Uluslararası Diplomatik İlişkiler ve Akademik Araştırmalar 
Derneği’nden (UDİAD) Araştırmacı Sırma ŞAHİN (UDİAD) için kaleme aldığı “16. BRICS Zirvesi, Stratejik Hedefler ve Türkiye” başlıklı araştırmasında, gelişmekte olan ülkelerin uluslararası konularda daha çok söz sahibi olması ve Batı’nın küresel finans sistemi üzerindeki hakimiyetine alternatif oluşturma hedefi ile Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin liderliğinde kurulan ve ilk zirvesini 2009 yılında gerçekleştiren BRIC’in, 2010 yılında Güney Afrika’nın katılımı ile ilk genişlemesini gerçekleştirerek “BRICS” adını aldığını açıkladı.
Sırma ŞAHİN, birliğe Mısır, Etiyopya, İran ve Birleşik Arap Emirliklerin katılımının ise 1 Ocak 2024 tarihinde gerçekleştiğini hatırlatarak, gruba en son Suudi Arabistan’ın katılarak üye sayısının 10’a çıktığını ifade etti.
Zaman içerisinde daha fazla ilgi gören ve genişleyen BRICS’e Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yaptığı açıklamaya göre, 34 ülkenin daha çeşitli şekillerde dahil olmak istediğinin bilindiğini belirten ŞAHİN, “Birlik, kalkınmakta olan ülkelerin ‘‘daha büyük bir ağırlığa ve temsile’’ sahip olması hedefine günden güne yaklaşırken katılmak isteyen tüm ülkelerin çıkarlarının tamamını karşılayamasa da ilgi gösteren tüm devletlerle temaslarını sürdürmekte” olduğuna vurgu yaptı.
Sırma ŞAHİN, BRICS’in küresel ekonomideki yeri, üye ülkelerin ekonomik büyüklüklerinin, nüfusları ve küresel ticaretteki etkileri dikkate alındığında oldukça önemli olduğuna dikkat çekerek, “Birliğin bünyesindeki ülkeler dünya yüz ölçümünün yüzde 30’unu ve dünya nüfusunun yüzde 45’ini oluştururken, dünya petrol üretiminin yüzde 45’ini ve dünyadaki mal ticaretinin yüzde 25’ini üstlenmektedir. Ocak 2024 BRICS Servet Raporu’na göre BRICS bloğu 45 trilyon dolarlık yatırım yapılabilir servete sahip” olduğunu kaydetti.
Çok Kutuplu Dünya: “BRICS’’
16.BRICS Zirvesi, 22-24 Ekim tarihleri arasında 35 devlet ve 6 uluslararası kuruluşun katılımı ile dönem başkanı Rusya’nın Kazan kentinde gerçekleştiğini ifade eden (UDİAD) Araştırmacı Sırma ŞAHİN şunları söyledi:
“Zirvenin, Rusya-Ukrayna Savaşı nedeni ile Batı tarafından yaptırımlar uygulanan, bu şekilde güç kaybetmesi ve bölgedeki hakimiyetinin kırılması hedeflenen Rusya’da gerçekleşmesi pek çok açıdan oldukça önemlidir.
BRICS, tek kutuplu dünya düzenine alternatif olarak çok kutuplu bir ekonomik ve siyasi sistem önermesiyle dikkat çeken bir platformdur. Rusya, BRICS gibi bir platforma ev sahipliği yaparak, yalnız olmadığını, farklı ekonomik ve siyasi ittifaklara sahip olduğunu tüm dünyaya göstermektedir. Ukrayna ile savaşın hala devam ettiği bir dönemde Rusya’nın böyle bir etkinliğe ev sahipliği yapması uluslararası arenadaki imajını olumlu yönde etkilemekte ve Zirve’ye katılım sağlayan ülkelerle siyasi ve ekonomik bağlantılarını güçlendirmektedir. Ayrıca, Rusya enerji kaynakları açısından küresel ölçekte büyük bir aktördür. Dolayısıyla BRICS’e enerji iş birliği ve doğal kaynakların verimli kullanımı gibi konuların tartışılması açısından önemli bir zemin sunmaktadır.
Sonuç olarak, Rusya’nın ev sahipliğinde gerçekleşen BRICS Zirvesi’nin Rusya’nın uluslararası arenadaki konumunu pekiştirmek, çok kutuplu dünya düzenini desteklemek ve Batı’ya karşı alternatif bir ekonomik iş birliği modelinin inşasına katkı sağlamak açısından faydalı bir hamle olarak değerlendirilmesi mümkündür”.
16.BRICS Zirvesi: Rusya Kazan
Sırma ŞAHİN, Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan Cumhuriyeti’nin başkenti Kazan’da üç gün süren 16. BRICS Zirvesi’nin, resmi toplantıların yanı sıra konuklar için düzenlenen dostluk yemekleri, gala resepsiyonları ve 200’den fazla farklı etkinliğe ev sahipliği yaptığını belirtti.
Zirvede Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, diğer ülkelerden katılım sağlayan mevkidaşları ile ikili görüşmeler gerçekleştirdiğini dile getiren ŞAHİN, Kazan’da düzenlenen Zirve’nin ana temalarının ise “Adil Küresel Kalkınma ve Güvenlik için Çok Taraflılığın Güçlendirilmesi” ve “BRICS ve Küresel Güney: Birlikte Daha İyi Bir Dünya İnşa Etmek” olduğunu aktardı.
Sırma ŞAHİN, 22 Ekim tarihinde başlayan 16. BRICS Zirvesi toplantıları Rusya Devlet Başkanı Putin’in de ifadesi ile “küresel gündemdeki güncel konulara, siyaset ve güvenlik alanındaki etkileşime, ekonomiye ve insani alana ayrılan dar ve geniş formatlarda başarıyla gerçekleştirildi.” dediğini hatırlattı.
Zirvede öne çıkan en temel konunun ekonomi olduğuna vurgu yapan (UDİAD) Araştırmacı Sırma ŞAHİN, şöyle devam etti:
“Henüz kendi para birimi bulunmayan BRICS, öncelikli olarak kurduğu Yeni Kalkınma Bankası’nı güçlendirmeyi hedeflemektedir. Bu banka, üye ülkeler arasında altyapı projeleri ve gelişmekte olan ekonomilere yapılan yatırımlar için önemli bir finansman kaynağı sağlamaktadır. Ayrıca, Dünya Bankası ve IMF gibi Batı merkezli finansal kuruluşlara bir alternatif olarak konumlanmaktadır. Böylece, BRICS ülkeleri, küresel finansman sisteminde daha bağımsız hareket edebilme imkânı elde etmektedir. Buna ek olarak BRICS, yeni ödeme sistemleri ve platformları üzerinde çalışmaktadır. Örneğin, “BRICS Pay” adlı ödeme sistemi ve “BRICS Bridge” dijital ödeme platformu bu çerçevede geliştirilmektedir. Bu girişimler, BRICS ülkeleri arasında ticaretin yerel para birimleriyle yapılmasını kolaylaştıracak ve dolara bağımlılığı azaltacaktır. Ayrıca, BRICS ülkeleri kripto para birimlerinin kullanımı konusunda da ilgilidir ve bunun için gerekli kurumların oluşturulmasını hedeflemektedir. Putin bunlara ek olarak 16. Zirve’de üye ülkelerin tarım ürünleri piyasasında spekülasyonlardan korunmasını amaçlayan bir BRICS Tahıl Borsası kurma önerisini dile getirdi ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ’nün işleyişine yönelik sorunları ele almak üzere bir istişare mekanizması geliştirilmesi önerisini sundu”. (devam edecek-Kazan Deklasyonu)
