Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu bildiri, oturulup konuşulup dağılınan bir zeminde oluşan bir bildiri olmadı.”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suudi Arabistan dönüşü uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlarken, zirve sonuç bildirisine ilişkin de bilgi verdi.

UHA / İnternational News Agency

“Bu argümanlar üzerine bu ağır maddeleri kabul ettiler”

Ülkelerin sonuç bildirgesi için hazırlıklarının bulunduğunu aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yaptığımız toplantılarda herkes bu metinlerini tekrar gözden geçirdi. Hemen hemen icrayla ilgili bütün teklifler bizden geldi. Böylelikle zirveye gitmeden önce planladığımız konuların hepsinin nihai metne konulması sağlandı. Gerçekten çok fazla eylem noktası içeren bugüne kadar hiç söylenmemiş, yerleşimcileri terörist olarak tanımlayan hatta jeostrateji üreten bir metin var burada.” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirve sonuç bildirisine ilişkin, şu değerlendirmelerde bulundu:

“İlk defa İsrail’in nükleer silahlarından hareketle bölgede Nükleer Silahlardan Arındırılma Konferansı’nı teklif ediyoruz. Yani olayın hem taktik kısmı var hem stratejik kısmı var. İkisi iyi bağlandı birbirine. Özellikle yardım nasıl götürülecek konusunda daha da ileriye gidildi, ‘ablukayı kırma‘ diye bir ifade konuldu mesela. Diplomatik tanımlamanın önüne çok giderek eyleme yönelik bir tanımlanma getirildi. Üye ülkeler ilk önce bize, ‘Ya bunların bir kısmı yapılmazsa niye yazıyoruz biz’ dediler. Biz de hep şunu söyledik; ortaya söylemin çıkması lazım ki arkasından eylem gelsin. Bir şey yapmak isteyen bir ülke olursa bu metnin referans noktası olması lazım. Daha da önemlisi, Batı şunu görsün, Filistin’den dolayı onlarla bizim aramızdaki mesafe giderek açılıyor ve bu da onun göstergesi. Bu argümanlar üzerine bu ağır maddeleri kabul ettiler.”

İranlılar’ın “Oturdular, konuştular, dağıldılar.” şeklinde bir atasözü olduğunu, bunu kendisinin de sıklıkla söylediğini anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:

“Bu bildiri, oturulup konuşulup dağılınan bir zeminde oluşan bir bildiri olmadı. Tam aksine, eyleme geçirilmesi gereken başlıklar var. Hele hele o işgalci yerleşimcilerle ilgili, onları terörist olarak ilan etmek ki, o çok çok önemli. Bir de tabii o ablukayı kırma, yarma hareketi burada büyük bir önem arz ediyor. Nükleer silahlardan arındırma meselesi de çok çok önemli ve bu orada gerek İsrail gerekse İsrail’in arkasında olanları da bir yerde deşifre ediyor. Mesela Macron şu anda değişik açıklamalar yapmaya başladı. Ama sen baştan hemen gittin, ziyaret ettin ve her türlü desteği verecek havasında gözüktün. Ama bu defa buralardaki ölümlerin, katliamın boyutunun çok çok ileri olduğunu söylemek suretiyle, ona karşı o da bir eylem politikası geliştirmenin havasına girdi. Şimdi burada özellikle gerek İslam İş Birliği Teşkilatı ile Arap Ligi’nin bir araya gelerek bu adımı atmış olması büyük önem arz ediyor çünkü iki teşkilatın tarihinde ilk kez böyle bir toplantı gerçekleşti.”

Bundan sonra barışı sağlamaya yönelik Türkiye’nin yol haritasının ne olacağının sorulması üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu anda Birleşmiş Milletler’de yapılan oylamada Filistin’in yanında duran 121 ülkenin kendileri için önemli olduğunu vurguladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 40 ülkenin çekimser, 14 ülkenin de karşı oyu bulunduğunu, karşı olanların başını da Amerika Birleşik Devletleri’nin çektiğini ifade etti.

“Fakat biz bu 121 ülkeye acaba 40 çekimser ülkeden ne kadar daha ilave edebiliriz meselesine odaklandık.” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu ülkelerle telefon diplomasisinin veyahut da görüşmenin söz konusu olabileceğini belirtti.

Endonezya ile görüştüklerini, zaten bu ülkeyle ilgili sıkıntı bulunmadığını dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Örneğin çekimser ülkeler arasında Macaristan bulunuyor. Onlarla görüşsek, olumsuz davranmasına rağmen acaba yanımıza çekebilir miyiz? Ayrıca çekimser olanlardan yanımıza çekebilecek olduklarımız var mı, yok mu? Bunun arayışı içindeyiz, şöyle bir gözden geçirelim istiyorum. Bu telefon diplomasisine de Riyad zirvesinden sonra başlayalım istiyorum. Yoğun bir şekilde inşallah buna da başlayacağız. Ayın 28’inde İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi bize geliyor. Yani bunları sağlayabilirsek bunlar da tabii çok daha farklı bir ses inşallah çıkaracaktır. Türk Devletleri’nde zaten fire yok, orada sıkıntı olmadı.

Rusya-Ukrayna meselesinde Ukrayna’nın yanında duran bugün çekimser olanlarla konuşup ‘Bak siz orada Ukrayna’nın yanında yer aldınız, şimdi Filistin’de de binlerce insan öldürülüyor, burada da siz sessiz kalamazsınız. Biz ne Ukrayna ne Rusya’da ayrım yapmadık ve tahıl naklini tüm Afrika’ya, Avrupa’ya biz sağladık. Şimdi sesinizi çıkarın” deme imkânımız olacağını düşünüyorum. Bu adımları attığımızda Afrika ülkelerinden ciddi bir fire vereceğimizi zannetmiyorum. Çünkü Afrika ülkelerinin bize bakışı çok daha iyi. Kaldı ki Mısır ile ilişkileri gayet iyi. Burada inanıyorum ki Katar’ın devreye girmesi de Afrika ülkelerinin bu sürece destek vermesini ciddi manada sağlayacaktır.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 15 Kasım’da, eşinin, lider eşleriyle toplantısına ilişkin, “Kaç lider eşi gelecek bilemiyorum. Şu anda görüşmeler devam ediyor.” ifadesini kullandı.

17 Kasım’da Almanya ziyaretinin bulunduğunu belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu ziyaretimizde de Batı’ya yönelik bazı mesajlarımız olacak. Veyahut da Batı’nın, Avrupa’nın en güçlü ülkesinin Almanya olması hasebiyle de oradan Avrupa’ya bir ses olur.” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 21 Kasım’daki Cezayir ziyaretini çok önemsediğini vurgulayarak “Çünkü bu ülkeler arasında Cezayir, duruşunu her zaman net ortaya koyabilen bir ülke, Afrika’da tesir alanı geniş bir ülke. Onun için Sayın (Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid) Tebbun ile de bu görüşmeyi çok çok önemsiyorum. İnşallah bu takvimi de başarılı bir şekilde sürdüreceğiz.” diye konuştu.