Küçük balıklar yetersiz beslenmeye küresel çözüm sunuyor
Yapılan son araştırma hamsi gibi küçük pelajik balıkların yetersiz ve dengesiz beslenmeye küresel anlamda çözüm olabileceğini ortaya koydu.
TÜRKUAZ Uluslararası Haber Ajansı (TÜHA)‘nın ‘gidahatti.com‘ kaynaklı haberine göre, Ringa, sardalya, hamsi gibi küçük balıklar, dengesiz ve yetersiz beslenmenin sıkça görüldüğü birçok düşük ve orta gelirli ülkenin karasularında bol miktarda bulunuyor. Bilim insanları bu balıkların beslenme sorunlarına karşı mücadelede kullanılabileceğini düşünüyor.
Güney Asya ve Sahra altı Afrika’da sağlıklı ve besleyici gıdalara erişemeyen 3 milyar insan olduğu biliniyor. Temel besin ögelerinin eksikliği anne ve bebek ölümlerine, çocuklarda gelişim bozukluklarına neden oluyor. Bu durumların görülme sıklığı ise ne yazık ki günden güne artıyor.
Afrika’da milyonlarca çocuk akranlarına göre zayıf ve kısa
Afrika kıtasında yapılan araştırmalar, Sahra çölünün aşağısında yer alan bölgede 2020 yılında 10 milyon çocuğun yetersiz beslenme nedeniyle akranlarına göre zayıf, 55 milyon çocuğun ise kısa kaldığını gösteriyor. Bilim insanları bu bölgede avlanan küçük balıkların sadece yüzde 20’sinin, kıyıya yakın bölgelerde yaşayan 5 yaş altı çocukların tümüne yeterli besini sağlayabileceğini ifade ediyor.
Nature Food dergisinde yayınlanan araştırmaya göre yerel olarak yakalanan ringa, sardalye ve hamsi gibi küçük balıklar hem sağlıklı beslenmenin anahtarı olan besin ögelerini yeterli miktarlarda içeriyor, hem bölgedeki çocukların beslenmesine haydi haydi yetecek kadar bol avlanıyor, hem de uygun fiyatlı bir gıda alternatifi sunuyor.
Küçük balıklar en besleyici ve ucuz balık türlerinden
Araştırmada dünyanın dört bir yanındaki balıkçılık işletmelerinin avladığı balıkların miktar ve besin değeri verileri incelendi. Daha sonra düşük ve orta gelirli 39 ülkede en düşük fiyata sahip en besleyici balık türleri belirlendi. Elde edilen verilerin bu ülkelerde halk sağlığı ve balıkçılık politikalarını yönlendirmesi bekleniyor.
Deniz ve göllerde bulundukları bölge itibarıyla “pelajik balıklar” olarak adlandırılan bazı küçük balık türleri hem çok besleyici, hem bol, hem en düşük fiyatlı balıklar oldukları için özellikle düşük gelirli ülkeler için çok değerli bir kaynak sayılıyor. Hamsi, sardalye gibi bu balıklar demir, çinko, kalsiyum, omega-3 yağ asitleri ve selenyum gibi besin ögeleri açısından zengin olmalarının yanında diğer balıkların yarı fiyatına bulunabiliyor.
Sürdürülebilir balıkçılık politikalarının izlenmesi şart
Bilim insanları küçük pelajik balıkların çocuklar, anneler ve yaşlılar gibi hassas toplum gruplarınca tüketilmesinin besin ögesi eksikliklerini ortadan kaldırarak ciddi boyutta bir halk sağlığı faydası getirebileceğini söylüyor. Ancak küresel talep ve bu balıkları kullanan yem sanayii gibi endüstriyel rakipler nedeniyle aşırı avlanma durumunda arzın tehlikeye girebileceğine de dikkat çekiliyor.
Çalışma, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerdeki küçük çaplı balıkçılık işletmelerine yönelik sürdürülebilirlik politikalarının sosyal ve ekonomik anlamda yüksek düzeyde yarar sağlayacağını ortaya koyuyor.
[UHA Haber Ajansı, 7 Aralık 2022]