağımsız bir devlet kurma mücadelesini...
Şimdi de Kosova’da gerilim yaşanıyor. Basit bir idari karar tartışması gibi görünüyor. Kosova kendisine bir sınır tesis etmek istiyor. Sırbistan sınırından geçişleri kısıtlamaya çalışıyor. Kosovalı Sırpları, Kosova plakası kullanmaya zorluyor. Bu haliyle de oldukça doğal görünebilir. Ancak söz konusu Kosova olduğunda işler biraz karışıyor. Çünkü Sırbistan ve Kosovalı Sırplar, Kosova’nın varlığını ve...