Uluslararası İş Gücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği yakında gündeme gelecek

[Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan]

“Hedefimiz yabancıların kayıt dışı çalışmalarını engellemek”

Şimdi Uluslararası İş Gücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği yakında gündeme gelecek. Müsaade ederseniz bu konuda yaptığınız çalışmalar hakkında da hem sizlere hem de kamuoyuna bilgi vermek isterim. Bu yönetmelik değişikliği halihazırda ülkemizde bulunan yabancıların iş gücü piyasasına erişimi ile ilgilidir. Mayıs ayında Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Yılmaz başkanlığında Dolmabahçe’de Maliye Bakanımız, İçişleri Bakanımız ve benim katıldığım toplantı sonrasında belli bir noktaya getirdik. Hedefimiz burada kayıt dışı yabancıların kayıt dışı çalışmalarını engellemek.

Bu çerçevede biz burada özellikle geçici koruma sağlanan ve insani ikamet izni sahibi yabancıları çalışma izni muafiyeti kapsamına alıyoruz. Bunlardan herhangi bir çalışma izni olmayacak. Rahatlıkla çalışabilecekler. Tabii İçişleri Bakanlığımız tarafından bize bildirilecek listeler çünkü güvenlik çok önemli, biliyorsunuz. Çalışma izni muafiyet bilgi formu düzenleyerek yabancıların kayıtlı bir şekilde istihdamda yer almalarına katkı sağlamış olacağız. Bu noktada Sayın İçişleri Bakanımıza ve ekibine de ben huzurlarınızda teşekkür etmek istiyorum.

Aynı zamanda eğer biz bu yabancıların kayıt dışı istihdamını desteklersek, ciddi anlamda sorunlarla karşı karşıya kalırız. Bir, adaletsizliğe yol açmış oluruz. Çünkü bir yanda hem haksız rekabet ortaya çıkar çıkarıyoruz çünkü kayıt dışı çalışıyor. Aynı zamanda çalışan yabancıların da sosyal güvenlik hakkını bir kenara itmiş oluyoruz ki çok önemli bir risk de bu. Bunu özellikle gözeterek çalışsın ama kayıt dışı çalışmasın. Kayıt altına alalım, ülkemizin ekonomisini katkı vermesi için vergi versin, SGK primini ödesin, sonrasında da sosyal güvenlik hakkı, sonrasında emeklilik hakkı olacaksa da bu hakka kavuşsun diyoruz. Bu bizim için gerçekten çok önemli bir mücadele.

“Kayıt dışılık, çok önem verdiğimiz konular arasında”

Ülkemizde bulunan yabancıların bir kısmı için bu düzenlemeyi gerçekleştiriyoruz. Hani burada yabancıların kayıt dışı çalışmalarını azaltmaya yönelik aslında temelinde baktığımızda, aynı zamanda yabancıların da sosyal yardıma olan bağımlılığın azaltılması sürecine de bir destek vermiş olacağız. Biraz önce söylemek istediğim şu, evrensel işçi hakları ve çalışma hayatında insani standart açısı açısından da çok önemli. Kayıt dışılığı, zaten Bakanlığımızın çok önem verdiği konular arasında. Bunun yanında bahsettiğim bu yönetmelik değişikliği ile birlikte ülkemize gelen yabancı basın mensupları, profesyonel sporcular, tur operatörü temsilcileri, ülkemize önemli hizmet ve katkı sağlayabilecekleri kamu kurumları tarafından bize bildirilen yabancılar için çalışma izni muafiyetleri ve prosedürlerini uyguluyoruz.

Şurası da çok önemli. Özellikle ülkemizin strateji kalkınmasında ve sürdürülebilir kalkınmada önemli bir destek veren petrol ve doğalgaz arama ve çıkarma işinde, uçak ve gemi inşası, afetlerle mücadele, ülkemizin tanıtımı, ülkemize film, belgesel çekimi gibi durumlarda uluslararası sanatçılara ve nitelikli yabancılara daha önceden biz 6 ay bir muafiyet tanıyorduk çalışma izni noktasında. Bu yönetmelik değişikliği ile birlikte bu süreyi 3 yıla kadar çıkarabilmeyi hedefliyoruz. Bence bu da çok önemli.

“Yabancı çalışanlar yerli iş gücünü doğrudan da etkilememektedir”

Yabancılar, yabancı çalışanlar yerli iş gücünü doğrudan da etkilememektedir. Doldurmadığımız alanlarda tamamlayıcı bir role sahiptir yabancı iş gücü. Özellikle bunun altını çizmek isterim. Yoksa vatandaşlarımız içerisinde çalışmak, istihdama girmek isteyen, üretimde katılmak isteyen vatandaşlarımız için de asla bir risk oluşturmamaktadır.

Biraz önce giriş de söyledim, Almanya, Hollanda, Belçika gibi ülkelerde doğum oranının neredeyse sıfıra, eksiye düştüğü alanlarda durumlarda, iş gücünü nasıl karşılayacak bu ülkeler? Yabancı iş gücünü kullanarak aslında Almanya büyümesini gerçekleştiriyor. Ama nitelikli iş gücünü seçip istihdama yönlendiriyor.

Böylece sosyal güvenlik sistemi için gerekli olan primlerin toplanması, sonrasında emekli olacakların da emekli aylıklarının ödenmesi noktasında çok büyük gelir elde etmiş oluyor. Yani yabancı iş gücünü kullanın. Ben de katıldığım ve ziyaret ettiğim birçok ülkede, en son Belçika’da bakıyorsunuz Nijeryalı vatandaşların hizmet sektöründe çalıştığını görüyoruz.

Birçok ülkede bu tür örnekler var. Ama bizim hedefimiz tabii ki özellikle evde bakım hizmetleri ve kritik alanlarda stratejik alanlarda özellikle akraba topluluklarımıza, yani bizim kültürümüze, geleneklerimize yakın olan ülkelerden biz bu vatandaşlarımızı yabancı iş gücünü karşılamayı da hedefliyoruz. Özbekistan, Kırgızistan, Azerbaycan ve diğer bize yakın olan ülkelerden biz bunu sağlamaya gayret edeceğiz.

“Dünyada artık göç durdurulamayan bir noktaya geliyor”

Bunun yanında da Uluslararası İş Gücü Danışma Kurulu çünkü bilimsel çalışmalar da bizim için çok önemli. Dünyada artık göç durdurulamayan bir noktaya geliyor. İşte savaşlar, çatışmalar sizler de görüyorsunuz, ekranlarda gece gündüz bizlerle paylaşıyorsunuz. Yeni göç dalgaları, yani çok ciddi sosyal sorunlar arasında yer alacak sadece ülkemizle ilgili, tüm dünyada inanılmaz bir mobilite var.

İnsanlar çatışmalardan, işte iklim değişikliğinden, Allah korusun ileride bunlarla da karşılaşacağız. İklim değişikliğinin yarattığı sıkıntılardan göç ediyorlar daha yaşanabilir yerlere ulaşma noktasında. Biz bu noktada da attığımız her adımı da ülkemizin çıkarları doğrultusunda attığımızı özellikle vurgulamak istiyorum.

Son olarak sığınmacılar konusu. Biz bu yönetmelik ve kanun değişikliğini gündeme getirdiğimizde mutlaka eleştiriler olacaktır. Ancak sığınmacılar konusu, Türkiye’de maalesef en sık çarpıtılan ve istismar edilen bir konu niteliğinde. Kamuoyunda da yanlış bilgi ve belgeler gerçekmiş gibi yayılmakta ve ne yazık ki halkımız da kasıtlı olarak yanıltılmaktadır. Bu, bununla hep birlikte mücadele etmemiz gerekiyor. Özellikle yabancılarla ilgili komplo teorileri üreten, halkımızı yanıltan ve bunlardan siyasi menfaat sağlayan kişiler, gruplar, siyasi partiler olabilir. Ben size ayrıca teşekkür ediyorum. Bu Uluslararası İş Gücü yönetmeliğimiz ve yasa değişikliğini sizinle ekranda kamuoyuyla vatandaşlarımızla paylaşma fırsatımız oldu. Doğru bilgileri bakanlığımızdan almalarını özellikle istiyorum.

Sosyal medyada gerçek dışı konular gündeme gelebilir. Asla dikkate almamalarını özellikle rica ediyorum. Çünkü çok kolay sosyal medyada ve her alanda aslında istismar edilebilecek bir konu. Ben teşekkür ediyorum tekrar size bu doğruları halkımızla paylaşma fırsatı verdiğiniz için.

Asgari ücret

Aslında asgari ücret süreci erken başlamış oldu. Kamuoyunun gündemine getirmiş olduk ama biz Sayın Cumhurbaşkanımızın sıklıkla ifade ettiği gibi vatandaşlarımızın hayat standartlarını yükseltmeyi hedefleyen politikalar uyguluyoruz. Burada geçici refah sağlamak yerine refahı kalıcı kılacak politikaları ve stratejileri hayata aktarıyoruz. Bu doğrultuda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olarak çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

Elbette asgari ücret çalışanlarımızın refah düzeyini belirleyen minimum ücreti ifade etmekte. Bu çok önemli. Ancak asgari ücrette sizin de bildiğiniz gibi hükümet olarak tek başımıza karar verdiğimiz bir konu değil. Asgari Ücret Tespit Komisyonumuz toplanmakta. Şimdi aralık ayının başında inşallah işçi, işveren temsilcileriyle birlikte bir süreci başlatacağız.

Asgari Ücret Tespit Komisyonumuz işçi temsilcilerinden, işveren temsilcilerinden, hükümet temsilcilerinden oluşan bu komisyon bir araya gelecek. Bir araya geldiği zaman da bu asgari ücret tespit komisyonu özellikle ülkemizin ekonomik koşullarını, makro düzeyde uygulanan politikaları, enflasyon oranlarını ve kapsamlı bir şekilde iş gücünün taleplerini, ihtiyaçlarını karşılayacak oranı ne olacağı konusunda hep birlikte istişarede bulunarak bizim gündemimize getiriyorlar.

Biz de hükümet olarak süreci adil, şeffaf bir şekilde yönetiyoruz. En son kararı dediğim gibi Asgari Ücret Tespit Komisyonu bize belirledikten sonra maksimum fayda, tüm tarafların, işçimizin, işverenimizin de maksimum faydayı elde edecek noktada asgari ücreti tespit etmeyi hedefliyoruz.

“Asgari ücreti reel olarak 4 katına nominal olarak da 90 katına çıkardık”

2002’de iktidara geldiğimizden bu yana da asgari ücreti reel olarak 4 katına nominal olarak da 90 katına çıkardık. Aynı zamanda biliyorsunuz asgari ücretle ilgili destek veriyoruz. Onu da 700 liraya çıkardık. Bu rakam da çok önemli. İnşallah önümüzdeki dönemde de aralık ayı başında tüm sosyal paydaşlarımızla bir araya gelerek sendikalarımızla, bir araya gelerek, yine ifade ettiğiniz gibi Sayın Cumhurbaşkanımızın söz ettiği gibi vatandaşımızı enflasyona ezdirmeme ilkesi bizim için önemli. Bunun yanında hayat seviyelerinin yükseltilmesi ve korunması noktasında da bir asgari ücret elbette belirlenecektir.

Ama buradan sizin aracılığıyla da daha süreç başlamadan aralık ayında yine esnaf, bazı marketlerde fiyatları, etiketlerin değiştirilebileceği konularını sık sık siz de haber yapıyorsunuz. Bu konuda özellikle istirham ediyorum. Asgari ücreti biz satın alma gücünü geliştirmek için veriyoruz. Orada gerçekleşen fiyat artışları da hem piyasayı hem de vatandaşlarımızın satın alma gücünü olumsuz yönde etkileyebilecektir. Bu yollara gidilmemesini de vatandaşlarımızdan rica ediyoruz. Zaten bu konuda Ticaret Bakanlığımız gerekli tasarruflarda bulunabilir. Ama bizim hedefimiz, maksimum faydayı elde etmek, işçi işveren kesimi tarafından belirlenecek olan bu asgari ücreti de inşallah Aralık ayında süreci başlatacağız ve sonunda da kamuoyuyla paylaşıp 2025 yılında geçerli olacak asgari ücreti de kamuoyuyla inşallah sizlerin aracılığıyla da paylaşmış olacağız.”