Fuat Oktay: Özbekistan’ın reform ve açılım sürecini destekliyoruz

(UHA) Uluslararası Haber Ajansı‘nın ‘TRT Haber‘den aktardığı AA’nın haberine göre, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ve Özbekistan Başbakan Yardımcısı Serdar Umurzakov, Türkiye-Özbekistan Karma Ekonomik Komisyonu 6’ncı Toplantısı’nın ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Atayurdu Özbekistan’da bulunmaktan duyduğu bahtiyarlığı ifade ederek konuşmasına başlayan Oktay, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın selamlarını iletti.

Ziyareti boyunca kendisine ve heyetine gösterilen konukseverlik dolayısıyla Umurzakov’a teşekkür eden Oktay, “Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Sayın Şevket Mirziyoyev’in öncülüğünde yükseltilen Türkiye-Özbekistan iş birliğini her yönden daha da güçlendirmek üzere ata yurdumuzdayız” dedi.

“Birbirini en iyi anlayan iki kardeş ülke”

Anadolu’dan ata yurduna, gönülden gönüle uzanan yollardan ve köklü tarihin izinden geldiklerini belirten Oktay, “Maveraünnehir tacının en değerli mücevheri güzel Özbekistan’a milletimizin selamlarını ve sevgilerini getirdik. Öyle bir mücevher ki yüzyıllardır Türk-İslam medeniyetinin manevi pınarları, ilim abideleri buradan çıkmış, Özbekistan’dan tüm dünyayı aydınlatmıştır. Maziden atiye dilimiz, dinimiz, kültürümüz, sevincimiz, üzüntümüz birdir ve Türkiye ile Özbekistan birbirini en iyi anlayan iki kardeş ülkedir” değerlendirmesinde bulundu.

Her alandaki ilişkilerin sağlam bir zeminde yükselmesi doğrultusunda Cumhurbaşkanları öncülüğünde yürütülen iş birliklerine ve bu ziyarete büyük önem verdiklerini söyleyen Oktay, Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev’in kendilerini kabul ettiğini ve verimli bir görüşme gerçekleştirdiklerini belirtti.

Mirziyoyev ile her alanda ilişkileri daha da yükseltmeye yönelik ilerlemeleri değerlendirme imkanı bulduklarını dile getiren Oktay, “Özbekistan’ın, yine zat-ı devletleri muhterem Cumhurbaşkanı Sayın Mirziyoyev başkanlığında yeni Özbekistan açılımı ve reform sürecini çok yakinen takip ediyoruz, izliyoruz. Cumhurbaşkanımızın da yine yakın takipleri ve talimatları çerçevesinde her iki Cumhurbaşkanımız arasındaki oluşan son derece yakın, samimi ilişkiler bizim de heyetler arası, hükümetler arası ilişkilerimize tamamen yansımış durumda. Cumhurbaşkanlarımızın koydukları vizyonun altını doldurmaya heyetler olarak biz de bütün gücümüzle konsantre olmuş durumdayız” diye konuştu.

Oktay, bu alanda yaptıkları çalışmaları Umurzakov ile Cumhurbaşkanı Mirziyoyev’e arz ettiklerini söyledi.

Özellikle ilki Türkiye’de gerçekleştirilen Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konsey Toplantıs’ının ikincisinin Özbekistan’da gerçekleştirileceğini söyleyen Oktay, “Bu yıl içerisinde inşallah hem Cumhurbaşkanımız Özbekistan’ı ziyaret imkanı bulacak kısmet olursa ve aynı zamanda muhterem Cumhurbaşkanı saygıdeğer Mirziyoyev de Türk Konseyi vesilesiyle Türkiye’yi ziyaret imkanı bulacak. Biz bugünkü çalışmalarımızla da aslında bu ziyaretlerin altyapısını, zeminini oluşturmuş olduk” dedi.

“2022’de de 2023 için verilen hedefi aşmış olacağız”

Cumhurbaşkanı Mirziyoyev ile görüşmelerine ilişkin de bilgi veren Oktay, şöyle devam etti:

“Hem bölgesel iş birliği konularını değerlendirdik hem ekonomik alandaki çalışmalarımızı Karma Ekonomik Komisyonu çerçevesinde yaptığımız çalışmaları kendileriyle paylaştık, aynı zamanda kültürel, sosyal konuları da yine değerlendirme fırsatı bulduk. Ekonomik anlamda her iki Cumhurbaşkanımızın verdiği 5 milyar dolarlık hedef vardı, biz o hedefle alakalı yine değerli kardeşim Umurzakov’la birlikte bu yıl sonu itibarıyla, sabah iş insanlarıyla yaptığımız toplantı ve bugünkü yaptığımız değerlendirmeler sonucunda da gönül rahatlığıyla başka bir hedefi kendilerine arz ettik, dönüşte de Cumhurbaşkanımıza da yine arz ediyor olacağım. O da yıl sonu itibarıyla 4 milyar doları bu yıl yakalamaya çalışacağız ve kısmet olursa gelecek yıl da 2022’de de 2023 için verilen hedefi aşmış olacağız dedik. Dolayısıyla Cumhurbaşkanlarımızın her ikisini de yakından tanıdığımız için de yeni hedefi bize vereceklerini biliyoruz. Tabii ki bu hedef nereden baksak 10 milyar dolardan aşağı olmaz düşüncesiyle de biz çalışmalarımıza başladık ve bunu da arz ettik.”

Umurzakov ile ikili ilişkileri her yönüyle ele aldıkları bir görüşme gerçekleştirdiklerini söyleyen Oktay, Türkiye-Özbekistan Karma Ekonomik Komisyonu 6’ncı Dönem Toplantısı’nı tamamladıklarını ve 58 eylem üzerinde mutabık kaldıklarını ifade etti.

“Bir kişi arık kazar, ming kişi suv içer” Özbek sözünü aktaran Oktay, “Toplantıda mutabakata vardığımız enerjiden ticarete, sanayiden dijital dönüşüme pek çok alanı kapsayan eylemlerle bugün biz de bir ark daha kazdık. Milletimize, kardeş Özbek halkına hayırlı olsun” dedi.

“Özbekistan’da geçen yıl 330 Türk şirketi kuruldu”

Özbekistan ile ikili ticaretin, COVID-19 salgınının olumsuz etkilerine rağmen 2021’in ilk beş ayında bir önceki yıla göre ciddi bir artışla 1,5 milyar dolar olarak gerçekleştiğini belirten Oktay, “Özbekistan’da geçen yıl 330 Türk şirketi kuruldu, bu yıl ise sadece ilk 4 ayda 164 Türk şirketi yine Özbekistan’da faaliyete başladı. Hedefimiz 2023 yılında, Sayın Cumhurbaşkanlarımızın koyduğu 5 milyar dolarlık ticaret hacminin çok üzerine geçmektir, bu rakamı aşmaktır. Bugün imzaladığımız Karma Ekonomik Komisyon Protokolü ve Eylem Planı’nın bu hedefe ulaşmada önemli bir aşama olacağına heyet olarak yürekten inanıyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

“Ticarette ulusal para birimlerinin kullanımı desteklenmiştir”

Bir önceki toplantıda mutabakata vardıkları eylemlerin ilerleme süreçlerini bugüne kadar titizlikle takip ettiklerini, yarından itibaren de imzaladıkları yeni eylemlerle yeni bir iş birliği yolculuğu başlatacaklarını anlatan Oktay, şöyle devam etti:

“Ankara’da yaptığımız 5’inci Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı’nda belirlediğimiz 61 eylemden hamdolsun 40’ını tamamladık. Salgın döneminde ciddi bir başarı. Bu kapsamda iki ülke arasındaki ticarette ulusal para birimlerinin kullanımı desteklenmiştir, Taşkent’te kuluçka merkezi ve teknopark kurulum konularını içeren bir anlaşma imzalamıştır, MTA Tashkent Mining tarafından Saritau sahasında jeoloji ve örnekleme çalışmaları gerçekleştirilmiş ve sondaj programı planlanmıştır. Fergana noktasına Türk Hava Yollarının haftada iki sefer başlatması sağlanarak uçuş frekans sayısı arttırılmıştır ve bundan sonra da bu salgının geride bırakılmasıyla yavaş yavaş inşallah çok daha artarak devam edecektir. Yine ek geçiş temin belgesi süreleri 2-3 aydan 1 haftaya düşürülerek süreçler hızlandırılmıştır.”

“İş birliğimizi daha da öteye taşıyacağız”

Oktay, bugünkü toplantıda ise çalışmaları halen devam eden eylemlere ek olarak ticaret, bankacılık, bilim ve teknoloji, e-devlet, enerji, insan kaynakları ve e-ticaret gibi alanlarda yeni iş birliği imkanlarını da ele alarak bunları somutlaştırıp takvime bağladıklarını söyledi.

Oktay, şunları kaydetti:

“İkili ilişkilerimize ivme kazandıracak yeni eylem maddeleri de dahil toplamda 58 eylemden oluşan eylem planı üzerinde mutabık kaldık. Yeni eylemler arasında yer alan, yenilenebilir enerji başta olmak üzere enerji sektöründeki iş birliğinin geliştirilmesine yönelik yapılması öngörülen enerji yatırımlarına Türk şirketlerinin öncelikli olarak davet edilmesi, Özbekistan’da bir ‘teknoloji geliştirme bölgesi’ oluşturma konusundaki deneyim paylaşımı, iki ülke arasında e-Ticaret Anlaşması imzalanmasına yönelik çalışmaların hızlandırılması, Özbekistanlı girişimcilerin Türkiye’deki teknoparklara yönlendirilmesi için bir mekanizma kurulması, iki ülke arasında e-Devlet alanında iş birliğine yönelik çalışmaların başlatılması gibi adımlarla mevcut iş birliğimizi daha da öteye taşıyacağız.”

Hazırlıklarına devam ettikleri iki ülke arasında tercihli ticaret anlaşması yapılmasının öncelikli gündem maddeleri arasında yer aldığını dile getiren Oktay, “Tercihli Ticaret Anlaşması’nı, Cumhurbaşkanlarımız başkanlığında gerçekleşecek 2’nci Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nde imzalanmak üzere sonuçlandırma konusunda da mutabakata vardık. Hatta bununla ilgili de temmuz sonunu kendimize takvim olarak belirledik” dedi.

Oktay, Cumhurbaşkanı Mirziyoyev liderliğinde başlatılan Özbekistan’ın reform ve açılım sürecini takdirle izlediklerini ve desteklediklerini ifade ederek, “Bakü’de yapılan 7’nci Liderler Zirvesi’nde Özbekistan’ın Türk Konseyine tam üyeliği, hem birlikteliğimizi daha da perçinlemiş hem de Özbekistan’ın uluslararası görünürlüğünü artırmıştır. Altını çizerek ifade etmek isterim ki Türkiye, Özbekistan’ın her alandaki potansiyelinin farkındadır ve bunu daha yükseklere taşıması için her konuda kardeş Özbekistan’a destek vermeye hazırdır. Burada bulunmamızın ana sebebi de budur” diye konuştu.

Oktay, Özbekistan’ı içine alan Maveraünnehir tacındaki faaliyetleri, kar öncelikli faaliyetler olarak görmediklerini belirterek, “Bir kez daha altını çizerek ifade etmek isterim. Bizler karşılıklı kamusal iş birliğimizi, uyumumuzu ‘kazan kazan’ temelinde güçlendirdikçe, iş insanlarımızın önünü açacak düzenlemeleri fikir birliği içinde hayata geçirdikçe etkileri tüm bölgeye yayılacak, kazanan Türkiye-Özbekistan kadim dostluğu, kardeşliği olacaktır” dedi.

Oktay, bugün aldıkları kararların, ekonomik ilişkileri somut eylemler temelinde ticaretten enerjiye, ulaştırmadan eğitime, tarımdan sağlığa pek çok alanda ilerletme kararlılıklarının bir göstergesi olduğuna işaret ederek, şunları söyledi:

“Karma Ekonomik Komisyon protokolümüzün yanında yine Balıkçılık ve Su Ürünleri İşbirliği ile Ticarette Karşılaşılan Teknik Engellerin Kaldırılmasına Yönelik Standardizasyon anlaşmalarını imzalamış bulunuyoruz. Yine Cengiz Enerji firmamızın enerji alanında Özbekistan Ulusal Elektrik İletim Şirketi ve yatırım alanında Yatırım ve Dış Ticaret Bakanlığı ile imzaladığı anlaşmaların her iki taraf için de hayırlı olmasını diliyorum. Ayrıca bu yıl içinde gerçekleşmesini planladığımız 2’nci Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Toplantısı için aralarında medya ve kültürel diplomasi gibi alanların bulunduğu 5 anlaşma daha son aşamaya gelmiş durumda ve ilave anlaşmalar da ikinci Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyine kadar imzalanmak üzere hazır hale getirilecektir. Tüm bu ilerlemelerde 2021 yılı, Türkiye-Özbekistan kardeşliğinin ticaret ve ekonomik ilişkilere yansıdığı ve bölgemizde refahın artmasına katkıda bulunduğu bir yıl olacaktır.”

Oktay, bugünkü çalışmaların sonuçlarını en kısa sürede göreceklerini ve hem Özbek hem Türk kamuoyuyla paylaşacaklarını sözlerine ekledi.