Gazeteci-Editör Onurkan Avcı’nın ‘Günün Getirdikleri!

* Gazeteci-Editör Onurkan Avcı’nın sizin için ‘Günün Getirdikleri!’nde; 

* Ülke gündeminde sokak hayvanlarına yönelik katliam yasası, İzmir’in göbeğinde elektrik akımından iki insanın ölmesinin ayrıntıları, ‘sabıkalı’ fenomenlerin yeni icraatları var.

* Dünyanın ana gündemi ise elbette Trump’ın uğradığı silahlı saldırı. Hakan Fidan’ın Suriye’ye dair açıklamaları, İsrail’in Gazze’ye düzenlediği son iki saldırının ardındaki soru işaretleri, İran’ın yeni cumhurbaşkanının ABD’ye verdiği mesajlar da öne çıkan gündem başlıklarından…

Gördüğünüz gibi gündeme yaz rehaveti gelmedi; okunmayı bekleyen daha çok haberlerimiz var. O yüzden tadımlık turumuza hemen başlayalım:

GÜNÜN GETİRDİKLERİ:

GÜNÜN SÖZÜ: “Düşünce çimen gibidir. Işığı arar, kalabalıkları sever, melezlenmek için can atar. Üzerine basıldıkça daha iyi büyür.” Ursula K. Le Guin / Mülksüzler

GÜNÜN SAZI:

GÜNÜN HAVASI: İstanbul 34° Parçalı Bulutlu/ Ankara 32° Parçalı Bulutlu/ İzmir 38°Açık/ Bursa 33° Açık/ Antalya 37° Açık

GÜNÜN BİLGİSİ: Çok sık rastladığımız bazı manzaraları kendi kültürümüze has zannetsek de kimi zaman bambaşka bir coğrafyada aynısını/benzerini görmek mümkün. Örneğin ülkemizdeki 60 yaş üstü yaşlı erkeklerin ellerini bellerinin arkasında kavuşturarak inşaatı ya da ağır bir işte çalışan insanları izlemesi, hatta yer yer akıl vermeye kalkması aslında sadece bu topraklara has değil. Umarell, Bologna lehçesinde emeklilik yaşındakilerin inşaat veya yol yapım çalışmalarını elleri arkada izlemeleri ve istenmeyen tavsiyelerde bulunmalarına atıf yapan bir sözcük. Demek ki bazı güncellemeler ülkeden bağımsız yükleniyor…

Suikastin ardından yeni sorular ve yeni cevaplar

Tüm dünya Trump suikastine kilitlenmiş durumda. Komplo teorileri havada uçuşuyor. Elbette bunda hem ABD’nin siyasi tarihinin suikastlerle dolu olmasının hem de saldırının düzenlendiği o çatının kontrol edilmemesinin garipliğinin büyük etkisi var. Saldırganın ve saldırının detayları da biraz daha belirginleşti ve ilginç bir tablo ortaya çıktı. Öte yandan Trump birden bire bir ‘halk kahramanı’ oluverdi! Belki 15 Temmuz gazisi olma fırsatını bir günle ıskaladı ama saldırının hemen sonrasında kaldırdığı yumruk ikonlaştı. (Çin’deki fabrikalar bir gecede o yumruğun fotosunu milyonlarca tişörte bastı bile!) Biden, müstakbel rakibine ‘geçmiş olsun’ dileklerini iletti ama Trump’ın bu saldırıyla birlikte seçimdeki şansının arttığı da bir gerçek.

ÜLKE DEĞİL HAYATTA KALMA KULVARI

Bu kadar kaza/facia/rezalet tek bir ülkede, böyle art arda olur mu? Maalesef olur dedirten birkaç hadiseyi paylaşayım:

• Ayrıntılar da facianın kendisi kadar kötü

Ölenlerden birinin paylaşımı çok konuşuldu. Albert Camus’un “Bir ülkeyi tanımak istiyorsanız orada insanların nasıl öldüklerine bakın” sözünü paylaşmıştı Özge Ceren Deniz. O, yağmurlu bir İzmir gününde elektrik şirketinin dışarıda bıraktığı kablolar nedeniyle akıma kapıldı, hem o hem de onu kurtarmaya çalışan arkadaşı İnanç Öktemay hayatını kaybetti. Bütün ülke en büyük şehirlerden birinde göz göre göre gelen bu ölümün sorumlusunu arıyor ama “evet benim” diyen de yok. Belediye de elektrik şirketi de suçu üstlenmedi. Dün hem elektrik şirketinden hem belediyeden 29 kişi gözaltına alındı, bilirkişi raporu iki kurumun da suçlu olduğunu ortaya koydu. Görgü tanıkları ise facianın yaşandığı noktayla ilgili çok önemli detaylar anlattı.

• Altyapı çalışmasındaki göçük can aldı

Bir kağıt fabrikasında üç gündür söndürülemeyen yangınla boğuşan Aydın dün bir felakete daha sahne oldu. Toprak altındaki dev su borusu patladı, dört işçi oluşan göçüğün altında kaldı. Bir işçinin yaralı kurtarıldığı felakette 3 işçi yaşamını yitirdi.

• Ahşap tur teknesinde can pazarı

Marmaris Kızılbük’te yerli ve yabancı turistleri taşıyan bir tur teknesinde seyir halindeyken yangın çıktı. Bazı yolcular denize atladı, birçoğu sahil güvenlik tarafından son anda kurtuldu. 4 yaralı var.

Sokak hayvanları için ülke tek yürek oldu

Fotoğraf, benim 5.5 yaşındaki kızım Lukanikos’un bebeklik günlerinden. Benim kızım bir barınak çocuğu. Aslında ben de zamanında bir sokak çocuğuydum denebilir. Belki o yüzdendir; aramızda kimsenin anlayamayacağı bir bağ var. Şimdi onun gibi 6.5 milyon sokak köpeğini öldürmek için bir yasa tasarısı hazırladı iktidar partisi; Meclis’e gelmek üzere. Hal böyle olunca insanlar sokaklara döküldü, protesto etti. Birçok ilde protestocuların payına polis müdahalesi düştü. Ama ne mutlu; insanlar susmuyor. Sanatçılar, aydınlar, sosyal medya kullanıcıları isyanda. En güzel örneklerden biri de Sertap Erener oldu. Sertab Erener Vadistanbul’da verdiği konserde gündemdeki sokak hayvanları yasasına değindi. Sahneye çok sayıda köpek çıkaran Erdener yasanın geri çekilmesini talep etti.

EDİTÖRÜN NOTU: Bu katliam hazırlığına ‘ötenazi hakkı’ adı verilmesi de trajikomedi. ABD’nin Irak işgali öncesinde ‘demokrasi götüreceğiz’ demesi gibi, istismar facialarını ‘çocuğun rızası var’ diye savunanlar gibi, karar veremeyecek, bilinçli kısıtlı masum canlıları öldürmeye güzel bir isim vermeye çalışıyorlar.

Şampiyon İspanya!

‘Futbol eve gelecek’ mottosuyla Avrupa Şampiyonası’nda art arda ikinci kez finale çıkan İngiltere, bu kez turnuvanın en iyi oynayan ekibi İspanya’ya 2-1’lik skorla boyun eğdi. İspanyollar Euro 2024’te çıktıkları bütün maçları kazandı.

‘FENOMENLER’DEN HABER VAR

Dikkat dikkat! Dilan Polat hakkını helal etmiyor

“Bu insanlar boşa fenomen olmamış” dedirten, “Prison Break” dizisi senartistlerine yumruk ısırtacak gelişmeler var yine:

• Dolandırıcılık ve kara para aklama suçlarından tutuklanıp sağlık durumu gerekçe gösterilerek tahliye edilen ‘fenomen’ Nihal Candan önce ‘kapanmak istiyorum’ dedi, sonra tatil fotolarını paylaştı; sosyal medyada tepki yağdı.
• Tutuklu ‘fenomen’ Dilan Polat’ın cezaevinden kayınvalidesine ‘gizlice’ gönderdiği mektup olay oldu. Cezaevi yönetimi mektubun ‘görülmüştür’ damgası vurulmadan nasıl dışarı çıktığını araştırıyor.

EKONOMİ

FT’den ekonomiye övgüler

Ünlü İngiliz ekonomi gazetesinin yayınladığı bir analizde Türkiye’nin para ve maliye politikasında ortodoksluğa döndüğü değerlendirmesinde bulundu. Değişimin olumlu bulunduğu analizde Erdoğan’ın bu politikalardan U dönüşü yapabileceği endişesi de dile getirildi.

BİLİM-TEKNOLOJİ

Yapay zeka yarışının neresindeyiz?

Yapay zeka dünyayı hatta insanın kendisini evren içinde konumlandırdığı yeri dahi değiştirmeye başladı ancak belli ki biz bu ‘yarış’ta ön kulvarlarda yer almıyoruz. Türkiye IMF’nin ‘Yapay zekâ hazırlık endeksi’nde Rusya, Latin Amerika ve Ortadoğu ülkeleriyle birlikte orta sıralarda yer alıyor. Avrupa’da da gelişmişlerin dışındaki ülkeler Türkiye ile aynı grupta yer alıyor.

Ha bu arada ABD’de start-up’lar yılın ikinci çeyreğinde 56 milyar dolar yatırım aldı. Bunun ‘aslan payı’ 27 milyar dolarla yapay zekâya odaklanan start-up’lara gitti. Dev şirketler ve yatırımcılar büyük para kazanabilecekleri fırsatı kaçırmak istemiyor.

SAĞLIK

Aşırı sıcaklarda canlı kalma rehberi

Küresel ısınma, iklim krizi, her yazı bir öncekinden daha eziyetli hale getirmeye devam ediyor. 40 dereceyi aşan sıcaklar, bu sıcaklığı daha da dayanılmaz kılan nem oranları… Peki ne yapmalı? Tansiyon düzensizlikleri, çarpıntılar, sıcak çarpması, kalp krizi, inme… Sıcak havanın getirdiği bu riskleri azaltmanın yollarını Özgür Gökmen Çelenk Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Serdar Fak ile konuştu ve size bir rehber hazırladı.

GÜNDEMDEN KISA KISA

• Otomobiliyle çarptığı motosikletteki çocuğun ölümüne yol açıp tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılan eski Kızılay başkanı Kerem Kınık’ın kızı Fatma Zehra Kınık’ın yüzde 50 kusurlu olduğu belirlendi.
• Aydın’ın Söke ilçesinde kağıt fabrikasının açık alanındaki kağıt toplama bölümünde önceki gün çıkan yangına müdahale sürüyor.
• Tuzla’da yakın arkadaşından eczaneye gitmek için arabasını isteyen F.B. anahtarlıktaki ev anahtarını kopyalayarak eşine verdi. Eşi de arkadaşıyla birlikte evi soydu. Çalınan para dudak uçuklattı.
• Devlet üniversitelerinde ikinci öğretim programları kapatıldı. YÖK Başkanı Erol Özvar kararın sebeplerini “Hocalar fazla dersten şikayetçiydi, kalite düşmüştü, mevcut kontenjanlar talebi karşılamaya yetiyor” sözleriyle anlattı.
• Diyarbakır’da KPSS’nin ilk oturumuna giren Rabia A. sınav çıkışı parkta dinlendiği sırada yorgun merminin hedefi oldu. Yaralanan Rabia A. sınavın ikinci oturumuna giremedi.
• Kaybolduktan altı gün sonra ormanda dokuz kurşunla öldürülmüş olarak bulunan Recep Arı’nın katili iyi hal indirimiyle 25 yıl ceza aldı. Katil Kadir Ilgız’ın Arı ailesinin bahçesinde çalıştığı ve Recep Arı’nın eşiyle ilişkisi olduğu ortaya çıktı.

DÜNYADAN KISA KISA

• Ankara’nın Suriye ile politika ve söylem değişiklikleri kendini göstermeye devam ediyor. Suudi mevkidaşı Faysal’ı dün İstanbul’da ağırlayan Dışişleri Bakanı Fidan Suriye ile normalleşme konusuna değindi. “Zamanın ruhu bizi barışı aramaya zorluyor” diyen Fidan, Esad’a karşı savaşan güçleri terk etmelerinin mümkün olmadığını da söyledi.
• İran’ın yeni seçilen Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan İngilizce yayın yapan Tehran Times için kaleme aldığı yazıda bundan sonra ülkenin nasıl bir dış politika izleyeceğine pencere açtı; ABD’yi uyardı, Rusya ve Çin’i övdü.
• Euro 2024 vesilesiyle patlak veren “bozkurt işareti” krizi henüz son bulmadı: Okullarda öğretmenlerin çocuklara sessiz olmaları için sıkça yaptıkları “sessiz tilki” işareti bozkurt işaretine çok benzemesi nedeniyle Almanya’nın Bremen kentinde yasaklandı.
• İsrail cumartesi Gazze’nin güneyi El Mavasi’yi, dün de merkezdeki Nuseyrat’ı hedef aldı. İki saldırıda toplam 105 kişi öldü ancak saldırıların gerekçesi olarak gösterilen “Hamas’ın beyni” Deyf ile arkadaşı Selame’nin akıbeti belli değil.

SPORDAN KISA KISA

• 2024 Wimbledon tek erkekler finalinde bir önceki yılın rövanşı oynandı. Roland Garros’u kazanarak buraya gelen Carlos Alcaraz geçen yılın finalinde mağlup ettiği Novak Djokovic’i bir kez daha yenerek kariyerinin ikinci Wimbledon zaferini elde etti.
• Superbike’ta Türkiye’yi temsil eden Toprak Razgatlıoğlu İngiltere’de düzenlenen hafta sonunun cumartesi gününde üst üste rekorlar kırarak rahat bir galibiyet elde etmişti. Toprak pazar günkü Superpole ve ikinci yarıştan da zaferle ayrıldı.

Gazeteci-Editör* Onurkan Avcı