UHA HABER / Mars yüzeyindeki devasa bir kraterin içinde NASA robotunun çektiği fotoğraflarda çakıl taşları ve kayalar ile bezenmiş kilometrelerce bozulmamış geniş araz ve ipeksi kum tepeleri görünüyor.

Ancak Jezero olarak bilinen bu kratere ait fotoğraflar Perseverance adlı gezici robot tarafından gönderildiğinde bilim insanları çok daha fazlasını görmeyi başardı.

Yeryüzündeki tanıdık bir manzaraya benzeyen o kayaları güçlü bir akıntının kraterin içine taşıdığını anlayan bilim insanları, artık Jezero’nun her zaman kuru ve ıssız olmadığını ileri sürüyor. Bir zamanlar buranın bir göl olduğu düşünülüyor.

Perseverance, eskiden delta olan küçük bir nehrin sakin sularla buluştuğu yerde geziniyor aslında. Birkaç milyar yıl önce burasını tamamen suyla kaplı olduğu düşünülüyor.

Yeryüzünde, bir nehir bir göle döküldüğünde, beraberinde pek çok tanecik ve tortu taşır. Zamanla, bu tortu, akan suyun durgun suyla buluştuğu dar bir noktadan yayılan katmanlar halinde birikir.

Yukarıdan Mars yörüngesinde dönen önceki uzay aracı görevlerinden yapılan gözlemler, kızıl gezegenin yüzeyinde benzer bir durumu göstermişti. Bu yüzden bilim insanları, bir meteor çarpmasından sonra oluşan Jezero kraterinin suyla dolu olduğundan hep şüphelenmişlerdi.

Ama Perseverance orada olup fotoğraf çekene kadar emin olunamamıştı. Artık bu araziye çöl değil bir vaha gözüyle bakılıyor.

Nasıl anlaşıldı?

Yakın çekim fotoğraflar sayesinde bilim insanları katmanlarının kalınlığına ve eğimlerine bağlı olarak tortunun, rüzgar veya diğer jeolojik süreçler tarafından yumuşatılmadığı ve muhtemelen akan su tarafından şekillendirildiği sonucuna varmalarına yardımcı oldu.

Göl yatağına saçılmış, bazılarının birkaç ton ağırlığında olduğu tahmin edilen kayalar, tortunun üst katmanlarına gömülü ve bu da kraterin dışından geldiklerini düşündürtüyor. Onları yerinden çıkaracak kadar güçlü sularda taşınmış olmalılar ve bu şekilde aşağı inmiş olmalılar.

Ancak ortamın her zaman bu kadar kaotik olmadığını, kayaların altında, yumuşak bir nehrin havzayı beslediğini düşündüren ince tortu katmanları bulunuyor.

Mars’ın yaklaşık 3,7 milyar yıl önce, Dünya gibi olduğu, kalın bir atmosfere sahip ve sıcak olduğu düşünülüyor.

[UHA Haber Ajansı, 09 Ekim 2021]