EuroNews’den Gazeteci* Andreas Rogal’ın haberine göre, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ülkesinin nükleer santrallerinin özel mülkiyet olmadığını ve ulusal bir varlık olduğunu söyledi.
Zelenskiy, Perşembe günü Norveç’te düzenlediği basın toplantısında şunları söyledi: “Tüm nükleer enerji santralleri Ukrayna halkına aittir. Burası bir devlet nükleer enerji santrali, özel değil. Ukrayna’da nükleer enerji bu şekilde işliyor.”
Zelenskiy’nin sözleri, ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna lideri arasında gerçekleşen telefon görüşmesinden bir gün sonra geldi. Görüşmede Trump, Zelenskiy’ye Ukrayna’nın uzun vadeli güvenliği için enerji santrallerinin mülkiyetini ABD’ye devretmeyi düşünmesini önermişti.
Görüşmenin ardından basına konuşan Zelenskiy, görüşmenin özellikle Ukrayna’nın güneyindeki Rus işgali altındaki Zaporijya Nükleer Enerji Santrali’ne (ZNPP) odaklandığını açıkladı.Tesis elektrik üretmeden Ukrayna’nın enerji şebekesine bağlı kalsa da savaşın ilk günlerinden bu yana Rusya’nın kontrolü altında bulunuyor ve ABD’nin olası müdahalesinin kapsamını belirsiz bırakıyor.
Santralin durumu
Zaporijiya, Ukrayna’nın elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 20’sini karşılıyordu. Altı adet VVER-1000 tipi reaktörle çalışan santral, binlerce haneye ve endüstriyel tesise elektrik sağlıyordu. Ancak, 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sırasında Rus güçleri tarafından ele geçirilmesiyle birlikte santral, çatışma bölgesinin ön saflarında yer alarak nükleer güvenlik açısından ciddi endişelere yol açtı. Sürekli bombalama riski, elektrik kesintileri ve uluslararası denetim eksikliği, potansiyel bir nükleer felaket riskini artırıyor. Şu anda tüm reaktörler kapalı durumda, ancak soğutma sistemleri için sürekli enerjiye ihtiyaç duyuluyor.