Moskova’nın Havalimanları

Türklerin Geçmişi:

Yazar Deniz BURSALIOĞLU, Türklerin, yani atalarımızın M.Ö. 2500 ile M.Ö. 1700 yılları arasında tarih sahnesine çıktıklarının hesaplandığını ve tarihimizin 4500 yıla dayandığının söylendiğine dikkat çekiyor.

BURSALIOĞLU, “Büyük Hun Devleti kuruluşu MÖ 312 yılı. Biz bu tarihten başlatsak bile Türk tarihi yeterince uzun süre. 2 bin 334 yıl olmuş. 20 yılda bir nesil desek 117 nesil eder. Orhun yazıtları M.S. 735 yılında yazılmış diye hesaplanmış, radyo karbon testleri artık yeterince kesin tarih verebiliyor. Yazılı tarihimizin en eski eserleri. 1287 yıl olmuş yazılalı” dedi.

Malazgirt Meydan Savaşı ile Anadolu’ya girdiğimizi hatırlatan Deniz BURSALIOĞLU, 4’üncü yüzyılda Hunların ve 6’ncı yüzyılda ise Sibirlerin akınlar yaptığını, daha sonra Selçuklu Türklerinin başka akınları da olduğunu ve sonunda Sultan Alparslan ile 1071 yılında Anadolu’nun kapıları ardına kadar açıldığını, 951 yıl olduğunu ve 48 nesil olabileceğini dile getirdi.

Yazar BURSALIOĞLU, “Hepimiz biliyoruz, İstanbul 1453 yılında fethedildi. Fatih Sultan Mehmet ile Türk şehri oldu. 569 yıl olmuş. 6 asır önce neredeyse” şeklinde konuştu.

Rusların Geçmişi:

Yazar Deniz BURSALIOĞLU, şöyle devam ediyor:

“Rus tarihi bizim kadar eski değil, kronolojisini M.S. 862 yılından başlatıyorlar. 1160 yıl olmuş. Topu topu 58 nesil. Bizden epey sonra kendilerini gösterebilmişler tarih sahnesinde. Moskova ilk büyük şehirlerden biri olsa da daha sonra, 1147 yılında kurulmuş. 875 yıl olmuş. 9 asra yakın şehrin yaşı. Bunları niye yazdım, iki kültürü karşılaştırabileceğim bir dayanak aradım aklımda, daha iyi anlayabilmek için.”

Moskova’nın Kültürel Yapısı:

Moskova’nın kültürel yapısına da değinen Yazar BURSALIOĞLU, “Yani neticede Türk tarihi Ruslardan çok daha eski olsa da, minimum 59 nesil, şehir bazında karşılaştırırsak Moskova İstanbul’dan daha uzun süre tek bir kültür etkisinde kalmış, ona göre gelişmiş, genişlemiş, büyümüş. 3 asır az bir süre değil. Tam olarak 306 yıl, bu kadar sürede neler yapılır neler” dedi.

“Sebebi bu mudur, emin olamadım şimdi, ama dünyadaki en düzenli yerleşim yapılmış şehirlerden birisidir Moskova” diye anlatan BURSALIOĞLU,  “En ortadaki Kremlin tarihi bir kaledir, yanından Moskova nehri akar, çevresinde burçları, surların içerisinde eski kiliseler ve eski saray binaları ile şehrin ortasında, en merkezinde tarihi Moskova’dır Kremlin. Tabii ki Putin de burada geçiriyor günlerini. Bugünün başkanlık sarayı da Kremlin içerisinde. Kremlin Sarayı. Yanındaki meşhur Kızıl Meydan adını zamanında burada yapılan idamlardan almış, meydanın nehre yakın ucunda kenarlarında dairesel şeklinde taş duvarları olan havuz gibi taş kaplı bir yer var, nehre bakan tarafında duvardaki oluktan, cellatlar tarafından başı vurulanların kanı akarmış nehre doğru. Şimdi oraya bozuk para atmak alışkanlık olmuş, ziyaret edenler biraz da dehşete düşerek duraksıyorlar ve bozuk para atıyorlar. Hemen önünde tarihi meşhur Vasiliya Blajennovo Kilisesi var (St. Basil’s Cathedral, Asil Basil Katedrali). Yapan ustalarının gözleri kör edilmiş, aynısından bir tane daha yapamasınlar diye” aktardı.

Moskova’da Kremlin Etkisi:

Yazar Deniz BURSALIOĞLU, şöyle devam ediyor:

“Zaman içinde şehir Kremlin etrafında dairesel olarak gelişmiş, sanırım bilinçli olarak böyle geliştirilmiş. Kremlin’den başlayan ışınlar şeklinde her yöne dağılmış olan ana yollar şehir sınırındaki çevre yoluna kadar şoseler şeklinde gitgide genişleyerek uzanır. Çevre yolu her yönde merkezden 20-25 km kadardır. Şoseler çevre yolundan ilerilere devam edip hepsi farklı farklı çevre şehirlere kadar ulaşırlar. Biri Kiev’e, diğeri Varşova’ya, Minsk’e, San Petersburg’a, Yaroslavla ve diğerlerine.

Şehircilik Anlayışı ve Havaalanı Bağlantıları:

Son yıllarda şehri çevre yolu dışına da genişletmek zorunda kaldılar, bence hata yaptılar, eski düzen dairesel olarak devam etmeleri daha doğru olurdu, şehir dışındaki sakin yerleşim mahallerinden şehir merkezine ulaşım gün içi trafik yoğunluğunun ana sebebi. Ama çevre yolu içinde kalan yerlerde şehir düzeni aynen korunuyor. Yeni bir bina yapmak istediğinizde bin türlü yerden izin almanız gerekiyor. Özellikle de şehir mimarından.

İşte bu düzenli şehircilik anlayışıyla havaalanları da zamanında yeterince şehir dışında bilinçli olarak yerleştirilmiş. Nedense şehrin doğu tarafını hariç tutmuşlar. Hava şartlarındandır muhtemelen. Diğer yönlerde her biri bir yönde olmak üzere üç ana uluslararası havaalanı var. Kuzeyde, aslında biraz kuzey-batıda desek daha doğru olur, Sheremetyevo, güney-batıda Vnukovo, ve güney-doğuda da Domodedovo havaalanları.

Moskova’da Üç Uluslararası, Üç Yurtiçi Havaalanı Var:

2005 yılından itibaren ana üç havaalanının her birine şehir merkezindeki tren garlarından ekspres tren hatları yapıldı, elektrikli ekspres trenlerin kalkış ve varış zamanları dakikası dakikasına tutuyor, gün içinde yarım saatte bir her iki yöne tren oluyor, uçağınızın kalkış zamanına göre uygun trene binerseniz hiçbir ulaşım sorunu yaşamazsınız. Hatta bu garlarda check-in yapılarak bagajınızı bile önceden teslim edebiliyorsunuz. Zaten şehir merkezlerindeki bütün garlara metro bağlantısı olduğu için trafik ne kadar yoğun olursa olsun ister kar yağsın ister yağmur ister dışarda fırtına kopsun, konforlu bir şekilde havaalanlarına ya da tersi yönde şehre kadar rahatça evinize en yakın metro istasyonuna kadar ulaşıyorsunuz. Zaten yine zamanında yerleşim metro çıkışlarına göre konuşlandığı için konut binaları da metro çıkışlarına çok uzak olmuyor.

İşte size şehir planlaması. Yapan yapıyor, kimse nedense şehre ihanet etmiyor. Kimi yönetimler halka hizmet etmeyi beceriyor. Hem de tek adam, otokratik yönetim, hatta diktatörlük diye suçlayabileceğimiz bir ülkede. Tenkit edilecek bir sürü farklı konu olsa da şehir planlaması açısından söyleyecek tek sözüm yok. Ders almamız gereken çok şey var.

Bu üç havaalanı dışında üç havaalanı daha var. Biri son yıllarda, 2016 yılında açılmış olan bir havaalanı, Zhukovsky (Ramenskiy) havaalanı. Ama buradan arada uluslararası uçuşlar olsa da genelde ülke içi uçuşlar yapılıyor. Uluslararası uçuşlar da daha çok Orta Asya’daki Türki Cumhuriyetlere.

Bir de business havaalanı var, Rusya’nın dev doğalgaz firması Gazprom’a tahsis edilmiş. Askeri amaçlarla da kullanılıyor. Ama işletme sorumlusu Gazprom’da ve kendi ihtiyaçlarına uygun olarak hem helikopterler için hem de kendi uçakları için burayı kullanıyor. Diğer business uçuşlara da açık bildiğim kadarıyla, parası olanlar için her yol açıktır biliyorsunuz.

Altıncı havaalanı ise yapım sıralamasıyla ilk havaalanı Sheremetyevo’dan sonra ikinci sırada inşaatı yapılmış olan Bukovo havaalanı. Çevre yoluna çok yakın olduğu için 2010 yılında sivil uçuşlara kapatıldı.

Moskova’da Uçuş Kuralları:

Moskova’da hiçbir uçuşun şehrin üzerinden geçmesine izin verilmiyor. Çevreyolu sınır olarak belirlenmiş ve kalkışlarda uçaklar çevreyolunun etrafından dönerek gidecekleri yöne yükseliyorlar, ya da iniş yapacak olanlar yine çevreyolunun etrafından dönerek havaalanlarına yaklaşıyorlar.

Bukovo havalimanı için muhtemelen çevreyoluna çok yakın olduğundan uçuşlarda sorunlar çıktı ve bu yüzden sivil uçuşlar iptal edilip bugün artık sadece ana helikopter merkezi olarak kullanılmaya başlandı. Tabii bir de askeri amaçlarla kullanılıyor.

Ruslar hiçbir havaalanını tümden kapatıp başka amaç için kullanmayı düşünmemişler. Tabii baştan hata yapmadıkları için bir tanesi bile şehrin içine yapılmamış. Büyük ihtimal şehrin nereye kadar büyüyeceğini planlamışlardır.

Bu kadar fazla havaalanında uçuş koordinasyonu yapmak da kolay değil. Yine de bir şekilde organize ediyorlar. Bugüne kadar herhangi bir sorun çıktığına dair hiç haber görmedim.

Gelelim asıl konuya, bunca bilgiyi İstanbul’daki havaalanlarımız için uzun süredir yapılan tartışmalara belki bir bakış açısı yakalayabiliriz diye yazdım.

Şimdilik hep beraber düşünelim üzerinde. Nerede yanlış yaptık, nasıl düzeltiriz çözüm arayalım birlikte.

Ben büyük havaalanlarına başından beri karşıyım, ama olan oldu, daha sonra belki ben de muhtemel çözümlerimi yazarım”.