Moskova’dan Mektup Var!

Moskova’dan Uluslararası Haber Ajansı (UHA) Temsilcisi Gazeteci ve TV sunucusu Zhanna Agalakova, ‘Moskova’dan Mektup Var!’ Haber Bülteni köşesine Rusya’nın Ukrayna’yı Savaş Blogcusunu Öldürmekle Suçladığı haberi taşıdı.

Rusya, Ukrayna’yı, tanınmış bir savaş blogcusunun St. Petersburg’da bir kafede suikast sonucu öldürülmesini planlamakla suçladı. Polise ait video görüntülerinde blogcuyu öldüren ve 30’dan fazla kişinin yaralanmasına neden olan bombayı kafeye yerleştirdiği görülen genç bir Rus kadın tutuklandı.

Dünkü saldırının sorumluluğunu kabul etmeyen Ukrayna, Vladen Tatarsky adıyla tanınan ancak asıl adı Maksim Fomin olan savaş blogcusunun öldürülmesinden “iç terörü” suçladı. Fomin, Rusya’nın Ukrayna işgalini destekleyen blog yazıları kaleme alıyordu.

Fomin cinayeti nedeniyle tutuklanan 26 yaşındaki Dayra Trepova, Rusya İçişleri Bakanlığı’nın yayınladığı video görüntüsünde, Tatarsky’nin ölümüne yol açan bombayı kafeye yerleştiren kişi olduğunu itiraf etti.

Ancak Rus basınında yer alan doğrulanmamış haberlere göre Trepova, soruşturmacılara, kendisine tuzak kurulduğunu ve bomba taşıdığını bilmediğini söyledi.

Tatarsky cinayeti, Rus topraklarında Ukrayna savaşıyla yakından bağı olan bir kişinin suikast sonucu öldürüldüğü ikinci cinayet oldu. Geçen yaz Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’e yakınlığıyla bilinen aşırı sağcı Rus milliyetçisi Aleksander Dugin’in kızı Darya Dugina, Moskova yakınlarında aracına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu hayatını kaybetmişti, Rusya, Dugina cinayetinden de Ukrayna’yı sorumlu tutmuş ancak Ukrayna, suçlamaları reddetmişti.

Telegram mesajlaşma uygulamasında 500 binden fazla takipçisi olan ve kendisi de Ukrayna’da savaşan Tatarsky, aşırı milliyetçi mesajları ve Moskova’nın Ukrayna’da “özel askeri operasyon” olarak tanımladığı savaşı yürütme biçimine yönelik eleştirileriyle tanınıyordu.

Tatarsky’nin öldürüldüğü St. Petersburg’daki kafenin önüne çiçekler bırakan sevenleri, suikast nedeniyle öfkeli olduklarını dile getirdi. Bazı Rus yorumcular, bombalı saldırının, Ukrayna savaşından kaynaklanan şiddet eylemlerinin Rus topraklarına sıçradığının son işareti olduğunu söyledi.

Rusya’nın Ulusal Terörle Mücadele Komitesi, Ukrayna istihbarat dairelerinin saldırıyı, hapiste bulunan Kremlin muhalifi Aleksey Navalny destekçilerinin yardımıyla planladıklarını ne sürdü.

Bu iddia, Tatarsky’yi öldürmekle suçlanan ve bugün tutuklanan Trepova’nın Navalny’nin oluşturduğu hareketin bir dönem Kremlin karşıtı oy kullanma planına katılmak için kayıt yaptırmasına yapılan atıf olarak değerlendirildi.

Kremlin tarafından aşırılık yanlısı olarak nitelendikten sonra Rusya dışına kaçan Navalny müttefikleri, suçlamaları reddetti ve Tatarsky suikastının ardında Rusya’nın kendi istihbarat dairelerinin olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu söyledi.

İçişleri Bakanlığı videosunda Trepova’nın Tatarsky’ye içinde patlayıcı madde bulunan küçük bir heykel verdiğini itiraf ettiği, ancak heykelciği kendisine kimin verdiğini söylemek istemediği görüldü. Trepova, video kaydına göre kendisine heykelciği veren kişinin kimliğine ilişkin “Bunu size daha sonra söyleyebilir miyim?” dediği duyuluyor.

Rusya İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Irina Volk, Trepova’nın polis ve Rus güvenlik ve istihbarat dairesi FSB’nin düzenlediği operasyonla St. Petersburg’da kiralık bir dairede tutuklandığını söyledi.

Tatarsky’nin öldürülmesini “terör eylemi” olarak tanımlayan Kremlin, Ulusal Terörle Mücadele Komitesi’nin açıklamasını, cinayetin ardında Ukrayna’nın olabileceğinin kanıtı olarak değerlendirdi.

Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, “Soruşturmanın aktif kısmı devam ediyor. Şüphelilerin gözaltına alınması için güçlü adımlar atılıyor. Sabırlı olalım ve soruşturma üzerinde çalışanların bir sonraki açıklamalarını bekleyelim” dedi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin danışmanlarından Mihailo Podolyak ise Pazar gecesi yaptığı açıklamada, Tatarsky cinayetinin Rusya’daki “iç siyasi kavganın” parçası olduğunu iddia etti. Podolyak, Rusya’daki siyasi çekişmeler için “bir kavanozun içindeki örümceklerin birbirini yemesi” yakıştırması yaptı.

Podolyak, bu iddiasını destekleyecek herhangi bir kanıt sunmadı.

Rus basınında yer alan doğrulanmamış haberler, Trepova’nın Özbekistan’a kaçmak için uçak bileti satın aldığını bildirdi. Reuters, bu ayrıntıyı doğrulayamadı.

Trepova’nın adı, Pazartesi günü erken saatlerde İçişleri Bakanlığı’nın arananlar listesinde görüldü. Mahkeme kayıtları, Trepova’nın geçen yıl 24 Şubat’ta, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği gün, savaş karşıtı yasadışı protesto eylemine katıldığı gerekçesiyle gözaltına alındığını gösteriyor.

FSB, geçen ay, Rusya’nın Ukrayna’da açtığı savaşı destekleyen ve milliyetçi tutumuyla bilinen tanınmış bir işadamına Ukrayna’nın desteğiyle planlanan bombalı saldırıyı bertaraf ettiğini bildirmişti.

Rus devletine ait basın organı RT’nin genel yayın yönetmeni Margarita Simonyan, Trepova’nın tutuklanmasını memnunlukla karşıladığını, tutuklamanın “ulusal utancı” engellediğini söyledi.

Şahin tutumuyla bilinen diğer yorumcular gibi Simonyan da Telegram üzerinden yaptığı paylaşımlarda, Rusya’nın Tatarsky’yi öldürenlere sert yanıt vermesini istediğini dile getirdi. Simonyan, “Pekala. Bunu unutup affedecek miyiz?” ifadesini kullandı.

Gazeteci* Zhanna Agalakova

***

Yazar hakkında

Zhanna Leonidovna Agalakova, 6 Aralık 1965, Kirov doğumlu bir Rus gazeteci, özel muhabir ve televizyon haber sunucusu. Moskova Devlet Üniversitesi (1991) mezunu. 1992’de Agalakova, RİA Novosti haber ajansının dedikodu muhabiri oldu. 1996’dan itibaren NTV (Rusya) kanalında yayın yaptı. 2002’de TEFİ Ödülü’ne aday gösterildi ve 2006’da “Anavata Liyakat İçin” Nişanı Madalyası ile ödüllendirildi. Ekim 1999’da , Novosti’nin (“Haberler”) gündüz ve akşam yayınlarının yanı sıra ana akşam haber programı Vremya’yı sunan Channel One Russia’ya katıldı. Mayıs 2000’de Stockholm’de düzenlenen Eurovision Şarkı Yarışması’nda Rus profesyonel jüri oylamasının sonuçlarını açıkladı . 2000-2002 yılları arasında Vladimir Posner ile birlikte Vremena adlı televizyon programını sundu .Eylül 2005’te Agalakova, Channel One Rusya’nın Paris’teki kendi muhabiri yaptı ve Ocak 2013’ten Ağustos 2019’a kadar istasyonun New York’taki özel muhabiri oldu. Ağustos 2019’dan itibaren tekrar Paris’te çalıştı ve Mart 2021’den bu yana diğer Avrupa ülkelerindeki etkinlikleri haber yapma konusunda uzmanlaştı.Anagakova’nın Channel One Russia ile ilgili son raporu 17 Şubat 2022’de çıktı. 3 Mart 2022’de kanaldan istifasını sundu ve iki hafta sonra 17 Mart 2022’de kanaldan resmen ayrıldı. Rusya Ukrayna’yı işgal etti ve Rus televizyonunun Kremlin propagandası yapmak için kullanıldığına  inandığını söyledi . BBC tarafından yayınlanan bir röportajında Agalakova, Rus televizyonunu izleyicilerinin ‘beyinlerini yıkamak’ olarak nitelendirdi.