Belarus-Polonya sınırında gerilim neden artıyor?

Bielowieza’da yaşayanlar sosyal medyada bir Mi-8 helikopteri ve Belarus işaretli bir Mi-24 helikopterinin kasabanın üzerinden uçtuğunu söyledi ve fotoğraflar paylaştı.

Belarus hükümeti, Mi-8 ve Mi-24 helikopterleri tarafından sınır ihlali yapılmadığını savundu.

Son dönemde Belarus’tan Polonya’ya binlerce yasa dışı sınır geçişi kaydedildi.

Polonya, Belarus’un 2021’den beri Orta Doğu ve Afrika’dan insanları Belarus’a gelmeye ve sınırı yasa dışı yollardan geçmeye teşvik ettiğini iddia ediyor.

Şu anda iki yıl öncesine kıyasla daha az geçiş olmasına rağmen Polonya, bu yıl 19 bin göçmenin sınırı geçmeye çalıştığını ve geçen yıl 16 bin kişinin geçtiğini söylüyor.

Polonya hükümeti, Belarus’un “hibrit savaş” stratejisi uyguladığını söylüyor.

Wagner askerleri, Polonya’ya girmeye hazırlanıyor olabilir mi?

Haziran’da Wagner grubuna bağlı paralı askerlerin başarısız isyan girişiminin ardından, grubun bir kısmı Rusya’dan Belarus’a gitti.

Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile sohbet ederken şakayla karışık, “Batı’ya gitmek istiyorlar, Varşova’ya. Ama tabii ki onları anlaştığımız gibi Belarus’un merkezinde tutuyorum” dedi.

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, 100 kişilik bir Wagner grubunun Belarus’un kuzeybatısında, Polonya sınırındaki Grodno kentine doğru ilerlediğini ve durumun “giderek daha tehlikeli” hale geldiğini söyledi.

Morawiecki, Wagner üyelerinin göçmen kılığında Polonya’ya giriş yapabileceği veya Belarus sınırında asker kılığına girip daha fazla yasa dışı göçmenin sınırı geçmesine yardım edebileceği konusunda endişeli.

Belarus Savunma Bakanlığı, Wagner askerlerinin ülkenin güneyinde, Polonya sınırına yaklaşık 10 kilometre uzaklıktaki Brestsky kampında Belarus birliklerini eğittiğini söyledi.

İngiltere’deki Lancaster Üniversitesi’nde Uluslararası İlişkiler alanında öğretim görevlisi olan Dr. Barbara Yoxon, “Paralı askerler oldukları için sınırda rahatsızlık yaratabilirler ve Rusya ve Belarus doğrudan suçlanamaz” diyor.

Sınır bölgesi neden bu kadar hassas?

Polonya ve Litvanya arasındaki sınır Suwalki Koridoru olarak biliniyor.

95 kilometrelik bu şerit aynı zamanda Rusya yanlısı Belarus yönetimi ile Kaliningrad arasındaki bağlantı anlamına geliyor.

Pek çok askeri analist, Suwalki Koridoru’nun, NATO ülkeleri ile Rusya arasında bir çatışma olması durumunda öne çıkacak bir nokta olduğunu düşünüyor.

Rusya ve Belarus’un Suwalki’deki bölgeye girmek için askeri güç kullanmaları durumunda, Litvanya, Letonya ve Estonya’nın Avrupa’daki NATO müttefikleri ile bağlantılarının koparılacağından endişeleniliyor.

Dr. Yoxon, “Bu çok dar bir nokta. Rusya ve Belarus, NATO’nun Baltık ülkelerini korumak için takviye göndermesini kolayca engelleyebilir” diyor.

Çok az sayıda analist, Polonya’nın iddialarının Rusya’nın Baltık ülkelerine saldırmayı hedeflediğini gösterdiğine inanıyor.

Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü adlı düşünce kuruluşundan Prof. Malcolm Chalmers, Rusya ve Belarus’un NATO topraklarına girişine nasıl yanıt verececeğini test ettiğini düşünüyor.

Rusya ve Belarus son yıllarda bir dizi askeri anlaşma imzaladı. Belarus, Rus birliklerinin sınırının ötesinden Ukrayna’yı işgal etmesine ve Rusya’nın topraklarına taktik nükleer füzeler yerleştirmesine izin verdi.

Chatham House adlı düşünce kuruluşundan Dr. Anais Marin, son girişimlerin, Belarus’u kendi tarafında tutmak isteyen Rusya’nın fikri olduğunu düşünüyor.

Polonya, sınırdaki gerilime karşı ne yapıyor?

Polonya Savunma Bakanlığı, Belarus sınırına 10 bin ilave asker göndereceğini açıkladı.

Temmuz ayında hükümet, Wagner’in olası saldırılarına karşı sınıra 1000 asker göndermişti.

Bazı siyasi analistler, yakında genel seçimin yapılacağı Polonya’da siyasetçilerin Wagner ve Belarus tehditlerini abartıyor olabileceğini ve güvenlik konularında katı olduklarını göstermek istediklerini öne sürüyor.