SETA Genel Koordinatörü Prof. Dr. Burhanettin DURAN, “Türkiye artık terörü kaynağında yok etme politikası izlemekte”…(II)

SETA’nın her yılın sonunda hazırladığı gelenekselleşen SETA Yıllığı Türkiye’nin hem temel gündem maddelerini zengin bir içerikle analiz etmekte hem de gelecek yıllara dair bütüncül bir bakış açısı sağlamaktadır.

Siyaset, Dış politika, Güvenlik ve Göç, Ekonomi, Enerji, Hukuk ve Yargı konularının yer altığı SETA Yıllığı 2022’de Türkiye!, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, birbirinden değerli çalışanlarından Murat YEŞİLTAŞ, Nebi MİŞ, Cen Duran UZUN, Muhittin ATAMAN, Hacı Mehmet POYRAZ, Mert Hüseyin AKGÜN, Baki LALEOĞLU, Büşra Zeynep ÖZDEMİR ve Deniz İSTİKBAL tarafından hazırladı.

SETA Genel Koordinatörü Prof. Dr. Burhanettin DURAN, 2022’de Türkiye! Yıllığını TÜRKUAZ Uluslararası Haber Ajansı (TÜHA)’dan Ataner YÜCE’ye değerlendirerek,  dün 2022’de Türkiye’nin iç siyasetinde yaklaşan 2023 seçimlerinin, ittifaklar ve parti içi gelişmelerin yanı sıra ekonomi, güvenlik ve dış politikada yaşanan gelişmeler konusunda belirleyici olduğuna dikkat çekmişti.

SETA Genel Koordinatörü Prof. Dr. Burhanettin DURAN bugün de kaldığı yerden devam ederek, Uzun süredir strateji belgeleri çerçevesinde sürdürülen yargı reformunda 3. Yargı Reformu Strateji Belgesi’nde belirtilen hedefler ışığında geride bıraktığımız yılda adalete güveni ve erişilebilirliği önceleyen kritik adımların da atıldığını söyledi.

Prof. Dr. DURAN, şunları dile getirdi:

“12 Mayıs’ta kabul edilen 7406 sayılı Kanun ile hem sağlık çalışanlarına hem de kadına yönelik şiddetle mücadele ve “iyi hal” olarak bilinen “takdiri” indirim sebeplerinde keyfiliğin önlenmesi amaçlarıyla düzenleme yapılmıştır. Son olarak Altıncı Yargı Paketi olarak bilinen 24 maddelik 7413 sayılı Kanun ile hakim ve savcı yardımcılığı müessesesi hayata geçirilmiştir. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından Türk yargısının en önemli gündem başlıklarından birisi şüphesiz darbe ve FETÖ hakkında yürütülen adli süreçler olmuştur.

Örgüte dair 100 bine yakın adli soruşturma yürütülmüştür. Darbe girişimine ilişkin açılan ve 15 Temmuz’u aydınlatan 289 davanın tamamı hakkında 2022 içerisinde ilk derece mahkemelerindeki yargılamalar tamamlanarak hükümler verilmiştir. TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu, Anayasa Mahkemesi, Kamu Denetçiliği Kurumu, Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu,
OHAL Komisyonu ve Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulundan oluşan insan hakları koruma mekanizmaları ulusal düzeyde temel hak ve özgürlüklerin korunmasına dönük faaliyetlerine 2022 içinde de devam etmiştir”.

Öte yandan Türkiye’nin son dönemde sürdürdüğü terörle mücadelesine 2022’de de devam ettiğini belirten SETA Genel Koordinatörü Prof. Dr. DURAN, “Değiştirilen terörle mücadele konseptine göre Türkiye artık terörü kaynağında yok etme politikası izlemektedir. 2022’de bu politika etkili bir şekilde uygulanmıştır. Hem yurt içerisinde hem de Irak ve Suriye başta olmak üzere başka devletlerdeki terör şebekelerine etkili bir şekilde müdahale edilmiştir” dedi.

“2022 Türk dış politikası bakımından oldukça verimli ve etkili geçmiştir” şeklinde konuşan Prof. Dr. Burhanettin DURAN, özellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde yürütülen lider diplomasisi alanında çok etkili adımların atıldığını, Türkiye’nin Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşında en etkili rol oynayan devlet olduğunun altını çizdi.

Prof. Dr. DURAN, “Hem savaşan tarafları Antalya ve İstanbul’da müzakere masasına oturtması hem de BM’nin de himayesinde İstanbul’da Tahıl Anlaşması’nın imzalanmasına öncülük etmesinden dolayı dost düşman bütün tarafların takdirini kazanmıştır. Türkiye savaşın en önemli ve hayati iki doğrudan küresel ölçekli sonucunun olumsuz etkisini kırmak amacıyla oynadığı etkili rol ile hem küresel gıda krizini çözmüş hem de enerjinin Avrupa ülkelerine ulaştırılması konusunda alternatifli çözüm önerilerinde bulunmuştur. Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Rusya-Ukrayna savaşının çözüme kavuşturulması konusundaki aktif ara buluculuk çalışmaları devam etmektedir” dedi.

Bütün bu gelişmelere rağmen Türkiye’nin Batılı devletlerle yaşadığı gerilimli ilişkilerde ciddi bir değişikliğin olmadığını anlatan Prof. Dr. Burhanettin DURAN, AB ile kurumsal ilişkilerdeki düşük düzey korunurken Türkiye’nin daha çok tek tek devletlerle ilişkilerini geliştirme çabası içinde olduğunun görüldüğünü dile getirdi.

“Öte yandan ABD ile ilişkilerde de gerilim devam etmektedir” diye konuşan SETA Genel Koordinatörü Prof. Dr. DURAN, “Hem AB hem de ABD ile ilişkilerdeki gerilimin önemli sebeplerinin başında Türkiye’nin Yunanistan ile ilgili izlediği politikanın etkisi olmuştur. 2022’de de Yunanistan’ın en önemli gündem maddesi Türkiye’deki gelişmelerdir. Her türlü iç ve dış politika adımını sıfır toplamlı bir bakış ile kendi aleyhine yorumlayan Yunanistan Batılı devletleri Türkiye’ye karşı ısrarlı kışkırtmalarından vazgeçmemiştir” dedi.

Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye’nın çok taraflı uluslararası platformlarda gündem olmaya ve gündem belirlemeye devam ettiğini hatırlatan Prof. Dr. Burhanettin DURAN,  özellikle Ekim başında Çekya’nın başkenti Prag’da toplanan 40’tan fazla Avrupa ülkesinin liderler toplantısında ve hemen öncesinde Özbekistan’ın Semerkant şehrinde toplanan Şanghay İşbirliği Örgütü’nün zirvesinde gündemin en ön sıralarında yer aldığını, bu iki toplantıda verilen görüntünün bile tek başına Türkiye’nin dengeli ve bağımsız dış politika çizgisini göstermeye yeterli olduğunu kaydetti.

Türkiye’nin son dönemde farklı temsil düzeylerinde küresel ölçekte yürüttüğü aktif diplomasi faaliyetlerinin 2022 boyunca da devam ettiğine dikkat çeken Prof. Dr. DURAN, Özellikle 2022’de ikincisi düzenlenen Antalya Forumu gerçek manada bir uluslararası siyasi festivale dönüşmüştür. Büyük küçük demeden hemen bütün dünya ülkelerine ulaşmaya çalışan Türkiye 2022’de dış temsilcilik sayısını da artırmayı sürdürmüştür” dedi.

Prof. Dr. Burhanettin DURAN, Dünya ekonomisinde yaşanan gıda, enerji ve tedarik krizleri ile son kırk yılın en yüksek rakamlarına ulaşan küresel enflasyonun 2022’ye damgasını vurduğunun da altını çizerek, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle gıda ve enerji fiyatlarında yaşanan yükselişinin koronavirüs (Covid-19) salgını sonrasında küresel enflasyonu birçok ülkede çift haneli rakamların üzerine taşıdığına işaret etti.

Türkiye’nin bu enflasyon dalgasından etkilenmesine rağmen kamu öncülüğünde başlatılan teşvik, destek ve denetleme mekanizmaları ile bu türbülansı daha az zararla yönetmeye devam ettiğini ifade eden Prof. Dr. DURAN, Ukrayna Tahıl Koridoru ve Türkiye Enerji Tedarik Merkezi gibi girişimler hem dünya hem de Türkiye ekonomisinin toparlanmasına yardımcı olmuştur” dedi.

Prof. Dr. Burhanettin DURAN, 2022’nin ilk üç çeyreğinde Türkiye ekonomisinin gelişmiş ülkelere kıyasla daha iyi bir büyüme performansı gösterdiği belirterek, Birinci çeyrekte karşılaşılan küresel şoklara rağmen yüzde 7,5 büyüyen ekonominin yıl genelinde yüzde 5 büyüme göstermesi beklendiğini, Küresel gıda, enerji ve tedarik krizlerinin etkisiyle artışa geçen enflasyonun, cari açık ve dış ticaret açığının yılın önemli gelişmeleri arasında yer aldığını açıkladı.

Türk lirasında geçen yılın son aylarında yaşanan değer kaybının ise enflasyona olumsuz yansıdığını anlatan SETA Genel Koordinatörü Prof. Dr. Burhanettin DURAN, Cumhuriyet tarihinin en yüksek istihdam rakamlarına ulaşılırken Türkiye ilk defa küresel ihracattan yüzde 1’in üzerinde pay aldığını ve salgın nedeniyle ciddi kayba uğrayan turizm sektörünün ise genel bir toparlanma yaşayarak ulusal ekonomiye olumlu katkı sunduğunu belirtti.

Prof. Dr. Burhanettin DURAN konuşmasının sonunda, bu yılın en önemli gelişmelerinden birinin de Türkiye Ekonomi Modeli’nin devreye alınması olduğuna vurgu yaparak, İhracat, istihdam ve büyüme merkezli bir yaklaşımla oluşturulan model üretimi ve büyümeyi teşvik ettiğini kaydetti.

Gazeteci* Ataner YÜCE

[UHA Haber Ajansı, 01 Ocak 2023]