Teknoloji devlerinin üretim üssü Türkiye oluyor

Teknolojinin merkezinde yer alan akıllı telefon sektöründe firmalar arasında ciddi rekabet yaşanıyor. Gün geçtikçe yeni bir telefon modeli çıkıyor, özellikleriyle kendine hayran bırakıyor.

Akıllı telefon üreten firmalar yatırımlarını artırıyor. Pazar hareketliliğinin yüksek, teknoloji ilgisinin fazla ve coğrafi konumunun avantajlı olduğu ülkeler, üreticiler için cazibe merkezi haline geliyor.

Türkiye de bu merkezlerden birisi olma yolunda emin adımlarla ilerliyor. Yıllık 10 milyonun üzerinde cep telefonu satışının gerçekleştiği Türkiye, Avrupa,Rusya ve Ortadoğu pazarlarının birleşme noktasında dikkati çekiyor.

[Grafik: TRT Haber | Nursel Cobuloğlu]

30 milyon dolarlık yatırım hamlesi

Geçtiğimiz günlerde dünyanın önde gelen akıllı telefon üreticileri arasında yer alan Çin merkezli Xiaomi, yıllık 5 milyon adet akıllı telefon üretim kapasitesine sahip fabrikasının açılışını İstanbul’da yaptı.

Dünyada üretim yapacağı 4’üncü yer olarak Türkiye’yi seçen teknoloji devi, 30 milyon dolarlık yatırımla 2 bin kişiye de istihdam sağlayacak.

“Batının doğuya ve doğunun batıya açıldığı kapısı” olarak nitelendirilen Türkiye, yatırımcılar için tüketiciye hızlı ulaşım imkanı sağlıyor. Birçok sektörde olduğunu gibi mobil araçlar alanında da gelecek dönemler için adından söz ettirmeye hazırlanan Türkiye, dinamik nüfusu, nitelikli iş gücü ve geniş pazarlarıyla aranan yatırım ortamını sunuyor.

[Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Türkiye’de test üretimine başlayan Çinli dev teknoloji markası Xiaomi’nin İstanbul Avcılar’daki akıllı telefon fabrikasını ziyaret etti. (11.03.2021) Fotoğraf: AA]

Türkiye, teknoloji devlerinin radarında

Bir başka Çinli dev akıllı telefon üreticisi OPPO da Türkiye’yi yatırım radarına aldı. İstanbul’da yapımı devam eden fabrikasında test üretimine başlayan teknoloji devi, 1000 kişiyi istihdam ederek CKD sistemiyle (ana karttaki parçaların fabrikada birleştirilmesi) üretim yapacak.

Akıllı telefon üreticilerinin Türkiye’ye ilgisinin her geçen gün artmasıyla bu alandaki ekosistemin hareketlilik kazanması bekleniyor.

Teknoloji devlerinin Türkiye’ye yatırım hamlelerini değerlendiren sektör temsilcileri ve alanında uzman isimler, gelecek dönemde bu adımların artacağı görüşünde. Avrupa, Afrika ve Asya’nın merkezinde yer alan Türkiye’nin coğrafi konumuyla bölgede ciddi bir pazar oluşturacağı düşünülüyor.

[Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürü Dr. Mehmet Yurdal Şahin]

Türkiye bölgesel güç olabilir

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı TeşvikUygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürü Dr. Mehmet Yurdal Şahin, yatırımlarla Türkiye’nin bölgesel güç olma yolunda ilerlediğini söyledi.

TRT Haber’e açıklama yapan Şahin, “Afrika’dan Avrupa’ya, Kafkasya’ya kadar uzanan bir bölgeden söz ediyoruz. Türkiye burada önemli bir merkez olabilir. Hızlı altyapı, girişimcilik, pratiklik özelliklerimizi kullanarak çabuk bir aksiyon alındı” diyor.

Şahin sözlerine şöyle devam etti:

“Türkiye büyük bir pazar. 10 milyonu aşkın telefon satılan bir yer haline geldi. Son yıllarda yeni firmaların rekabet içine girmesiyle Türkiye’ye yatırımlar başladı. İthalatın fazla olmasıyla Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü tedbir aldı ve teknoloji firmalarının ülkemize yatırımları onların lehine oldu.

Bu yatırımlarla Türkiye’de istihdam hareketi de oluşacak. Firmaların burada fabrika kurması ekonomik kalkınmanın yanında istihdam çeşitliliğinde de artışa neden olacak”

[Fotoğraf: Getty]

“Etrafımızda çok ciddi bir teknoloji pazarı var”

Coğrafi konumu nedeniyle Türkiye’nin bölgedeki gücünü artıracağını ifade eden Şahin, “Bu yatırımlar Türkiye’nin bölgedeki pazar gücünü de artırır. Etrafımızda çok ciddi bir teknoloji pazarı var. Afrika’dan Avrupa’ya, Kafkasya’ya kadar uzanan bir bölgeden söz ediyoruz. Türkiye burada önemli bir merkez olabilir. Hızlı altyapı, girişimcilik, pratiklik özelliklerimizi kullanarak çabuk bir aksiyon alındı. Hızlı bir şekilde ivme alınarak bu süreçlerden geçildi ve yatırım kapısı da çok ciddi aralandı. Türkiye bu konuda bir güç olabilir” açıklamasını yaptı.

Yatırımlarla ticari faaliyetlerin artacağını söyleyen Şahin, “İthalat ve gümrük boyutuna da bakıldığında firmaların artık yatırımlarını yapması kaçınılmaz oldu. İthalatta gözetim uygulamasıyla eğer Türkiye’de varlıklarını sürdürmek istiyorsa firmalar bu yatırımları yapmak durumundalar” dedi.

“Teknoloji üssü haline geleceğiz”

Yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgını gölgesinde geçen 2020 yılında Türkiye’ye yatırımlar da arttı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yatırım ve teşvik belgesi düzenlemesiyle geçen yıllara göre bu alanda faaliyetlerin arttığına dikkati çeken Mehmet Yurdal Şahin, “İlerleyen dönemde bölgede önemli bir teknoloji üssü haline geleceğiz” diyor.

Arz güvenliğinin Türkiye üzerinden daha rahat sağlanabilecek olmasının yatırımcılara cazip geldiğini söyleyen Şahin konuyu bir örnekle şöyle anlattı:

“Çin’den ürün 40 günde geliyor, üzerine salgın dönemi yaşandı ve uçuşlar durduruldu. Ne oldu? Ürünler geç ulaştı, piyasa hareketliliği aksamış oldu. Bu açıdan bakıldığında Türkiye’nin coğrafi konumu yatırımlar açısından üretici için kıymetlidir”

Türkiye’ye yatırımcı çeken sektör

Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, akıllı telefon yatırımlarıyla Türkiye’nin bölgede önemli bir pazar haline dönüşeceğini söyledi.

“Coğrafi konumumuzu avantaja dönüştürerek ihraç kaleminin oluşması, Orta Doğu ve Rusya pazarındaki hareketliliğin gözlenmesi konusunda ciddi bir adım olacaktır.
Mobil iletişim sektörü temsilcileri olarak gelişen teknolojilere karşı durmamamız gerektiğini savunduk. Bu teknolojiden nasıl faydalanabiliriz gözüyle baktık her zaman. Ülkemize yatırım çekecek büyük bir sektörün içerisindeyiz.”

[Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı]

“İnsan kaynağımız da yetişecek”

Dev firmaların yatırımlarıyla insan kaynağının da yetişeceğine dikkati çeken Turnacı, gelişmelerin umut verici olduğunu söylüyor.

“Dünyaca ünlü akıllı telefon markalarının deneyimleriyle birlikte insan kaynağımız yetişecek. Teknolojinin bu kadar yoğun bir şekilde kullanıldığı dönemde insan gücümüze katkıda bulunacak yatırımlar da faydalıdır. İleriye dönük katkı sağlayacak. Gelecek yıllar için Türkiye’ye umut veren önemli hamleler yapılıyor”

Yatırım ortamı nasıl oluştu?

Senelerdir Türkiye’yi radarlarına alan teknoloji devlerinin yatırımlarının nasıl ve hangi süreç içerisinde oluştuğunu anlatan Turnacı, teşviklere dikkati çekti:

“2020 yılında ithalatta gözetim kararı getirildi. Belli bir miktarın altında getirilen telefonlar bu kapsamda tutuldu. Yatırımcıyı teşvik edecek yöntemlerin geliştirilmesi bu doğrultuda verimli oldu. Gümrük vergisi muafiyetiyle de bir adım atılmış oldu. Ülkede üretilen parça ithalatına vergi muafiyeti getirildi. Bu kararlar doğrultusunda dünyaca ünlü markalar kendine yer bulmak istedi. Cihaz sayılarını artırmak istedi akıllı telefon firmaları. Fiyat dengesinde de doğru hamleler atılacak bu sayede. Yani Türkiye’nin hamleleri yatırımcıyı teşvik etti”

“Potansiyeli gördüler”

Gelecek dönemde akıllı telefon sektöründe yatırımların devam etmesini bekleyen Turnacı, şunları da sözlerine ekledi:

“Firmalar yatırımlarını doğru bir stratejiyle yaptı. Türkiye’nin ciddi ihraç kalemi oluşturabileceği potansiyelini gören akıllı telefon üreticileri adımlarını atmaya başladı. Gelecek dönemde potansiyelin gelişeceğine inanıyoruz.
Teknolojik alanda insan kaynağını yetiştirmek önemlidir. İstihdam açısından katkıda bulunacağını düşününce bu yatırımların yakın dönemde artacağını öngörebiliriz”

“Firmalar kritik bölgelere üs kurarlar”

Akıllı telefon üreticilerinin Türkiye hamlesinin gelecek dönemde devam edeceğine inanan teknoloji editörü Hakkı Alkan, coğrafi konumun önemini Süveyş Kanalı’nda kara oturan gemi örneğinden yola çıkarak şöyle anlattı:

“Süveyş Kanalı’nda “The Ever Given” gemisi karaya oturdu, dünyada ticari faaliyetler aksadı. Bu durum bizim ülkemizin coğrafyasının ne kadar kıymetli olduğunu gösterdi. Firmalar da böyle zorluk yaşamamak için kritik öneme sahip ülkelere üretim üssü kuruyorlar. Türkiye bu ülkelerden birisi. Jeopolitik olarak avantajlı konumda olduğumuz için yatırımcıların gözü Türkiye’de. Geminin karaya oturması olayında coğrafyanın önemini görmüş olduk”

[Teknoloji Editörü Hakkı Alkan]

Teşvikler yatırımcıların dikkatini çekiyor

Yatırımcıların Türkiye’ye gelmesindeki sebeplerden biri olarak teşviklere dikkati çeken Alkan, “Yatırım yapmak isteyen firmalara başta Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olmak üzere inanılmaz bir destek var. Arazi, vergi, çalışan, maaş desteği gibi geniş kapsamlı bir destek veriliyor. Türkiye’deki işçiliğin bilgi birikimi de yüksek. Bu tip avantajlar teknoloji devi firmalara ekonomik olarak da Türkiye’nin yatırım için cazip bir yer olması açısından motivasyon sağlıyor” diyor.

Cep telefonu kullanımı artarak devam ediyor. Türkiye’de ayda yaklaşık 1 milyon telefon satıldığını söyleyen Alkan, “Bu rakam çok ciddi boyutta. Fiyatları düşük olan -giriş seviyesindeki telefonlar- burada üretilirse fiyat avantajı elde edilecek. Lojistik ve gümrük maliyetleri ortadan kalkmış olacak. Örnek verecek olursak, Türkiye’de üretilen otomobillere bakıldığında satışları çok yüksek. Bunun nedeni fiyat avantajı. Fabrika kuran firmalar zirveyi aldı, kurmayanların satışları azaldı. Benzeri bir sonuç akıllı telefon sektöründe de yaşanabilir” açıklamasını yaptı.

[Fotoğraf: Getty]

Yan sanayi üretiminde Türkiye’nin özellikle otomobil sektöründe çok geniş bir pazara sahip olduğunu söyleyen Hakkı Alkan, benzer bir durumun cep telefonları için de görülebileceğini belirtti.

Türkiye’nin Avrupa, Asya ve Afrika coğrafyasıyla ilişkilerinin iyi durumda olduğunu belirterek, ihracat boyutu açısından da yatırımcı firmalar için avantajlı bir merkez olacağını söyledi.