Trump’a saldırı girişimine dünya liderlerinden tepki yağdı

ABD’nin 45’inci Başkanı ve 2024 seçimleri için Cumhuriyetçi Parti başkan adayı Donald Trıump’a yönelik suikast girişimine tüm dünyadan tepkiler yağdı.

Paris’ten Gazeteci Arzu ÇAKIR’ın haberine göre, ABD’nin 45’inci Başkanı ve 2024 seçimleri için Cumhuriyetçi Parti başkan adayı Donald Trıump’a yönelik suikast girişimine tüm dünyadan tepkiler yağdı.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in sözcüsü Stephane Dujarric, Guterres’in Trump’a yönelik “bu siyasi şiddet eylemini açıkça kınadığını” ve “hızlıca iyileşmesini ve iyi dileklerini ilettiğini” belirtti.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de Donald Trump’a yönelik suikast girişimi karşısında “şok olduğunu” dile getirdi.

Stoltenberg, “Kendisine acil şifalar diliyor, düşüncelerim etkilenenlerle birlikte olduğunu iletmek istiyorum. Bu saldırıyı kınıyorum. Demokrasilerimizde siyasi şiddetin yeri yoktur. NATO müttefikleri özgürlüğümüzü ve değerlerimizi savunmak için bir arada duruyor” mesajını paylaştı.

Erdoğan ve Özel saldırıyı kınadı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu sabah X hesabından yayınladığı mesajında Donald Trump’a yönelik suikast girişimini şiddetle kınadığını belirterek, “Sayın Trump’a, ailesine ve sevenlerine en içten geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. ABD seçimlerine ve küresel istikrara gölge düşmemesi için saldırıyla ilgili tahkikatın en etkili biçimde yapılacağına, faillerin ve azmettiricilerinin en kısa sürede adaletin huzuruna çıkarılacağına inanıyorum. Türkiye olarak dost ve müttefik ABD halkının yanında olacağız” dedi.

Bir açıklama da Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Özgür Özel’in X hesabından geldi.

Özel açıklamasında, “Önceki ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi Parti Başkan Adayı Donald Trump’ın gerçekleştirdiği bir miting sırasında uğradığı suikast girişimini kınıyorum. Suikast girişimini atlatan Trump’a ve Cumhuriyetçi Parti’ye geçmiş olsun dileklerimi iletiyor, Kasım ayında yapılacak seçimlere şiddetin gölgesinin düşmemesini temenni ediyorum” diye yazdı.

İlk mesajlar İngiltere, Kanada ve Japonya’dan

İlk mesajlar Kanada, İngiltere ve Japonya’dan geldi.

Tepki veren ilk hükümet başkanları arasında yer alan İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Donald Trump’ın mitinginde yaşanan silahlı saldırılardan sonra “dehşete düştüğünü” söyledi ve kendisine iyi dileklerini gönderdiğini açıkladı. Starmer, “Siyasi şiddetin hiçbir biçiminin toplumlarımızda yeri yoktur” dedi.

Kanada Başbakanı Justin Trudeau da “Eski Başkan Trump’a yönelik saldırıyı “iğrenç bir saldırı” olarak nitelendirdi ve “asla kabul edilemeyeceğini” söyledi. Trudeau, “Düşüncelerim Sayın Trump’la, orada bulunanlarla ve tüm Amerikalılar’la birlikte” diye ekledi.

Japonya Başbakanı Fumio Kishida da “demokrasiye meydan okuyan şiddetten üzüntü duyduğunu” dile getirdi. Saldırının hemen ardından açıklama yapan Japonya Başbakanı Fumio Kishida, “Demokrasiye meydan okuyan her türlü şiddet karşısında sağlam durma” çağrısında bulunurken, Donald Trump’ın da “hızlı bir şekilde iyileşmesini” diledi.

Erken açıklama yapan liderlerden birisi de Trump’a yakınlığı ile bilinen Macaristan Başbakanı Viktor Orban oldu.

Orban, “Eski Amerikan başkanıyla Florida’nın Mar-a-Lago’daki evinde buluştuktan iki gün sonra yaşanan bu karanlık saatlerde düşüncelerinin ve dualarının Donald Trump ile olduğunu” söyledi.

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu da, gece paylaştığı mesajında, kendisinin ve eşi Sara’nın “Başkan Trump’a yönelik bariz saldırı karşısında şok olduklarını, Trump’ın güvenliği ve hızlı iyileşmesi için dua ettiklerini” dile getirdi.

Avrupa’dan kınama

Avrupa’da liderler “siyasi temsilcilere yönelik şiddetin kabul edilemeyeceği” yönünde mesajlar yayınlayarak, eski Başkan Trump’a da geçmiş olsun mesajlarını iletti.

Avrupa diplomasisinin başkanı, Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Yüksek Komiseri Josep Borrell saldırıyı kınadığı X mesajında, “Bir kez daha siyasi temsilcilere yönelik kabul edilemez şiddet eylemlerine tanık oluyoruz. Bu saldırılar kabul edilemez” dedi

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, “ABD başkan adayı Donald Trump’a yapılan saldırı alçakçadır. Kendisine acil şifalar diliyorum. Düşüncelerim aynı zamanda saldırıdan etkilenen insanlarla birlikte. Bu tür şiddet eylemleri demokrasiyi tehdit etmektedir” dedi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, X mesajıda, “Düşüncelerim bir suikast girişiminin kurbanı olan Başkan Donald Trump ile birlikte. Kendisine acil şifa dileklerimi iletiyorum. Bir seyirci öldü, çok sayıda kişi yaralandı. Bu demokrasilerimiz açısından bir trajedidir. Fransa, Amerikan halkının yaşadığı şoku ve öfkesini paylaşıyor” dedi.

Aşırı sağcı İtalyan hükümetinin Başbakanı Giorgia Meloni, Pazar sabahı yayınladığı messjaında, Donald Trump ile “dayanışmasını” dile getirerek “diyalog ve sorumluluğun nefret ve şiddete üstün geleceğini umuyorum” dedi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski de, saldırıdan duyduğu kaygıyı dile getirdi ve Donald Trump’a “hızlı iyileşmesini” diledi. Zelenski, “Bu tür şiddetin hiçbir haklılığı ve bu dünyada yeri yoktur. Şiddet asla hakim olmamalıdır” yorumunu yaptı.

Polonya Devlet Başkanı Andrzej Duda, Trump’a suikast girişiminin “sadece Amerika için değil, aynı zamanda tüm özgür ve demokratik dünya için bir şok anı olduğunu” söyledi.

Duda, X’te yayınladığı mesajında, Trump’ın “yakında tüm gücüne kavuşacağı yönündeki umudunu” dile getirerek, “Donald Trump’ın hayatını kurtardığı için Tanrı’ya şükrettiğini” söyledi.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Pazar günü yaptığı açıklamada, seçim mitingi sırasında Donald Trump’a düzenlenen suikast girişimi karşısında “derin şok” yaşadığını söyledi. Von der Leyen, “Eski Başkan Donald Trump’ın seçim mitingi sırasında meydana gelen silahlı saldırı beni derinden sarstı. Demokrasilerde siyasi şiddetin yeri yoktur” diye ekledi.

Çin’den Trump’a “merhamet ve sempati”

Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Devlet Başkanı Xi Jinping’in, eski Amerikan başkanını hedef alan suikast girişiminin ardından Pazar günü Donald Trump’a “merhamet ve sempati duygularını” ilettiği dile getirildi. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Çin’in, eski Başkan Donald Trump’ın vurulmasıyla ilgili durumu dikkatle takip ettiğini de ekledi.

Rusya’dan imalı kınama

Donald Trump’a yönelik saldırının ardından Moskova, Washington’u “nefreti kışkırtan politikalarının bir envanterini çıkarmaya” çağırdı.

Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zakharova, “ABD’de, Volodimir Zelenski’ye silah temini için oy verenlere” hitaben, Amerika’nın “Rusya cumhurbaşkanına yönelik saldırıları kışkırtmakla suçladığı Ukrayna’ya verdiği desteği” kınadı.

Zaharova, “Belki de bu parayı Amerikan polisine ve ABD’de kanun ve düzeni sağlaması gereken diğer hizmetlere fon sağlamak için kullanmak daha iyidir” dedi.

Asya’da liderler “endişeli”

Japonya’nın ardından, Asyalı liderlerden de birbiri ardına mesajlar yağdı.

Hindistan Devlet Başkanı Narendra Modi “çok endişeli” olduğunu belirterek, “Bu olayı şiddetle kınıyorum. Şiddetin siyasette ve demokrasilerde yeri yoktur. Kendisine acil şifalar diliyoruz” dedi.

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ise bu saldırıyı “kaygı verici” olarak niteleyerek, Trump’ın sağ salim kurtulmasından duyduğu rahatlığı dile getirdi. Albanese, “Demokratik süreçte şiddete yer yoktur” dedi.

Yeni Zelanda Başbakanı Chris Luxon da “Hiçbir ülke bu tür siyasi şiddetle karşı karşıya kalmamalı” dileğini ifade etti.

Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-te, kurbanlara “samimi taziyelerini” göndererek, siyasi şiddetin hiçbir biçiminin demokrasilerde kabul edilemeyeceğini söyledi.

Latin Amerika’dan öfkeli mesajlar

Latin Amerika ülkelerinden Trump’a yönelik saldırıya ilişkin öfkeli mesajlar geldi.

Aşırı sağcı Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, Donald Trump’a yönelik suikast girişimine tepki göstererek, “uluslararası solu ve onun zararlı ideolojisini” suçladı.

Milei, “Seçimleri kaybetme korkusuyla, gerici ve otoriter programlarını dayatmak için terörizme başvuruyorlar” dedi.

Brezilyalı solcu lider Luiz Inacio Lula da Silva ise, demokrasi ve siyasi diyalog savunucularını Donald Trump’a yönelik saldırıyı “şiddetle kınamaya” çağırdı.

Kosta Rika hükümeti bu “kabul edilemez eylemi, demokrasi ve barışın liderleri olarak şiddetin her türlüsünü kınadıklarını” açıkladı.

Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric de saldırıları kınayarak, “Şiddet demokrasilere yönelik bir tehdittir ve birlikte yaşamayı zayıflatır. Hepimizin bunu reddetmesi gerekiyor” diye açıklama yaptı.

Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce, “Derin ideolojik ve siyasi farklılıklarımıza rağmen, nereden gelirse gelsin şiddet her zaman herkes tarafından reddedilmelidir” dedi.

Gazeteci* Arzu ÇAKIR