AİHM’den Karikatürist Dickinson Davasında Türkiye’ye Ceza

UHA HABER / Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı Başbakanlığı döneminde eleştiren bir kolaj çalışması yaptığı gerekçesiyle yargılanan İngiliz sanatçı Michael Dickinson’ın Erdoğan’a “hakaret etmediği ve ifade özgürlüğü hakkını kullandığına” hüküm getirdi. Mahkeme, Türkiye’de “Bush’un köpeği davası” olarak bilinen davayla ilgili olarak Türkiye’nin sanatçıya 2 bin Euro manevi tazminat ödemesini kararlaştırdı. 

Dickinson, 2006 yılında, Türkiye’de ikamet ettiği sırada, İstanbul Kadıköy’de, Beşiktaş İskelesi’nde düzenlenen Barış Fuarı kapsamında düzenlenen bir sokak sergisinde, “eski ABD Başkanı George Bush’un elindeki, Amerikan bayrağı şeklindeki bir tasmayla tuttuğu bir köpeğin vücuduna Başbakan Erdoğan’ın başının yapıştırıldığı” kolaj çalışması sergiledi. Çalışmanın üzerine “Biz köpek olmayacağız” yazan sanatçı tutuklandı ve hakkında “Başbakan’a hakaretten” dava açıldı.

Sanatçı, 12 Eylül 2006’daki duruşmaya girmeden önce çalışmalarını yeniden adliye koridorlarında, ardından Adliye binası önünde, gazetecilerin kameraları önünde yeniden sergiledi. Polis aynı gün Dickinson’ı gözaltına aldı. Cezaevinde üç gün kalan Dickinson, 15 Eylül 2006’da serbest bırakıldı. Ertesi gün Başbakan’a hakaretten Ceza Kanunun 125. maddesi uyarınca, hakkında ceza davası açıldı.

2008 yılı Eylül ayında görülen ilk davada Mahkeme, “Sanığın eyleminin bilirkişi raporunda saptandığı üzere kolaj sanatı yoluyla siyasi uyarı ve eleştiri içeren mesaj niteliğinde olduğu, mağdurun siyasi kişiliğine ve ayrıca hükümet başkanı olmasına göre bu mesaj verilirken şok edici, incitici ve acı verici ögeleri taşıyabileceğine, bu şekilde gerçekleşen eylemin ceza yaptırımı ile sınırlandırılmasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) aykırılık oluşturacağına göre sanık üzerine atılı suçun kasıt ögesinin gerçekleşmemesi nedeniyle” beraatına karar verdi.

Ancak savcının kararı temyize götürmesi nedeniyle 2010 yılı Mart ayında, kolaj çalışmalarını adliye koridorlarında ve sokaklarda sergilediği için, üst mahkemede ceza alarak, yaklaşık 3 bin Euro para cezasına çarptırıldı. Yerel mahkeme, Dickinson’ın çalışmasının Başbakanı aşağılamak, şeref ve itibarına zarar vermek gibi amaçlar taşıdığına hükmetti. Dickinson, kesinleşen kararı 2011 yılında AİHM’e taşıdı.

Başvuruyu değerlendiren AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ifade özgürlüğünü düzenleyen 10. maddesine dayanarak, Türkiye’nin İngiliz sanatçıya, 2 bin Euro manevi tazminat ödemesine karar verdi.

Haber: Arzu Çakır / VOA 

[UHA Haber Ajansı, 03 Şubat  2021]