Macaristan, savunma sanayinde Türkiye ile ortak üretime başlıyor
Macaristan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Laszlo Palkovics’in Ankara ziyareti, iki ülke arasında silah sanayinde kapsamlı bir iş birliğine gidileceğinin işaretlerini verdi.
[Macaristan Teknoloji ve Sanayi Bakanı Laszlo Palkovics, 5 Temmuz’da Türkiye, Bulgaristan, Macaristan ve Sırbistan Dörtlü Bakanlar Koordinasyon Konseyi ilk toplantısına da katılmıştı.]
BUDAPEŞTE, Tarık Demirkan
Uluslararası Haber Ajansı (UHA ‘nın ‘BBC‘ kaynaklı Tarık Demirkan’ın haberine göre, Palkovics geçtiğimiz günlerde gerçekleşen Ankara’daki görüşmeleri sonrasında Anadolu Ajansı’na verdiği demeçte Macaristan ve Türkiye arasında savunma alanında devam eden bir iş birliği olduğunu işaret ederek “Macar ordusu, Türk sanayi ürünleri almaya karar verdi. Zırhlı personel taşıyıcı alanında önde gelen bir firmadan ürün alacağız. Macaristan’da üretme anlaşması da yaptık” demişti.
Laszlo Palkovics Macar Haber Ajansına da benzer bir demeç verdi ve üretimin başlama tarihini de açıkladı. Palkovics isim vermeden yabancı bir ortakla birlikte zırhlı araç üretiminin hazırlıklarında epey yol alındığını, Ekim ayında üretime başlanacağını vurguladı.
Bakan Palkovics tarafından bahsedilen yabancı ortak, zırhlı araçlar üreten Nurol Makina A.Ş. Kuruluşu 1976’ya uzansa da 1992 yılından bu yana savunma sanayine yönelik çalışmalarıyla tanınan Nurol Makina özellikle de 4×4 taktik tekerlekli zırhlı araçlarıyla dikkat çekiyor.
‘Nurol Makina, Macaristan ile AB pazarına girdi’
Macaristan, Nurol Makina tarafından imal edilen zırhlı araçlara ilk kez 2020 yılında ilgi göstermiş ve bu araçlardan Ejder Yalçın modelinden 10 adet sipariş etmişti.
Macaristan tarafından sipariş edilen araçlar 2021 yılının Şubat ayında Budapeşte’de düzenlenen bir törenle Macar ordusu temsilcilerine teslim edilmiş ve hemen ardından bu araçlar sınır güvenliğinde kullanılmaya başlanmıştı.
Araçların teslim edildiği törende bir konuşma yapan Nurol Makina Genel Müdürü Engin Akyol, şirketinin Macaristan’a savunma aracı satarak ilk kez bir Avrupa Birliği (AB) ülkesine girdiğini, Macaristan’ın bu 10 aracın dışında 40 araç daha sipariş verdiğini vurgulamış ve Macar bakan tarafından işaret edilen ortak üretim hakkında ilk mesaj da o zaman verilmişti.
İlk siparişlerin teslim töreninde o dönemde Macaristan Savunma Bakanı olan Tibor Benkö, Nurol Makina ile ortak üretim planladıklarını açıklamış ve Nurol Makina A.Ş. Genel Müdürü Engin Akyol da Macaristan’da ortak üretim için ortak bir şirket kurma hazırlıklarına başlandığını belirtmişti.
Macaristan’ın Kaposvar şehrinde 300 zırhlı araç üretilecek
Macaristan’ın Kaposvar şehrinde kurulan ortak Macar-Türk Ejder zırhlı araç merkezinde, ilk etapta ana parçaların Türkiye’de imal edileceği ve montajının Macaristan’da yapılacağına dair haberler çıkmıştı.
Daha sonra üretim de kademli olarak Macaristan’a kaydırılacak ve bir AB ülkesinde gerçekleşen üretimle 3. ülke pazarları hedef alınacaktı.
Kaposvar şehrinde üretim bantlarından inen ilk 300 zırhlı aracın, Macar ordusunun modernizasyonu planlarına önemli bir katkı yapması bekleniyordu.
Macar-Türk zırhlı araç üretim projesi geçen yıl Macar parlamentosunda tartışmalara da neden olmuştu. Muhalefetten bir milletvekili hükümete projenin mali çerçevesi üzerine bilgi talep eden soru yöneltmiş, bu soru Savunma Bakanı tarafından yanıtsız bırakılmıştı. Bakan, “projenin ayrıntılarının kamuoyuna açıklanmasının 30 yıllık bir süre için yasaklandığı” söylemiş ve muhalefet milletvekilinin sorusuna ancak parlamento savunma komisyonunun kapalı oturumunda yanıt verilebileceğini de vurgulamıştı.
Macaristan İHA ve SİHA üretimine de talip
Macaristan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Palkovics, Ankara’daki görüşmelerde Türkiye’nin başarılı bir şekilde ürettiği İHA ve SİHA türü araçların Macaristan’da üretilmesinin de gündeme geldiğini, bu konuda da görüşmeler yapıldığını vurguladı.
Bakan Palkovics’e göre Türk-Macar savunma sanayindeki iş birliği, zırhlı arazi araçlarından İHA, SİHA gibi araçlara, hatta bu araçlarda kullanılan roket ve diğer silahlardan, doğrudan zırh üretimine kadar pek çok alanı da kapsayabilir.
Macaristan 2019 yılından bu yana ordusunun modernizasyonuna bütçeden önemli paylar ayırıyor. 2019 yılında Almanya’ya 44 Leopard 2A4 siparişi verilmişti. Ayrıca adedi açıklanmamakla birlikte Almanya’ya Boxer ve Puma tipi tank paletli nakliyat aracı sipariş edildiği de gazetelere yansımıştı. Macaristan 2019 yılında Almanya’ya verdiği toplam 1,77 milyar euro tutarında silah siparişiyle o yıl Almanya savunma sanayi ihracatında ilk sıraya oturmuştu.
Gazeteci* Tarık Demirkan
***
Tarık Demirkan Gazeteci, yazar, çevirmen. Çocuklar için “masallar”, büyükler için “meseller” yazdı, yazılanları Türkçeye çevirdi. Her Güne Bir Masal, Dünya Hayvan Masalları, Dünyanın En Güzel Masalları çocukların çok sevdiği kitaplar oldu. Macar Turancıları, Bitirilmemiş Devrim, Devrim Devrim Diye Diye gibi telif eserlerinin yanı sıra, Hunlar ve Attila, Doğu Avrupa’da Özelleştirme, Doğu Avrupa Devrimleri, Doğu Avrupa Halk Demokrasileri Tarihi, 1913 Anadolu gibi kitapları da Türkçeye kazandırdı. Budapeşte Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünü bitirdi, dünya ekonomisi bölümünde doktorasını sundu. Televizyonculuk, radyoculuk, gazetecilik yaptı.
1957 yılında Karadenizin küçük bir kasabası olan Bartın’da başladığı yaşam macerasını, sırasıyla İzmir, Budapeşte, Londra ve İstanbul’da sürdürdü. Şu an Budapeşte’de yaşıyor, serbest gazetecililik yapıyor, BBC radyosu Türkçe yayınlarına ve CNN Türk’e yaşadığı bölgeden haberler aktarıyor, bir Macar radyosunda Orient Expres adıyla Doğu-Batı kültürel ilişkilerini ele alan ve Türk müziğini tanıtan bir program hazırlayıp sunuyor. Evli, hayatının en güzel masalı olarak tanıttığı bir kızı var.