İnce’nin Cumhurbaşkanı Adaylığı Erdoğan-Kılıçdaroğlu Yarışını Nasıl Etkiler?

 14 Mayıs’ta yapılacak milletvekili seçimleri ile birlikte yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Cumhur İttifakı’nın adayı Recep Tayyip Erdoğan ve Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu dışında üç aday daha var.

Bunlar; Zafer Partisi’nin ismi çok bilinmeyen Adalet Partisi, Türkiye İttifakı Partisi ve Ülkem Partisi ile kurduğu Ata İttifakı’nın adayı eski MHP milletvekili Sinan Oğan, Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek ile Memleketim Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce.

Son iki isim, 2018 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri’nde de yarışmışlardı. Doğu Perinçek, altı adayın yarıştığı seçimde binde 2 ile son sırada kalırken CHP’nin adayı olan Muharrem İnce oyların yüzde 30,79’u alarak Erdoğan ardından ikinci sırada yer aldı. 24 Haziran’daki seçim akşamı gazeteci İsmail Küçükkaya’ya attığı cep telefonu mesajında Erdoğan’ı kast ederek “adam kazandı” mesajı nedeniyle seçmenlerinin tepkisini çeken Muharrem İnce, olağanüstü kongre çağrısı delegelerce karşılık bulmayınca partiyle bağları zayıfladı.

İnce: “Aday olacağım, bakarsın ikinci tura Kılıçdaroğlu ile İnce kalır”

Beş dönem CHP’den Yalova milletvekilliği yapan Muharrem İnce, 9 Şubat 2021’de, “Atatürk Samsun’a gitmeden önce İstanbul’u terk etti. Ben de bu işgal altında olan Atatürk’ün emanetini işgalden kurtarmak için terk ediyorum” diyerek “üçüncü yol” kurma iddiasıyla kendisini cumhurbaşkanı seçimlerinde aday yapan CHP’den istifa etti ve 17 Mayıs 2021’de Memleket Partisi’ni kurdu.

Partiyi kurduktan sonra cumhurbaşkanı adaylığını hep gündemde tutan İnce, artık adaylıkta kararlı görünüyor.

Kendisine ulaşmaya çalışan VOA Türkçe’nin telefonlarına yanıt vermeyen Muharrem İnce, dün Hürriyet gazetesinden Ahmet Hakan’a yaptığı açıklamada “Sokaklardayım, sokağın nabzını tutuyorum. Evet, ‘CHP’ye katıl’ diyen var. Ama bir ‘katıl’ diyen varsa, ‘Sakın ha’ diyen üç var. ‘Biz bu ikisine de oy vermeyeceğiz’ diyorlar. AKP’den bıkmış ama Altılı Masa’ya da güvenmiyor. Sokakta en çok, “Yedi/sekiz cumhurbaşkanı yardımcısıyla nasıl yürüyecek bu iş?’ cümlesini işitiyorum. Seçime 55 gün var. Bakarsın ikinci tura Kılıçdaroğlu ile İnce kalır. Ben aday olacağım” sözleriyle yarıştan çekilmeyeceğini söyledi.

Daha önce Kılıçdaroğlu’nun “karşısına çıkmam” demişti

İnce, 2019 yılının Aralık ayında CNN Türk’te yayınlanan -dün adaylığını ilan ettiği Ahmet Hakan’ın- Tarafsız Bölge adlı programında, “CHP’nin genel başkanı, cumhurbaşkanı adayı olmaya mecburdur. Genel başkan derse ki ben ‘cumhurbaşkanı adayıyım’, kendisini desteklerim. Ne istiyorsa orada olurum. Ben sağında, solunda dururum. Aday olmadığı tüm durumlarda ben aday olmak için ne gerekiyorsa yapacağım” diye konuşmuştu. Buna karşın Muharrem İnce, 14 Mayıs seçimleri için adaylığını koyarak bu sözlerinin tersine bir duruş sergilemiş oldu.

İnce, 2018 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri’nden önce de Fox TV’de Fatih Portakal’ın sunduğu programda, “Bu seçimi kazanamazsanız CHP Genel Başkanlığı’na aday olur musunuz?” seklindeki bir soruya, “Karşı karşıya gelmem kendisiyle. Bir faninin kolay kolay yapamayacağı bir şey yaptı. Ben vefasız biri değilim. Bana bunu yapanın karşısına geçmem” yanıtını vermiş ancak bu sözlerinden iki ay sonra olağanüstü kongre çağrısı yapmıştı.

Erdoğan’la Kılıçdaroğlu arasında geçmesi beklenen seçimde Muharrem İnce’nin yarışabilmesi için öncelikle Perinçek ve Oğan gibi 100 bin imzayı bulması gerekiyor. Kamuoyu araştırmalarında Erdoğan, Kılıçdaroğlu, Bahçeli ve İmamoğlu’ndan sonra en çok tanınan siyasetçi olan İnce’nin yeterli imzayı bulması şaşırtıcı olmayacak.

Peki Millet İttifakı ve Cumhur İttifakı adaylarının favori olduğu seçimde Memleket Partisi lideri ne yapabilir?

Selçuki: “Muharrem İnce aday olursa 14 Mayıs’taki seçimi ikinci tura götürme şansı var”

İstanbul Ekonomi Araştırma’nın hazırladığı Türkiye Raporu’nun direktörü olan Can Selçuki, Muharrem İnce’nin adaylıkta ısrarının sürmesi halinde cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turda bitmemesinin ihtimal dahilinde olduğunu söylüyor.

VOA Türkçe’nin konuştuğu Selçuki, “Muharrem İnce aday olursa 14 Mayıs’taki seçimi ikinci tura götürme şansı var. Şu an için HDP’nin desteğini alan Kılıçdaroğlu’nun birinci turda sandıktan çıkma ihtimali var. Bu konjonktürde onun adaylığı muhalefetin yelkenlerini dolduran rüzgarı olumsuz etkileyecektir. Ağırlıklı olarak Kılıçdaroğlu’na mesafeli İyi Parti seçmeni, depremden dolayı Ak Parti’ye tepki duyan seçmen ve bir kısım CHP seçmeni İnce’yi şu an için destekliyor. Ancak bu seçmeni seçime kadar yanında muhafaza edebilir mi o konuda net bir şey söylemek mümkün değil. Ben yine de Muharrem İnce’nin müzakereye açık olacağını düşünüyorum. Çünkü ikinci turda kozu kalmaz. Ağırlıklı seçmeni Erdoğan’a karşı Kılıçdaroğlu’nu destekleyecektir. O yüzden müzakere gündeme gelebilir” dedi.

Seçim otobüsünde yaptığı dansı sosyal medyada viral olan Muharrem İnce’nin, özellikle genç seçmenle bağ kurması dikkat çekiyor. Memleket Partisi lideri de “Gençler gelin yanıma hayalleriniz iktidar olsun”, “Ne hazine yardımımız var, ne belediye personelimiz, ne de troll ordumuz. Yalnızca gönüllülerimiz var. Haydi dostlar!”, “Bir otobüs bir telefon hepsi bu”, “Bu düzeni gariplerle yıkacağız”, “Hak yiyenler, çeteler, beslemeler, Atatürk düşmanları kabusunuz olacağım, bekleyin” sözleriyle cumhuriyetçi merkez seçmene yöneliyor.

Kuru: “İnce aday kaldıkça çekilmedikçe HDP’nin cumhurbaşkanı adayı belirleme ihtimali yükselir”

Siyaset bilimci ve kamuoyu araştırmacısı Nezih Onur Kuru ise Muharrem İnce’nin aday olarak masada kalmasının birinci turda muhalefetin adayını destekleyeceği yönünde işaretler veren HDP’yi ilk turda aday çıkartmaya yönlendirebileceği görüşünde.

VOA Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Kuru, “Zafer Partisi’nin düşüşe geçmesi ve Altılı Masa krizi sonrası Muharrem İnce sükse yaptı. Unutmayın İnce bir önceki seçimde 16 milyon oy almış en çok tanınan beş siyasetçiden biri. Kısmen Cem Uzan ve Zelenski’yi kısmen Macron ve Berlusconi’yi andırıyor. ‘Centrist’ ve popülist bir kimliği var. Sağ ve sol uçta konumlanmayan hem apolitik hem de muhalefet ve iktidar siyasetlerine mesafeli antipolitik gruplara hitap ediyor. Bu dalganın bir süre daha devam etmesi olası. Ancak seçim yaklaştıkça İnce’ye destek verenlerin muhalefet tarafından konsolide edilmesi mümkün. Tabii şu da var. İnce aday kaldıkça çekilmedikçe HDP’nin cumhurbaşkanı adayı belirleme ihtimali yükselir. Muhalefet cephesinde ne olabilir? Önceki krizi çözen aktörlerden mesela İmamoğlu devreye girebilir. 2018’den beri belirli bir hukuku olan ikili en son Hatay’da kısa süre de olsa bir araya geldi. İmamoğlu, İnce için bir formül bulunmasında rol oynayabilir” dedi.

Sarı: “İnce’nin Millet İttifakı’ndan milletvekili olmasını da yabana atmamak gerek”

Ancak Muharrem İnce’nin cumhurbaşkanı seçimlerinde çok etki üretemeyeceğini savunan araştırmacılar da var. Konsensus Araştırma’dan Murat Sarı, Memleket Partisi liderinin partisiyle birlikte Millet İttifakı içinde seçime katılmasının söz konusu olabileceği görüşünde.

VOA Türkçe’nin ulaştığı Sarı, “Türkiye’ye sosyal medya penceresinden bakıldığında Muharrem İnce çok önde bir siyasetçi. Ancak seçim araştırmalarımda ben İnce’nin karşılık bulduğunu görmüyorum. İstanbul, Ankara, İzmir hatırlıyor olabilir ama Çanakkale, Aydın, Sivas, Balıkesir’in hafızasında pek yok. Muhalefet seçmeni buna önemli ölçüde HDP de dahil Erdoğan’ın karşısında kim güçlüyse ona meylediyor. Bugün Kılıçdaroğlu, cumhurbaşkanlığında ana aday olduğundan muhalif seçmen onun arkasında duruyor. Günü geldiğinde Kılıçdaroğlu ve CHP’nin ince bir şekilde İnce’yle konuşması da uzak bir ihtimal değil. İnce’nin Millet İttifakı’ndan milletvekili olmasını da yabana atmamak gerek” diye konuştu.

Son kamuoyu araştırmalarında yüzde 3 ile 5,5 aralığında oy alacağı ölçülen Muharrem İnce’nin ne yapacağını muhalefet kadar iktidar da yakından izliyor.

Gazeteci* Hilmi HACALOĞLU