ABD ve müttefikleri İsrail-Lübnan sınırında 21 günlük ateşkes çağrısı yaptı; İsrail teklifi reddetti
ABD, Fransa ve bazı müttefikler Perşembe günü Birleşmiş Milletler’de yapılan yoğun görüşmelerin ardından İsrail-Lübnan sınırında 21 günlük acil bir ateşkes çağrısında bulundu. Ancak İsrail ateşkes çağrısını reddetti.
Savaş Muhabiri Hediye LEVENT’in savaş bölgesinden aktardığı haberine göre, İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz X sosyal medya hesabından “Kuzeyde ateşkes olmayacak. Zafere ve kuzeydeki kişiler evlerine güvenli şekilde dönene kadar tüm gücümüzle Hizbullah terör örgütüne karşı savaşmaya devam edeceğiz” diye yazdı.
İsrail Başbakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise, yapılan ateşkes önerisinin İsrail’in dahil olmadığı bir Amerikan-Fransız önerisi olduğu belirtilerek, “Başbakan (Netanyahu) orduya tüm gücüyle savaşmaya devam etmesi talimatı vermiştir. Gazze’deki çatışmalar da savaşın tüm hedeflerine ulaşılana kadar devam edecektir” denildi.
Biden yönetiminden üst düzey bir yetkili Perşembe günü, ateşkesin Lübnan ile İsrail arasındaki sınır çizgisi olan İsrail-Lübnan “Mavi Hattı” için geçerli olacağını ve tarafların çatışmanın olası diplomatik çözümü için müzakere etmelerine olanak sağlayacağını söyledi.
Beyaz Saray tarafından yayınlanan, ülkelerin ortak açıklamasına göre, “İsrail ve Lübnan hükümetleri de dahil olmak üzere tüm tarafları geçici ateşkesi derhal onaylamaya çağırıyoruz” denildi.
Ortak açıklamayı imzalayan müttefikler arasında Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Avrupa Birliği de yer aldı.
Reuters’in Lübnan Sağlık Bakanlığı’nın açıklamalarından yaptığı derlemeye göre, İsrail Perşembe günü Lübnan’daki hava saldırılarını genişletti ve en az 72 kişi öldü. Bakanlık daha önce en az 223 kişinin de yaralandığını açıklamıştı.
İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi, kara saldırısının mümkün olduğunu söyleyerek çatışmanın daha geniş bir Ortadoğu savaşına yol açabileceği yönündeki endişeleri arttırdı.
Üst düzey Beyaz Saray yetkilisi, Washington’un son birkaç aydır İsrail ve Lübnan’daki yetkililerle çatışmaları azaltmak için temaslarda bulunduğunu söyledi.
“Bir süredir bu görüşmeleri sürdürüyoruz” diyen yetkili, Washington ve müttefiklerinin 21 günlük ateşkes süresince bu görüşmeleri daha geniş kapsamlı bir anlaşmaya dönüştürmeyi hedeflediklerini sözlerine ekledi.
Yetkili, Biden’ın bu hafta Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda “dünya liderleriyle yaptığı hemen her görüşmede” ateşkes olasılığına odaklandığını söyledi.
Yetkili, İsrailliler ve Lübnanlılar’la yapılan görüşmelere dayanarak ABD ve müttefiklerinin ateşkes çağrısı için doğru zaman olduğunu düşündüklerini de sözlerine ekledi.
İsrail’in BM Büyükelçisi: “Bölgedeki şiddetin bağlantı noktası İran”
İsrail’in BM Büyükelçisi Danny Danon dün BM Güvenlik Konseyi toplantısı öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada İsrail’in ateşkesi memnuniyetle karşılayacağını ve diplomatik bir çözümü tercih ettiğini söyledi. Danon daha sonra Güvenlik Konseyi’ne, İran’ın bölgedeki şiddetin bağlantı noktası olduğunu ve barışın bu tehdidin ortadan kaldırılmasını gerektirdiğini söyledi.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Irakçi konsey toplantısı öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada ülkesinin Hizbullah’ı desteklediğini ve Lübnan’daki çatışmanın büyümesi halinde kayıtsız kalmayacağını söyledi.
Lübnan Başbakanı Mikati: “Anahtar, İsrail’in uluslararası kararları uygulayıp uygulamayacağı”
Lübnan Başbakanı Necib Mikati ateşkes çağrısını memnuniyetle karşılarken, bunun uygulanmasının anahtarının İsrail’in uluslararası kararları uygulayıp uygulamayacağı olduğunu söyledi.
Mikati daha önce Reuters’a verdiği demeçte yakın zamanda bir ateşkese varılıp varılamayacağı sorusuna “Umarım, evet” yanıtını vermişti.
Dünya liderleri, Gazze’de savaş devam ederken, Lübnan’da yüzlerce kişinin öldüğü ve binlercesinin evini terk etmesine neden olan çatışmaların hızla tırmanmasından duydukları endişeyi dile getirdi.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun bugün New York’a gelmesi ve yarın BM Genel Kurulu’na hitap etmesi bekleniyordu.
Lübnan’daki çatışma Biden ve Harris üzerinde baskı yaratıyor
ABD yönetimi yaklaşık bir yıldır Gazze’de ateşkes sağlanması için başarısız bir çaba sarf ediyor.
Savaş, ABD Başkanı Joe Biden ve dolayısıyla Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in başkanlık kampanyası için siyasi açıdan pahalıya mal olurken, Lübnan’daki şiddet olayları da diplomatik bir çözüm bulma konusunda Biden yönetimi üzerindeki baskıyı arttırdı.
Dün erken saatlerde İsrail, İran destekli Hizbullah’ın İsrail’in en büyük şehri Tel Aviv yakınlarındaki Mossad istihbarat teşkilatının merkezini hedef aldığını söylediği bir füzeyi düşürdü.
İsrailli yetkililer, balistik füzenin vurulmadan önce Mossad merkezine değil Tel Aviv’deki sivil bölgelere yöneldiğini söyledi.
General Herzi Halevi, Lübnan sınırındaki İsrail birliklerine “Tepenizdeki jetleri duyuyorsunuz; bütün gün saldırdık. Bu hem olası girişiniz için zemin hazırlamak hem de Hizbullah’ı geriletmeye devam etmek içindir” diye hitap etti.
Bir Pentagon sözcüsü, İsrail’in kara harekâtının yakın görünmediğini söyledi.
Lübnan Dışişleri Bakanı, Lübnan’da yarım milyon kadar insanın yerinden edilmiş olabileceğini söyledi. Beyrut’ta, güney Lübnan’dan yerinden edilen binlerce kişi okullarda ve diğer binalarda barınıyordu.
İsrail hava saldırıları Hizbullah liderlerini hedef aldı
İsrail’in bu hafta düzenlediği hava saldırılarında Hizbullah liderleri hedef alındı ve yüz binlerce kişinin sınır bölgesinden kaçtığı Lübnan’ın derinliklerindeki yüzlerce nokta vurulurken, örgüt de İsrail’e roket yağdırdı.
Önceki gün İsrail saldırılarında öldürülen iki üst düzey Hizbullah komutanı için dün Beyrut’un banliyölerinde düzenlenen cenaze törenine yas tutanlar akın etti. Bir bando çalarken, bayrakla örtülü tabutları sivil giyimli savaşçılar taşıdı. Kalabalık, Hizbullah sloganları attı ve bazıları ağladı.
İsrail savaş uçaklarının güney Lübnan’ı ve daha kuzeyde Hizbullah’ın kalesi olan Beka Vadisi’ni vurduğunu ve İsrail’in kuzey sınırındaki operasyonlar için iki yedek tugay daha çağırdığını söyledi.
Ateşkes sağlanmasına yönelik diplomatik çabalar hakkında yorum yapmayan bir video mesajında Netanyahu, Hizbullah’ın hayal bile edemeyeceği kadar ağır bir darbe aldığını söyledi.
İsrail’in güney sınırındaki Gazze’de İsrail ile Hamas arasında Ekim ayında savaş başladığından bu yana neredeyse her gün yaşanan çatışmalar nedeniyle yerinden edilen yaklaşık 70 bin kişinin geri dönüşüne izin vermek ve kuzey sınırını güvence altına almak İsrail’in önceliği haline geldi.
İsrail bombardımanının Lübnan’ın 1990’da sona eren iç savaşından bu yana en ölümcül gününde 550’den fazla kişinin ölümüne neden olduğu Pazartesi gününden bu yana Lübnan hastaneleri yaralılarla doldu.
Gazeteci* Hediye LEVENT, VOA