İşte Gazeteci Mustafa SALMAN’ın Ekonomi Gündemi!
*** Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından Bursa’da yer alan toplam 165 bin metrekarelik üç arsanın ihalesine 210 kez teklif verildi.
TMSF’den yapılan açıklamaya göre, Bursa’daki üç arsa için çıkılan ihale çekişmeli geçti.
Toplam 165 bin metrekarelik üç arsa için 5’inci kez düzenlenen ve 2,1 milyar lira bedelle açılan satış ihalesine iki yatırımcı katıldı. Kapalı zarfta alınan tekliflerin ardından geçilen açık artırma sonucunda, Polis Bakım ve Yardım Sandığı 2 milyar 750 milyon liralık teklifiyle ihalenin kazananı oldu.
*** Türkiye’nin Afrika ülkelerine ihracatı, yılın 10 ayında 15 milyar doların üzerine çıktı.
Türkiye, 2003’te Afrika Ülkeleriyle Ticari ve Ekonomik İlişkilerin Geliştirilmesi Stratejisi’ni benimserken, o tarihten bu yana Afrika kıtasına yönelik hayata geçirilen projeler ve yapılan iş birlikleri kıta ile ticarete büyük katkı sağladı.
Türkiye ayrıca 2013’ten itibaren Afrika ile ilişkilerini “Afrika Ortaklık Politikası” çerçevesinde ele aldı. Bu politikanın diplomatik ilişkilere yansıması olarak, Afrika ülkelerindeki büyükelçiliklerin sayısı 2003’te 12 iken 2024’te neredeyse 4 katına çıkarak 44’e ulaştı.
Ayrıca, 2003’te 4 Afrika ülkesinde bulunan ticaret müşavirliklerinin sayısı 31’e çıkarıldı.
*** Türkiye’deki kripto varlık piyasasında gözler regülasyona yönelik ikincil düzenlemelere çevrilirken bu kapsamda özellikle borsalardaki lisans ve sosyal medyaya yönelik yatırım danışmanlığı şartlarının gündeme gelmesi bekleniyor.
Temmuz ayında “Sermaye Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile Türkiye’de kripto varlıklara yönelik ilk yasal çerçeve oluşturuldu. Bu kanunla kripto varlık piyasalarını düzenleme yetkisi yine Sermaye Piyasası Kuruluna (SPK) verildi.
Yasanın ardından gözler bu kapsamda atılacak adımlara odaklanırken ikincil düzenlemelerle ilgili çalışmalar “2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı”nda da yer aldı.
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik ikincil düzenleme çalışması için 2025 yılına işaret edildi. İkincil düzenlemenin yayımlanmasının ardından kripto varlık hizmet sağlayıcıları nezdinde yerinde inceleme çalışmaları yapılarak yetkilendirme sürecinin de tamamlanması hedefleniyor.
*** Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Işıkhan, bu yıl ekim ayına kadar 100 bin 500 iş yerinin denetlendiğini, 17 bin 284 kayıt dışı çalışan, 67 bin 398 sahte sigortalı tespit edildiğini ve 1 milyar 609 milyon 466 bin 742 lira idari para cezası uygulandığını belirtti.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, çalışan haklarının korunması, iş hayatının sürdürülebilirliği ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi amacıyla çalışmalarını titizlikle sürdürdüklerini vurguladı.
Işıkhan, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) aracılığıyla iş yerlerine denetimler yaparak hak ihlalinin önüne geçtiklerini belirtti.
100 bin 500 iş yeri denetlendi
Bu kapsamda, 2024 yılının Ocak-Ekim döneminde 100 bin 500 iş yeri denetlendi. 1713 sahte iş yerinin tespit edildiği denetimlerde, 17 bin 284 kayıt dışı çalışan, 67 bin 398 de sahte sigortalı belirlendi.
Yapılan denetimlerde toplam 1 milyar 609 milyon 466 bin 742 lira idari para cezası uygulandı.
*** Türkiye genelinde 168 lisanslı şarj hizmeti veren şirketin yatırımlarıyla elektrikli şarj soket sayısı ekim sonunda 24 bin 472’ye yükseldi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (EPDK) edinilen bilgiye göre, yıl başında Türkiye genelinde hizmet veren şarj soket sayısı 9 bin 460 seviyesindeydi.
EPDK’nin yeterli ve sürdürülebilir elektrikli araç şarj altyapısı ile serbest bir piyasanın tesis edilmesine yönelik düzenleme faaliyetleri bu yıl da devam etti.
Elektrikli araç sayısı, Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre yıl başında 80 bin 826 iken, eylül sonunda 146 bin 965’e çıktı. Ülke genelinde elektrikli araç sayısı hızla artarken buna paralel olarak şarj soket sayısı da yükseldi.
*** e-Fatura ve e-arşiv fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce düzenlenecek faturaların vergiler dahil toplam tutarının, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, 3 bin lirayı aşması durumunda, 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren de fatura tutarına bakılmaksızın e-arşiv faturası düzenleme zorunluğu getirildi.
Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Gelir İdaresi Başkanlığınca (GİB) hazırlanan “Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Bakanlıktan edinilen bilgiye göre, tebliğle, Kanun’da yer alan ve vergi mükellefleri tarafından kullanılan ancak henüz elektronik belge olarak düzenlenemeyen gider pusulasının elektronik ortamda düzenlenebilmesinin kolaylaştırılması ve yaygınlaştırılması amacıyla belgenin taraflarca ıslak imzayla imzalanması yerine tarafların bilgilerinin elektronik ortamda ya da iletişim araçları yoluyla doğrulanabilmesine imkan sağlandı.
*** Gayrimenkul sektörünün temsilcileri, parasal sıkılaşma ve yüksek faiz oranlarına rağmen bu yıl sonunda konut satış adetlerinin 2023 rakamlarının üzerine çıkarak 1,3 milyon adedi bulabileceğini belirtiyor.
Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, gayrimenkul sektöründe son dönemde yaşanan gelişmelerden bahsederek, sektörde bundan sonra “yeni” kelimesinin daha da öne çıkacağını söyledi.
Türkiye ekonomisinin dinamosunun ve lokomotifinin gayrimenkul sektörü olduğunu vurgulayan Çekici, GYODER olarak 2025’ten itibaren “yeni” başlığı altında sektörün tüm dinamiklerini yeniden ele alacaklarını anlattı.
*** Doğal afetlere ve fiyat dalgalanmalarına karşı üretici ve yetiştiricilere “koruma kalkanı” olan Tarım Sigortaları Havuzundan, 1 Haziran 2006’dan bu yılın eylül ayı sonuna kadar 74,8 milyar lira devlet prim desteği ve 72,5 milyar lira hasar tazminatı ödemesi yapıldı.
Tarım sigortasında poliçe bedelinin yüzde 50-67’si Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından karşılanıyor. Söz konusu destek, açık alanda yetişen meyvelerde don riski için yüzde 67, köy bazlı kuraklık verim sigortası ve gelir koruma sigortası için yüzde 60 ve diğer tüm branşlarda yüzde 50 olarak uygulanıyor.
TARSİM kapsamında Haziran 2006-Eylül 2024 döneminde toplam 25,6 milyon poliçe düzenlendi. Toplam sigorta bedeli 3,8 trilyon lira olan tarımsal varlık, sigorta kapsamına alındı. Söz konusu poliçelere 74,8 milyar lira devlet prim desteği ve 72,5 milyar lira hasar tazminatı ödemesi yapıldı.
*** Türkiye’nin cari işlemler hesabında eylülde 2 milyar 988 milyon dolar, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında 7 milyar 734 milyon dolarlık fazla oluştu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre, Eylül 2024’te cari işlemler hesabı 2 milyar 988 milyon dolar fazla verdi.
Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı, eylülde 3 milyar 113 milyon dolar oldu. Bu dönemde hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 7 milyar 390 milyon dolar, seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler de 5 milyar 970 milyon dolar olarak gerçekleşti.
*** Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “2024 yılı ilk 6 ay sonunda, yıllık Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 1 trilyon 202 milyar dolara ulaşarak rekorunu yenilemiş, 2023 yılında kişi başına düşen milli gelir ise yüzde 24,2 artışla 13 bin 243 dolara ulaşmıştır” dedi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Ticaret Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçesini sundu. Bolat, ekonomideki büyümenin istihdam ve milli gelir rakamlarına olumlu yansıdığını belirtti.
Bakan Bolat, “2024 yılı ilk 6 ay sonunda, yıllık Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 1 trilyon 202 milyar dolara ulaşarak rekorunu yenilemiş, 2023 yılında kişi başına düşen milli gelir ise yüzde 24,2 artışla 13 bin 243 dolara ulaşmıştır. Bu yıl 1 milyondan fazla vatandaşımız istihdama katılmıştır” ifadelerini kullandı.
Gazeteci* Mustafa SALMAN, TÜHA Haber
