Politik Strateciler Araştırma Merkezi (POLSAM) Balkan Çalışmaları Uzmanı 
Muhammed Nurullah Ketkanlı, “ABD Başkanı Joe Biden’ın Başkanlık döneminde ABD’nin Balkanlar politikası‘nı değerlendirerek, Biden döneminde, Rusya’nın 2014 yılında Kırım’ı işgali ile başlayan Ukrayna Krizinin yeni bir safhaya girerek 24 Şubat 2022 tarihinde genel bir savaşa dönüştüğünü dile getirdi.
Muhammed Nurullah Ketkanlı, Ukrayna Savaşı’nın kısa sürede ABD ve Avrupa’nın Ukrayna’ya silah ve mali yardım desteği ile Rusya ve Batı arasında bir hesaplaşmaya dönüştüğünü belirterek, Joe Biden döneminde diğer önemli olaylar zincirinin ise 7 Ekim 2023 tarihinde Gazze’de Hamas’ın karşı saldırısı sonucu İsrail’in başlattığı operasyonların İsraillilere yönelik soykırıma dönüşmesi sonucunun ABD ve Avrupa’nın bu soykırımı engellememesinin, İsrail’in uyarılara rağmen eylemlerini haklı göstermeye çalışarak uluslararası hukuku ve insan haklarını hiçe saymasının ve ilerleyen süreçte İran ile İsrail çatışmasının ve savaşın Lübnan’a da sıçramasıyla ’da bölgesel savaş riskinin artması oltuğuna dikkat çekti.
Ketkanlı, ayrıca 27 Kasım 2024 tarihinde Suriye’de Muhaliflerin taarruza geçerek başarılı olduğunu hatırlatarak, 8 Aralık 2024 tarihinde ise Şam’ı ele geçirerek Baas Rejimi’ne son verdiğinin altını çizdi.
Yaşanan bu önemli olayların dünyanın diğer bölgelerinde bazı sorunların nispeten dondurulmasına, daha sessiz geçen bir sürece sebep olduğuna vurgu yapan (POLSAM) Balkan Çalışmaları Uzmanı Muhammed Nurullah Ketkanlı, bu raporun, Joe Biden döneminde ABD’nin Balkanlar politikası ve Balkan ülkeleri ile ilişkilerinin genel bir tasviri için hazırlandığını belirtti.
Ketkanlı, Joe Biden döneminde ABD’nin Balkanlar’daki politikalarının, bölgenin jeopolitik öneminin, demokratikleşme süreci ve güvenlik dinamikleri çerçevesinde şekillendiğini belirterek, “Biden yönetimi, AB ile uyumlu bir Balkan politikası izlemeye özen göstermiş, NATO (Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü-North Atlantic Treaty Organization) müttefiklik bağlarını güçlendirmeyi ve bölgesel istikrarı sağlamayı hedeflemiştir” dedi.
Muhammed Nurullah Ketkanlı, bu raporun, Sırbistan, Kosova, Bosna-Hersek, Yunanistan, Kuzey Makedonya, Romanya, Arnavutluk, Bulgaristan, Karadağ, Hırvatistan ve Slovenya’yı kapsayacak şekilde Biden yönetiminin Balkanlar’daki politikalarını ve bu ülkelerle yapılan anlaşmaları ele aldığını açıkladı.
1. Sırbistan ve Kosova ile ABD’nin Politikaları ve Anlaşmaları
ABD, Biden döneminde Sırbistan ve Kosova arasındaki gerilimlerin çözümü için aktif bir rol üstlenmiştir. Kosova’nın bağımsızlığını tanıyan ülkeler arasında yer alan ABD, bu tanımın genişlemesi için diplomatik girişimlerde bulunmuştur. 2020’de imzalanan Washington Ekonomik Normalleşme Anlaşması bu dönemde uygulanmaya devam etmiş, ABD’nin iki ülke arasındaki ticareti artırmaya yönelik projelere destek verdiği görülmüştür. Ayrıca Sırbistan’daki demokratik reform süreçlerinin desteklenmesi ve enerji alanındaki iş birliği projeleri önemli başlıklar arasında yer almıştır.
2. Kosova ile İlişkiler ve Bölgesel Stabilite 
Çalışmaları
Kosova’nın NATO ve AB üyelik hedefleri, Biden yönetiminin Kosova ile ilişkilerinde temel konulardan biri olmuştur. ABD, Kosova Güvenlik Gücü’nün modernizasyonu için mali yardım sağlamış, NATO’ya tam üyelik sürecinde teknik destek sunmuştur. Bunun yanı sıra, enerji altyapısının geliştirilmesi için Amerikan şirketleriyle Kosova arasında anlaşmalar yapılmıştır.
3. Bosna-Hersek’te Barış ve Dayton Anlaşması’na Destek
Bosna-Hersek’te barışın korunması ve Dayton Barış Anlaşması’nın uygulanması Biden yönetiminin öncelikleri arasında yer almıştır. ABD, ülkedeki siyasi krizlerin çözümüne yönelik uluslararası çabalara liderlik etmiş, anayasal reformların teşvik edilmesi için baskı yapmıştır. Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetleri’ne yapılan askeri yardımlar ve demokratik kurumların güçlendirilmesi için sağlanan fonlar bu dönemde öne çıkan gelişmeler arasındadır.
4. Yunanistan ile Stratejik ve Askeri Ortaklıklar
ABD-Yunanistan ilişkileri, Biden döneminde stratejik düzeyde genişlemiştir. 2021 yılında yenilenen Karşılıklı Savunma İş birliği Anlaşması (Mutual Defense Cooperation Agreement-MDCA), ABD’nin Yunanistan’daki askeri varlığını güçlendirmesine olanak tanımıştır. Girit’teki Suda Körfezi Üssü’nün genişletilmesi, bölgedeki güvenlik önlemlerini artırmıştır. Ayrıca, enerji iş birliği kapsamında Doğu Akdeniz gaz projelerinde ABD, Yunanistan ile yakın iş birliği içinde olmuştur.
5. Kuzey Makedonya ve NATO Bağlamında ABD Politikaları
NATO üyesi olan Kuzey Makedonya, Biden döneminde ABD’nin Balkan güvenlik stratejisinde önemli bir yere sahip olmuştur. ABD, Kuzey Makedonya’daki yargı reformlarını desteklemiş, demokratikleşme süreçlerine mali ve teknik yardımlar sağlamıştır. Ayrıca, ülkedeki enerji bağımsızlığını artırmaya yönelik projelere öncelik verilmiştir.
6. Romanya ile Ekonomik, Askeri ve Enerji Ortaklıkları
Romanya, Biden yönetimi altında ABD’nin Karadeniz bölgesindeki güvenlik politikalarının merkezinde yer almıştır. Enerji alanında yapılan Küçük Modüler Nükleer Reaktör (Small Modular Reactor-SMR) projeleri, Romanya’nın enerji bağımsızlığını artırmak için önemli bir adım olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, ABD ve Romanya arasındaki askeri iş birliği, Karadeniz’deki ortak tatbikatlarla güçlendirilmiştir.
7. Arnavutluk ile Savunma ve NATO Perspektifinde Ortaklık
Arnavutluk, NATO bağlamında ABD’nin Balkanlar’daki önemli müttefiklerinden biri olmaya devam etmiştir. Biden yönetimi, Arnavutluk’taki askeri altyapının modernizasyonu için mali destek sağlamış ve enerji sektöründe Amerikan şirketleriyle iş birliğini artırmıştır. Ayrıca, yolsuzlukla mücadele ve demokratikleşme süreçlerine ABD’nin desteği dikkat çekmiştir.
8. Bulgaristan ve ABD’nin Bölgedeki Etkisi
Bulgaristan ile ABD arasındaki ilişkiler, özellikle enerji ve askeri iş birliği alanlarında güçlenmiştir. ABD, Bulgaristan’ın sıvılaştırılmış doğal gaz altyapısına yatırımlar yaparak enerji arz güvenliğine katkıda bulunmuştur. Ayrıca, NATO çerçevesinde gerçekleştirilen ortak tatbikatlar ve askeri modernizasyon projeleri ön planda olmuştur.
9. Karadağ ile Diplomatik ve Askeri İlişkiler
Karadağ, NATO üyesi olarak Biden döneminde ABD’nin Balkan politikasında önemli bir yer edinmiştir. ABD, Karadağ’daki demokratik reformların desteklenmesi için fon sağlamış ve ülkenin askeri modernizasyon projelerine teknik yardım sunmuştur. Ayrıca, yolsuzlukla mücadeleye yönelik ortak çalışmalar sürdürülmüştür.
10. Hırvatistan ile Ekonomik ve 
Askeri Anlaşmalar
ABD, Hırvatistan ile ekonomik ve askeri iş birliklerini derinleştirmiştir. F-16 savaş uçaklarının tedariki ve askeri modernizasyon projeleri bu dönemde öne çıkmıştır. Ayrıca, enerji sektöründe yapılan iş birlikleri, ABD’nin Hırvatistan’ın enerji arz güvenliğine katkısını artırmıştır.
11. Slovenya ile Diplomatik ve Ticari Bağlar
ABD ve Slovenya arasındaki ilişkiler, Biden döneminde çevresel projelerdeki iş birliğiyle dikkat çekmiştir. Yenilenebilir enerji projelerine ABD tarafından sağlanan destek ve ticaret hacminin artırılmasına yönelik girişimler, Slovenya ile ilişkilerin temel taşlarını oluşturmuştur.
Politik Strateciler Araştırma Merkezi (POLSAM) Balkan Çalışmaları Uzmanı Muhammed Nurullah Ketkanlı, “ABD Başkanı Joe Biden’ın Başkanlık döneminde ABD’nin Balkanlar politikası‘nı değerlendirmesinin ‘Sonuç‘ bölümünde de şunlara yer verdi:
“Joe Biden dönemi ABD’nin Balkanlar politikası, halihazırdaki mevcut ilişkileri derinleştirmek ve bölge ülkelerinin savunma kapasitelerinin arttırılmaya çalışılması ve ordu modernizasyonlarının sağlanması ile Ukrayna Savaşı’nın oluşturduğu tehditleri engellemeye çalışmak olmuştur. Bu bağlamda özellikle Romanya ve Yunanistan’da ABD ve NATO askeri varlığı arttırılmıştır. Bölge ülkeleri Ukrayna’daki ve Ortadoğu’daki krizlerden özellikle enerji güvenliği ve mülteciler sorunu kapsamında etkilenmiş ve bazı ülkelerin AB üyelik süreci sürüncemeye girmiş olsa da Biden döneminde ciddi bir sorun olmamıştır. Bölgede ABD ve Batı tarafından en sert eleştirilen ülke Sırbistan olmuş, bazı dönemlerde Kosova ile krizler yaşamıştır. Sırbistan bu dönemde Rusya ile ilişkilerine zarar vermemiş, Çin ve Türkiye ile ilişkilerini geliştirmiştir. Yaşanan küresel krizler sebebi ile tüm Balkan ülkeleri başta ABD olmak üzere Batı’yı eleştirmiş ve BMGK’da reform yapılması çağrısında bulunmuştur”.
(POLSAM) Balkan Çalışmaları Uzmanı Muhammed Nurullah Ketkanlı, yaşanan bu süreçte ABD’nin bölge ile ilişkilerini önemli ölçüde korumuş olsa da Türkiye ve Çin’in bölge üzerindeki etkisinin gözle görülür şekilde arttığını dile getirdi.
20 Ocak 2025 tarihi itibari ile ABD’nin 47. Başkanı olarak göreve başlayacak olan Donald Trump’ın ABD’nin dünyanın farklı bölgelerindeki askeri gücünün varlığı ile ilgili söylemlerinin, AB’nin NATO’da ve güvenlik meselelerinde daha fazla sorumluluk alması gerektiği eleştirisi ve vadettiği politikaların şüphesiz Balkanları da etkileyeceğine dikkat çeken Muhammed Nurullah Ketkanlı, bu durumun Türkiye için de bölgede fırsatlar ve riskler barındırdığının altını çizdi.
Ketkanlı, sözlerini şöyle tamamladı:
“ABD’nin askeri gücünü Avrupa’da azaltma yoluna gitmesi AB ve Balkanlar’ın güvenliği için Türkiye’nin önemini önemli ölçüde artıracaktır. ABD, AB ülkeleri, Rusya ve Çin gibi aktörlerle çok yönlü politikalar ile ilişkiler geliştirip denge kurmaya çalışan Türkiye için süreç bu aktörlerden bazılarının ciddi şekilde karşısında yer alması ile sonuçlanma riski taşımaktadır. Donald Trump’ın Ukrayna Savaşı’nı bitirme vaadi gerçekleşmesi durumunda bir süredir sessizleşen Adalar Denizi, Doğu Akdeniz ve Kıbrıs Meselesi gibi konularda da tekrar hareketlenme yaşanması beklenebilir”.
***
Yazar hakkında
6 Kasım 1995 tarihinde Hatay/Kırıkhan’da doğmuştur. İlköğretim eğitimini sırasıyla 5 Temmuz İlköğretim Okulu ve 100. Yıl İlköğretim Okulu’nda almıştır. Lise eğitimini Kırıkhan Naim Atakaş Anadolu Lisesi’nde almıştır. 2014 yılında Karabük Üniversitesi’nde Uluslararası İlişkiler bölümüne başlamış ve 2019 yılında mezun olmuştur. 2016 yılında Karabük Üniversitesi’nde çift anadal programı öğrencisi olarak Sosyal Hizmetler bölümüne başlamış ve 2021 yılında mezun olmuştur. 2019 yılında Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Bölge Çalışmaları (Disiplinlerarası) Anabilim Dalı’nda yüksek lisans eğitimine başlamıştır. 2022 yılında “Balkanlar’da Sırp Milliyetçiliği ve Sırbistan Dış Politikasına Etkileri” başlıklı yüksek lisans tezini tamamlayarak mezun olmuştur. Yüksek lisans tezinin yanında akademik dergilerde yayınlanmış kitap incelemeleri bulunmaktadır.
E-POSTA: muhammednurullahketkanli@gmail.com
Academia: https://karabuk.academia.edu/MuhammedNurullahKetkanlı
DergiPark: https://dergipark.org.tr/tr/pub/@mnurullah95
