Mosokova’dan Haberler!

Putin televizyonda yayınlanan konuşmasında Ruslara “vatanseverlikleri” ve birliktelikleri için teşekkür etti.

“Olayların en başından itibaren, büyük bir kan dökülmesini önlemek için doğrudan benim talimatımla önlemler alındı” diyen Putin, Batı ile Ukrayna’nın “böyle bir kardeş katliamını” istediğini savundu.

Putin, Wagner’in askerlerine, başarısız isyanının ardından orduyla sözleşme imzalamaları, Belarus’a gitme ya da evlerine dönme şansı sunduğunu bildirdi.

Rusya Devlet Başkanı, konuşmasında “Direnciniz, birliğiniz ve vatanseverliğiniz için size (Ruslara) teşekkür ediyorum. Bu vatandaş dayanışması her türlü şantajınbaşarısızlığa mahkum olduğunu gösterdi” dedi.

“Herşey normale dönüyor”

Moskova, paramiliter grup Wagner tarafından başlatılan isyanın ardından “her şeyin normale döndüğü” sinyallerini verdi.

Wagner grubu, St Petersburg’daki merkezinin normal bir şekilde çalıştığını açıklarken; Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Wagner’in Mali ve Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki operasyonlarına devam edeceğini kaydetti.

Rus devlet ajansı TASS, Wagner’in Rusya’nın bazı bölgelerinde işe alımlara yeniden başladığını aktardı.

Wagner isyanının etkisiz hale getirilmesinin ardından ilk kez görüntülü mesaj yayınlayan Putin, Moskova’da düzenlenen 11. Uluslararası Gençlik Sanayi Forumu “Geleceğin Mühendisleri 2023” katılımcılarına hitap etti.

Savunma Bakanı Sergey Şoygu, pazartesi günü Ukrayna’da görev yapan güçleri teftiş ettiği bir videoda görüldü.

Yetkililer, normale dönme çabalarının bir başka işareti olarak, Wagner birliklerinin girdiği ve karşılıklı çatışmaların yaşandığı Voronej ve Moskova’da güvenlik güçlerine geniş yetkiler veren “terörle mücadele operasyon rejiminin” sona erdiğini duyurdu.

Prigojin, Kremlin’in kendisi ve savaşçıları için vaat ettiği dokunulmazlık karşılığında cumartesi akşamı isyanına son verdiğini açıklamıştı.

Öte yandan Rus haber ajansları, “silahlı isyan çağrısı” yaptığı gerekçesiyle Prigozhin hakkında açılan cezai soruşturmanın devam ettiğini bildirdi.

Prigojin: Hükümeti devirmek istemedik

Wagner lideri Yevgeny Prigojin, hükümeti devirmek istemediğini, özel askeri şirketi Wagner’in yok edilmesini önlemek için harekete geçtiğini savundu.

“Yürüyüşümüzü bir adaletsizlik yüzünden başlattık” diyen Prigojin, 11 dakikalık açıklamasında nerede olduğu ya da planlarının ne olduğu konusunda ayrıntı vermedi.

Prigojin, Wagner’in direnişle karşılaşmadan Moskova’ya doğru 780 kilometre yürümesine izin veren güvenlik ihlallerine işaret ederek “ülkeyi koruyamayan Rus ordusunu” eleştirdi.

AB’den Belarus uyarısı

Avrupa Birliği (AB) bakanları pazartesi günü, Wagner isyanının Putin’in iktidar üzerindeki hakimiyeti ve paralı askerlerin sınırın hemen ötesinde Belarus’a yerleşip yerleşemeyeceği konusunda soru işaretleri yaratması nedeniyle dikkatli olunması çağrısında bulundu.

Lüksemburg’de bir araya gelen AB dışişleri bakanlarından bazıları, Prigozhin liderliğindeki kısa süreli ayaklanma için Putin’in “kendi yarattığı canavarın kendisine saldırdığını” söyledi.

Bazıları da Prigozhin’in tam olarak nerede olduğu ve yanına asker alıp almadığı gibi pek çok sorunun varlığını sürdürdüğünü belirtti.

Pek çok bakan, Rusya’daki krize verilecek en önemli yanıtın “Ukrayna’nın bu durumdan olası her türlü avantajı elde etmesine yardım etmek” olduğu konusunda görüş bildirdi.

Toplantıya başkanlık eden AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Putin’in Wagner ile yarattığı canavarın “yaratıcısına karşı hareket ettiğini” söyledi.

Rusya’da “siyasi sistemin kırılganlıklar gösterdiğini ve askeri gücün çatırdadığını” ifade eden Borrell, “Şimdi Ukrayna’yı her zamankinden daha fazla desteklemenin tam zamanı.” dedi.

Biden: Rus sistemi içindeki bir mücadele

ABD Başkanı Joe Biden, ABD ve NATO’nun Wagner paralı asker grubunun Rusya’daki kısa süreli ayaklanmasında hiçbir rol oynamadığını açıkladı.

Ayaklanmayı “Rus sistemi içindeki bir mücadele” olarak nitelendiren Biden, “Bu işe karışmadığımızı açıkça belirttik. Bununla hiçbir ilgimiz yok.” dedi.

Hafta sonu müttefikleriyle bir video görüşmesi gerçekleştirdiğini belirten Biden, hepsinin Putin’e “bu konuda Batı’yı suçlamak için hiçbir bahane vermeme” konusunda kararlı olduklarını söyledi.

Putin’e karşı büyük meydan okuma

Pazartesi günü her şey normalmiş gibi görünse de Wagner’in cuma akşamı ile cumartesi akşamı arasındaki “isyan” çıkışı ülkeyi sarstı.

Prigozhin’in birlikleri bu 24 saat boyunca güneybatıdaki stratejik Rostov kentinde birçok askeri bölgeyi ele geçirdi ve Moskova’ya doğru yüzlerce kilometre yol kat etti.

Darbe başladığı gibi aniden sona erse de bu kriz, 1999’da iktidara gelen Putin’e karşı en büyük meydan okuma olarak görülüyor.

Rus analist Tatyana Stanovaya, “Putin ve devlet, rejim için büyük sonuçlar doğuracak büyük bir darbe aldı.” değerlendirmesi yapıyor.

Pek çok analist Rusya’daki Wagner krizinin sahadaki Rus güçlerini zayıflatabileceğine ve birkaç haftadır zorlu bir karşı saldırı yürüten Kiev”in işine yarayacağına inanıyor.

Gazeteci* Zhanna Agalakova

***

Zhanna Leonidovna Agalakova, 6 Aralık 1965, Kirov doğumlu bir Rus gazeteci, özel muhabir ve televizyon haber sunucusu. Moskova Devlet Üniversitesi (1991) mezunu. 1992’de Agalakova, RİA Novosti haber ajansının dedikodu muhabiri oldu. 1996’dan itibaren NTV (Rusya) kanalında yayın yaptı. 2002’de TEFİ Ödülü’ne aday gösterildi ve 2006’da “Anavata Liyakat İçin” Nişanı Madalyası ile ödüllendirildi. Ekim 1999’da , Novosti’nin (“Haberler”) gündüz ve akşam yayınlarının yanı sıra ana akşam haber programı Vremya’yı sunan Channel One Russia’ya katıldı. Mayıs 2000’de Stockholm’de düzenlenen Eurovision Şarkı Yarışması’nda Rus profesyonel jüri oylamasının sonuçlarını açıkladı . 2000-2002 yılları arasında Vladimir Posner ile birlikte Vremena adlı televizyon programını sundu .Eylül 2005’te Agalakova, Channel One Rusya’nın Paris’teki kendi muhabiri yaptı ve Ocak 2013’ten Ağustos 2019’a kadar istasyonun New York’taki özel muhabiri oldu. Ağustos 2019’dan itibaren tekrar Paris’te çalıştı ve Mart 2021’den bu yana diğer Avrupa ülkelerindeki etkinlikleri haber yapma konusunda uzmanlaştı.Anagakova’nın Channel One Russia ile ilgili son raporu 17 Şubat 2022’de çıktı. 3 Mart 2022’de kanaldan istifasını sundu ve iki hafta sonra 17 Mart 2022’de kanaldan resmen ayrıldı. Rusya Ukrayna’yı işgal etti ve Rus televizyonunun Kremlin propagandası yapmak için kullanıldığına  inandığını söyledi . BBC tarafından yayınlanan bir röportajında Agalakova, Rus televizyonunu izleyicilerinin ‘beyinlerini yıkamak’ olarak nitelendirdi.