Ülke profili: İsveç

450 bin kilometrekarelik yüz ölçümü ile Fransa ve İspanya’nın ardından Batı Avrupa’nın üçüncü büyük ülkesi İsveç…

Ülkenin kuzeyden güneye uzunluğu 1574 km, doğu-batı genişliği ise ortalama 300 km civarında.

İsveç’in Kuzey Denizi’nde Skagerra’dan başlayıp, Baltık Denizi’nin iç kesimindeki Bothina Körfezi’ne kadar uzanan toplam 3218 km’lik sahil şeridinde fiyordlar, adalar ve adacıklar bulunuyor.

Nüfusun yüzde 20’i Stokholm’de 

3001 kilometrelik yüz ölçümü ile Baltık Denizi’nin en büyük adası olan Gotland İsveç’e bağlı.

10,5 milyonluk nüfusun yüzde 20’si ülkenin en büyük şehri başkent Stokholm’de yaşıyor.

Göteborg, Malmö, Upsala ve Linkoping diğer büyük ve önemli şehirler…

Batı Avrupa’nın en büyük gölü İsveç’te

Yüz ölçümünün yüzde 9’u göllerle kaplı olan İsveç’te yaklaşık 100 bin adet göl bulunuyor.

Vanern, Batı Avrupa’nın en büyük gölü olma özelliğine sahip.

Yüzde 16’sı ise dağlık olan İsveç’in en yüksek dağı 2 bin 111 metre uzunluğundaki Kebnekaise.

[Grafik: TRT Haber]

Toplam yüz ölçümünün yüzde 8’i ekilebilir toprak niteliğinde olup, yüzde 54’ü ise ormanlarla kaplı.

İsveç’in yaklaşık 1/6’sı Kuzey Kutup Dairesi’nin kuzeyinde yer alıyor.

Anayasal krallık

İsveç, Kralın rolünün törensel görevlerle sınırlı bulunduğu anayasal bir krallık.

Ülke, Bernadotte ailesinden gelen Kral Carl 16. Gustav ve Kraliçe Silvia tarafından temsil ediliyor.

[İsveç Kralı Carl 16. Gustav ve Kraliçe Silvia | Fotoğraf: AP]

İsveç, parlamenter demokrasi ile yönetilirken, ulusal düzeyde halk yasama yetkisi olan Riksdag adı verilen meclis tarafından temsil ediliyor. Tek meclisli İsveç Parlamentosu Riksdag 349 üyeden oluşuyor.

Genel seçimler her dört yılda bir eylül ayınının 3. pazar günü yapılıyor.

1995’te AB üyesi oldu, euronun kullanımı reddedildi

İsveç, 28 Şubat 1991 tarihinde Avrupa Birliğine (AB) üyelik için resmi başvuruda bulundu.

1994 yılında ülkede bu amaçla bir referandum yapıldı ve bu referandumun lehte sonuçlanmasını takiben 1 Ocak 1995 itibarıyla AB üyesi oldu.

Ülkede, Eylül 2003’te yapılan referandumda para birimi olarak euroyu kullanma reddedildi.

Genç nüfus artışı yaşlı nüfus artışına göre “oldukça” az

İsveç’in nüfusunun 2019 itibarıyla 10 milyonu geçtiği tahmin ediliyor.

İsveç, özellikle Kuzey Avrupa ülkeleri ve 1990’dan sonra diğer Doğu Avrupa ülkelerinden hızla göç aldı.

Ülkede genç nüfus artış oranının yaşlı nüfus artış oranına göre oldukça az olması nedeniyle genç nüfusun azaldığı görülürken, nüfusun yüzde 20,3’ünü 65 yaş üstü oluşturuyor.

İsveç’in doğal kaynakları

Orman ve maden gibi doğal kaynakların ekonomideki öneminin anlaşılması üzerine, neredeyse son 50-60 yıldır İsveç’te doğal kaynakların israfı oldukça azaldı.

İsveç topraklarının dörtte biri çam, ladin ve diğer yumuşak gövdeli ağaçlardan oluşan ormanlarla kaplı.

Ülke, demir ve kükürt cevherlerinin çeşitli formlarının üretimi ve ihracatında da dünyada önemli bir konumda bulunuyor.

1970’lerden sonra üretimin modernize edilmesi sonucu, sektör katma değeri fazla olan ürünlere odaklanırken, doğal kaynaklar bakımından oldukça zengin olan
ülkenin kuzey bölümünde, demir, kükürt cevheri ve diğer değerli madenlerden altın, gümüş, bakır ve kurşun çıkarılıyor.

Hidroelektrik ekonomide önemli doğal kaynak

Elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 40’ını sağlayan hidroelektrik enerjisi, ülke ekonomisinde önemli rolü olan bir doğal kaynak.

Petrol, nükleer enerji, hidroelektrik enerji ve biyo yakıtlar ülkenin enerji ihtiyacının karşılanmasında başlıca kaynaklar.

İsveç’te ticari olarak kullanılabilir petrol, gaz ya da kömür kaynakları olmamasından dolayı İsveç enerji hammadde ihtiyacının yüzde 70’ini ithal ediyor.

Haberleşme cihazları, demir-çelik, ilaç…

İhraç edilen başlıca ürünler:

Elektrikli ve elektronik makineler ve ekipmanları, haberleşme cihazları, elektronik cihazlar, binek otomobiller, otomotiv ürünleri parça ve aksesuarları, kamyonlar, kağıt, karton ve bunlardan mamul eşya, ilaçlar, mineral yakıtlar ve yağlar, demir-çelik, tıbbi alet ve aparatları, balıklar, ortopedik aletler, adrenal korteks hormonu…

İthal edilen başlıca ürünler…

Makineler, elektrikli makineler ile elektronik cihazlar, petrol, kömür, doğal gaz ve ürünleri, kara taşıtları, plastik ve plastik ürünler, ilaçlar, optik cihazlar, dizel kamyonlar, bakır cevheri, dizel motorlu otomobil, dizel motor parçaları, elektronik entegre devreleri, bakır alaşım, iş makinası parçaları, taşınabilir dijital bilgisayar, otomotiv ürünleri parça ve aksesuarlar.

İsveç’in “Euro Zone” dışında yer alması

İç pazarın küçüklüğü nedeniyle dış ticaret, ülke ekonomisinde hayati bir öneme sahip.

İsveç’in küçük, açık ve rekabetçi ekonomisi, serbest piyasa ekonomisi ve olağanüstü refahın faydaları ile yüksek bir hayat standardı yarattı.

İsveç’in “Euro Zone” dışında yer alması, Avrupa Para Birliği içerisinde yaşanan sıkıntıların ülke refahı ve para politikalarını etkilemesini engelliyor.

Makineler, motorlu araçlar ve telekomünikasyon ekipmanları GSYİH’nin yüzde 44’ü

Kereste ormanları, hidroelektrik ve demir cevherleri, ülke dış ticaretinin temelini oluşturan imalat sanayinin de damarları.

Makineler, motorlu araçlar ve telekomünikasyon ekipmanları ihracatı ülke gayri safi yurt içi hasılanın (GSYİH) yüzde 44’ünden fazlasını oluşturuyor.

İsveç, GSYİH’nin yüzde 5 kadarını cari hesap fazlası olarak sağlamakta olup, bu oranla Avrupa’nın en yüksek marjını yakalıyor.

Grafik: Nursel Cobuloğlu

***

Yazar Hakkında

Nursel Cobuloğlu, 1997’de Ankara’da doğdu. 2019’da Ordu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Tasarımı bölümünden mezun oldu. Kısa bir süre çeşitli ajanslarda çalıştı. Ocak 2020’den beri TRT Haber’de Grafik ve Animasyon Tasarımcısı olarak görev yapıyor.